Phát biểu tại hội nghị "Tháo gỡ khó khăn cho sản xuất và đẩy mạnh xuất khẩu" do Bộ Công Thương tổ chức sáng 26/4, ông Nguyễn Hoài Nam, Phó Tổng thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết, sự sụt giảm của thủy sản đã được dự báo từ cuối năm ngoái, nhưng mức giảm sâu như hiện nay dường như nằm ngoài dự tính của các doanh nghiệp.
Cụ thể, trong 3 tháng đầu năm nay, xuất khẩu thủy sản của Việt Nam chỉ đạt 1,8 tỷ USD, giảm 27,5% so với cùng kỳ năm 2022. Đặc biệt, lần đầu tiên xuất khẩu các nhóm mặt hàng đều giảm mạnh so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, hai mặt hàng xuất khẩu chủ lực của ngành là cá tra đạt 422 triệu USD (giảm 33,1%), tôm đạt 578 triệu USD (giảm 39,4%).
"Xuất khẩu thủy sản giảm 27,5% trong 3 tháng đầu năm, tương đương mức giảm trong giai đoạn dịch COVID-19 bùng phát nặng nhất. Dự báo xuất khẩu thủy sản tiếp tục đối mặt nhiều khó khăn trong năm nay bởi các thị trường xuất khẩu chính như Mỹ, châu Âu, Nhật Bản đều giảm mạnh", ông Nam nói.
Nguyên nhân là do tình hình lạm phát khiến tiêu dùng tại các nước này suy giảm. Nhiều doanh nghiệp dù đã ký hợp đồng nhưng khách hàng dời lại, khiến lượng hàng tồn kho nhiều. Việc xuất khẩu giảm khiến dòng tiền chậm về. Cùng với đó, nguồn vốn tín dụng hạn hẹp khiến các doanh nghiệp không có nguồn vốn để mua nguyên liệu hoặc không mua nguyên liệu đúng giá cho nông, ngư dân.
Đề xuất những giải pháp tháo gỡ khó khăn, ông Nam cho hay, các doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu thủy sản chủ yếu vay USD. "Trước đây lãi suất vay USD dưới 3% nay đã trên 4%. Vì thế tôi kiến nghị nên giảm lãi suất vay USD. Ngoài ra Chính phủ cần có gói tín dụng khoảng 10.000 tỷ đồng lãi suất thấp để phục vụ thu mua nguyên liệu, kích thích tâm lý, để nông ngư dân duy trì việc sản xuất. Đây chỉ là giải pháp mang tính giai đoạn nhưng rất cần thiết trong giai đoạn hiện nay", ông nói.
Trong khi đó, trả lời VTC News, ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng thư ký kiêm Trưởng Ban Pháp chế Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho biết, mấy tháng đầu năm 2023 xuất hiện những tín hiệu kém khả quan, phản ánh phần nào về tình hình kinh tế khó khăn. Điều này đã ảnh hưởng lớn đến các doanh nghiệp, trong đó có doanh nghiệp nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản…
“Khó khăn lớn nhất hiện nay của doanh nghiệp là tiếp cận vốn. Trong thời gian qua nhiều kênh huy động vốn trung và dài hạn đang trong quá trình điều chỉnh như chứng khoán, trái phiếu. Bên cạnh đó, lãi suất vốn vay ngân hàng còn cao, không thể duy trì được hoạt động kinh doanh bình thường chứ chưa nói đến nâng cao năng lực cạnh tranh, nhất là đói với các doanh nghiệp nông nghiệp, thủy sản”, ông Tuấn cho biết.
Theo ông Tuấn, thời gian qua, VCCI đã rất tích cực chuyển tải những khó khăn của doanh nghiệp lên Chính phủ, bộ ngành để Chính phủ, Thủ tướng kịp thời chỉ đạo, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp.
“Vấn đề quan trọng hiện nay là tăng cường xúc tiến thương mại, chương trình làm việc giữa Việt Nam và các quốc gia để mở rộng thị trường xuất khẩu thông qua tham tán thương mại. Trong đó tập trung vào các quốc gia trong khối CPTPP và EU, những thị trường mà Việt Nam đã ký hiệp định thương mại song phương”, ông Tuấn nói.