Tôi tin rằng, nếu nhanh chóng hoàn thiện chủ trương tuyển dụng người có trình độ cao đẳng để dạy một số môn học, sẽ giúp ngành giải quyết một nút thắt quan trọng, góp phần thực hiện thành công Chương trình GDPT 2018.
Bà Hồ Thị Minh. |
Bộ GD&ĐT đề xuất tuyển dụng người có bằng tốt nghiệp cao đẳng để dạy một số môn học trong Chương trình GDPT 2018 là cần thiết. Điều này nhằm bảo đảm đủ số lượng giáo viên triển khai chương trình ở một số môn học, bao gồm: Lịch sử và Địa lý, Khoa học tự nhiên, Công nghệ, Ngoại ngữ, Tin học, Nghệ thuật (Âm nhạc, Mỹ thuật).
Hiện nay, chúng ta thiếu nhiều giáo viên tiểu học và THCS. Trong khi đó, sinh viên tốt nghiệp cao đẳng sư phạm đã được đào tạo, trang bị kiến thức, kỹ năng, nghiệp vụ sư phạm và tham gia các khóa bồi dưỡng để nâng cao trình độ theo chuẩn quy định. Khi những đối tượng này được tuyển dụng sẽ giảm bớt sự lãng phí nguồn nhân lực đang có trong xã hội.
Bên cạnh đó, chúng ta cũng thấy, dù Bộ Chính trị đã giao bổ sung 65.980 biên chế giáo viên giai đoạn từ 2022 đến 2026, nhưng các địa phương vẫn không tuyển đủ theo biên chế được giao. Một trong những nguyên nhân là thiếu nguồn tuyển dụng, nguồn tuyển không đáp ứng yêu cầu và trình độ chuẩn được đào tạo theo quy định tại Luật Giáo dục 2019.
Nếu không kịp thời tuyển dụng, tình trạng thiếu giáo viên sẽ ngày càng trầm trọng, ảnh hưởng trực tiếp tới chất lượng giáo dục. Tuy nhiên, sinh viên tốt nghiệp đại học sư phạm hoặc cử nhân đào tạo chuyên ngành Tin học, Ngoại ngữ, Nghệ thuật, Công nghệ có nhiều lựa chọn nghề nghiệp sau tốt nghiệp; thường có xu hướng làm công việc khác thu nhập cao hơn. Do đó, tuyển dụng, hợp đồng giáo viên các môn đặc thù có trình độ cử nhân rất khó khăn.
Khi triển khai chính sách này, chúng ta cần lưu ý: Người được tuyển dụng phải cam kết học nâng cao trình độ đạt chuẩn theo quy định; cam kết công tác lâu dài trong ngành Giáo dục; tránh tình trạng được tuyển dụng xong lại bỏ hoặc chuyển qua vị trí khác. Bộ GD&ĐT đề xuất các giáo viên có trình độ cao đẳng sau khi được tuyển dụng có thể giữ mã số, xếp lương như trường hợp giáo viên chưa đáp ứng trình độ chuẩn được đào tạo theo quy định từng cấp học và được hưởng các chế độ, chính sách theo quy định hiện hành cũng là hợp lý.
Ông Trần Kim Tự. |
Tôi đồng tình với đề xuất tuyển dụng người có bằng tốt nghiệp cao đẳng để dạy một số môn học trong Chương trình GDPT 2018. Đây là giải pháp giải quyết tình thế (học sinh tăng, đào tạo không kịp, giáo viên thiếu...). Tuy nhiên, câu hỏi cũng đặt ra là: Giải pháp này thật sự căn cơ chưa?
Có lẽ, cần rà soát kỹ hơn và thêm nhiều phương án hơn. Theo đó, đầu tiên các cơ sở giáo dục, phòng GD&ĐT, sở GD&ĐT - nơi trực tiếp quản lý đội ngũ phải sử dụng tối đa nguồn hiện có; không bố trí đội ngũ này làm công tác kiêm nhiệm; thậm chí cần động viên, khuyến khích và dành kinh phí để họ dạy thêm giờ.
Cùng đó, có cơ chế hợp đồng những nhà giáo đã nghỉ hưu nhưng đủ điều kiện về chuyên môn, sức khỏe dạy môn thiếu giáo viên. Tăng cường công tác truyền thông đảm bảo chỉ tiêu tuyển sinh trong các trường đào tạo giáo viên; tránh có chỉ tiêu nhưng không tuyển đủ dẫn đến thiếu người dạy như hiện nay. Cải tiến công tác tuyển dụng, chú trọng vào chuyên môn, lấy đánh giá kết quả dạy thực tế làm trọng số trong tuyển dụng (vừa đảm bảo chất lượng đội ngũ, đảm bảo quyền lợi học tập của người học).
Đồng thời, có chính sách hỗ trợ để động viên những thầy cô được tuyển dụng học tập nâng cao trình độ chuẩn (miễn học phí và có hỗ trợ tối thiểu như nhà giáo đương chức tham gia đào tạo nâng cao, hoặc như sinh viên sư phạm...). Phải có kế hoạch chi tiết, cụ thể, đặc biệt với những người chưa có chứng chỉ sư phạm. Nhóm này cần thời gian để học lấy chứng chỉ, trong khi thiếu giáo viên hiện hữu, không có thời gian chờ đợi. Có thể phải tính toán lại tác động (về ngân sách, thời gian) nếu cần có chính sách bổ sung...
Xin nhấn mạnh lại, hạ chuẩn tuyển dụng (trong một giai đoạn nhất định) phải đi kèm với công tác đào tạo nâng chuẩn để bảo đảm lâu dài theo đúng Luật. Như trước đây, để phổ cập giáo dục tiểu học, nhiều địa phương, nhất là miền núi, đã đào tạo giáo viên cấp tốc để đi dạy. Thầy cô vừa dạy, vừa học nghiệp vụ để đảm bảo chuẩn.
“Tôi cho rằng, những địa phương đang thiếu nhiều giáo viên, nguồn tuyển, trước mắt vẫn có thể vận dụng để tuyển người có trình độ cao đẳng sư phạm như trước đây. Lý do thứ nhất, sinh viên tốt nghiệp cao đẳng sư phạm vẫn đáp ứng tốt công việc khi được tuyển dụng. Thứ hai, lộ trình nâng chuẩn giáo viên kéo dài đến 2030; nếu cho phép tuyển mới giáo viên tốt nghiệp cao đẳng sư phạm, những đối tượng này vẫn có cơ hội để nâng chuẩn theo thời gian quy định.
Tuy nhiên, có một thực tế: Sinh viên tốt nghiệp cao đẳng sư phạm cách đây vài năm có hai lựa chọn: Đã học nâng cao trình độ để đáp ứng chuẩn theo Luật Giáo dục 2019; tìm kiếm công việc khác ngoài ngành Giáo dục. Vì vậy, kể cả việc hạ chuẩn để tuyển dụng thì số lượng thuộc đối tượng này cũng không còn nhiều. Do đó, điều cần nhất là Bộ GD&ĐT nhất quán trong quy hoạch mạng lưới các trường đào tạo giáo viên và có lộ trình rõ ràng trên căn cứ khoa học (khảo sát thực tiễn) để thực hiện”. - TS Trương Đình Thăng (Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Sư phạm Quảng Trị)