Theo các nhà sư, đồng bào Khmer rất có ý thức tự học để bảo tồn tiếng mẹ đẻ của dân tộc mình. Việc dạy chữ Khmer cho cấp tiểu học theo chương trình của Bộ GD&ĐT tại các nhà trường đã giúp cho học sinh các kỹ năng cơ bản về nghe, nói, đọc và viết chữ. Tuy nhiên, còn có những em đã lỡ chương trình hoặc người quá tuổi học bậc tiểu học thì cần được học tại lớp linh hoạt trong các điểm chùa ở địa phương.
Đã trở thành thông lệ, chùa nào không có đủ diện tích phù hợp để tổ chức dạy học thì mượn nhà sinh hoạt cộng đồng hoặc điểm trường tại địa phương để bố trí lớp dạy chữ Khmer trong dịp hè. Trước thời điểm nghỉ hè, các chùa đều chuẩn bị chu đáo cơ sở vật chất để đón học sinh đến học. “Những học sinh, học viên khó khăn thường được nhà chùa hỗ trợ sách vở, bút, dụng cụ học tập. Giáo viên đứng lớp giảng dạy tại các chùa chủ yếu là các nhà sư, các tình nguyện viên. Với tinh thần vì cộng đồng, họ không hề nhận bất kỳ một khoản đóng góp nào từ học trò hay nhà chùa”, chị Thạch Ngọc Bích, phụ huynh ngụ thị trấn Tiểu Cần (Trà Vinh) cảm động cho biết.
Sư Thạch Luyển, người trực tiếp tham gia giảng dạy tiếng Khmer tại chùa Giồng Lớn (xã Đại An, huyện Trà Cú, Trà Vinh) cho biết thêm, việc dạy chữ Khmer cho đồng bào dân tộc được xác định là nghĩa vụ của người học trước truyền lại cho người học sau, là truyền thống lâu đời của dân tộc Khmer.
Hằng năm chùa đều mở lớp ngoài giờ học tiếng Việt ở trường hoặc thời gian nghỉ hè để các em muốn học thêm tiếng Khmer thì đến các điểm chùa địa phương. Ngoài việc dạy tiếng nói, chữ viết, nhà chùa, các sư còn giáo dục về đạo đức, nhân cách sống, về sự hiếu thảo và các nghi thức giao tiếp, ứng xử...
Những thông tin kiến thức về đường lối, chủ trương của Ðảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước cũng khéo léo được phổ biến đã giúp học sinh nâng cao nhận thức và tầm hiểu biết. Ðồng bào Khmer đều xem việc học tập tiếng nói, chữ viết của dân tộc là nhu cầu, nguyện vọng thiết thực, góp phần giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa.
Trao đổi về công tác giáo dục dân tộc, bà Nguyễn Thị Bạch Vân, Giám đốc Sở GD&ĐT tỉnh Trà Vinh cho biết, Sở GD&ĐT hướng dẫn và các Phòng GD&ĐT triển khai đến cơ sở giáo dục thực hiện dạy và học bổ túc văn hóa tiếng Khmer tại các điểm chùa Phật giáo Nam tông Khmer trên địa bàn.
Dịp hè năm 2022 đã có 130/143 điểm chùa mở lớp dạy học tiếng Khmer với 753 lớp; có 16.128 học viên theo học; tham gia dạy học gồm 692 vị sư; tổng kinh phí hỗ trợ người dạy hơn 3,4 tỷ đồng... Hiện tỉnh duy trì việc dạy và học tiếng Khmer thử nghiệm và thực nghiệm theo hướng dẫn của Bộ GD&ĐT tại huyện Châu Thành (Trường Tiểu học Đa Lộc A và Trường Tiểu học Lương Hòa C).
Tham gia lớp học tại chùa Kompong Đung, em Sơn Kim Ngọc, học sinh lớp 5, ngụ tại thị trấn Tiểu Cần (Trà Vinh) cho biết: Mùa Hè nào em cũng tham gia lớp học chữ Khmer tại chùa do các sư giảng dạy. Đến chùa, em và các bạn không chỉ được học chữ để thêm hiểu biết, thêm yêu tiếng nói của dân tộc, mà còn được học về văn hóa, truyền thống của người Khmer, được học giáo lý của nhà Phật, hiểu được những điều hay, lẽ phải…