Khi chọn ngành, trước hết các em nên chọn ngành yêu thích. Bởi nếu thích, dù sau này có gặp khó khăn, vẫn có đam mê để theo đuổi. Còn nếu chọn ngành mình không thích, chỉ một chút thử thách có thể dẫn đến nản lòng, không học được.
Thí sinh cũng nên lựa chọn môi trường học phù hợp, bao gồm cả kiến thức chuyên môn và phát triển kỹ năng sống. Kiến thức quan trọng, nhưng chưa phải yếu tố quyết định. Hiện, nhiều doanh nghiệp yêu cầu nhiều yếu tố, bao gồm: Giao tiếp, kỹ năng mềm... Do đó, nếu học trong môi trường phù hợp, các em sẽ được trải nghiệm, rèn giũa, giúp hình thành và phát triển các năng lực.
Tại ngày hội tư vấn tuyển sinh, hướng nghiệp năm 2024, có phụ huynh đặt câu hỏi, nên cho con học ngành rộng hay hẹp vì sợ ngành rộng khi ra trường quá mông lung trong khi ngành hẹp khó ứng biến trong cơ hội nghề nghiệp? PGS.TS Vũ Thị Hiền khuyên thí sinh và phụ huynh hãy là người “tiêu dùng thông minh”.
Phụ huynh có thể xem chương trình đào tạo của các trường. Dù là ngành rộng hay hẹp, thì hai năm đầu, các trường đều hướng tới đào tạo nền tảng kiến thức vững vàng cho sinh viên trong lĩnh vực được học. Trong quá trình học, chương trình phải đủ sự linh hoạt, giúp sinh viên lựa chọn các chuyên môn sâu mà mình yêu thích hoặc có khả năng ứng phó nếu nhu cầu thị trường lao động thay đổi.
Bên cạnh đó, cần quan tâm đến chất lượng đội ngũ giảng viên, môi trường học tập. “Các em không nên học một ngành duy nhất. Thay vào đó, chọn cách tiếp cận liên ngành. Học kinh tế nhưng các em có thể học thêm luật, khoa học dữ liệu…”, PGS Vũ Thị Hiền trao đổi và khuyến nghị, thí sinh không nên quan niệm, học một ngành nghĩa là bị bó buộc với ngành đó. Thực tế, luôn có sự linh động.
Trong quá trình đào tạo, cơ sở giáo dục đại học đều kết hợp nhiều các tố khác nhau, từ nhiều lĩnh vực để trang bị cho sinh viên nền tảng rộng và phương pháp tự học, PGS.TS Nguyễn Thu Thủy – Vụ trưởng Vụ Giáo dục Đại học (Bộ GD&ĐT) nhìn nhận. Để tìm được công việc có thể nuôi sống bản thân và cống hiến cho xã hội, trong quá trình học, các em nên học thêm kiến thức công nghệ, kỹ năng mềm liên quan đến lĩnh vực mình đang theo đuổi…
Theo PGS.TS Nguyễn Thu Thủy, việc học không chỉ dừng lại 4 năm đại học, với tấm bằng cử nhân, mà là học tập suốt đời. Học đại học chỉ là bước đầu tiên trang bị cho sinh viên nền tảng quan trọng và phương pháp để đi con đường dài hơi là phát triển nghề nghiệp, bản thân. Học một ngành nhưng có thể làm được nhiều nghề. Vì thế, các em không chỉ dừng lại ở đại học mà phải tiến xa hơn nữa vì sự phát triển của chính mình.
“Tôi từng học Trường ĐH Ngoại thương nhưng giờ làm quản lý Nhà nước về giáo dục đại học. Vậy có trái ngành trái nghề không?”, PGS.TS Nguyễn Thu Thủy viện dẫn từ thực tế bản thân và khẳng định: Không trái ngành, vì đó là sự tích lũy nhiều kiến thức trong thời gian học tập ở nhà trường cũng như quá trình làm việc về lĩnh vực giáo dục đại học. “Cho đến bây giờ, tôi vẫn tiếp tục học và cập nhật…”, PGS.TS Nguyễn Thu Thủy chia sẻ.
PGS.TS Vũ Thị Hiền khuyên thí sinh, chọn ngành, nghề liên quan đến tương lai nên cho mình nhiều cơ hội và tạo ra năng lực cốt lõi. Nghĩa là, các em không nên chỉ học một ngành duy nhất mà học cách tiếp cận liên ngành. Do vậy, ngành “VIP” hay “hot” phụ thuộc vào chúng ta. Nếu giỏi trong một lĩnh vực nào đó, thì việc làm và thu nhập theo khái niệm “VIP”, “hot” là không khó.