Gửi bình luận
Dự kiến Luật Trí tuệ nhân tạo (AI) sẽ được trình Quốc hội cuối năm 2025, đưa Việt Nam trở thành một trong số ít quốc gia có khung pháp lý toàn diện về AI.
Ngày 26/9, tại Hà Nội, Ngày hội Trí tuệ nhân tạo Việt Nam (AI4VN) 2025 chính thức diễn ra với chủ đề “Vietnam in the Global AI Race – Việt Nam trong cuộc đua AI toàn cầu”. Đây là sự kiện thường niên kể từ năm 2018, do Bộ KH&CN chỉ đạo, Báo VnExpress phối hợp cùng nhiều đơn vị tổ chức.
Tại Phiên toàn thể (AI Summit) chiều ngày 26/9, Thứ trưởng Bộ KH&CN Bùi Hoàng Phương đã chia sẻ những định hướng quan trọng trong việc xây dựng hành lang pháp lý cho AI tại Việt Nam, khẳng định vị thế tiên phong của quốc gia trong lĩnh vực này.
Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương cho biết, dự kiến Luật Trí tuệ nhân tạo được trình Quốc hội cuối năm 2025, đưa Việt Nam trở thành một trong số ít quốc gia có khung pháp lý toàn diện về AI.
Dự thảo Luật được xây dựng dựa trên các nguyên tắc cốt lõi: Lấy con người làm trung tâm, bảo đảm an toàn và minh bạch, phát triển bao trùm và bền vững, quản trị cân bằng và hài hòa.
Một trong những điểm nhấn của dự luật là việc quản lý AI theo mức độ rủi ro, trong đó các hệ thống AI có rủi ro cao sẽ chịu sự giám sát chặt chẽ.
Quy định về tính minh bạch và dán nhãn cũng được chú trọng, yêu cầu người dùng phải được thông báo rõ ràng khi tương tác với AI, nhằm giải quyết những thách thức trong việc phân biệt giữa nội dung do người và máy tạo ra.
Bên cạnh việc quản lý, luật cũng hướng đến mục tiêu tạo động lực phát triển, với các cơ chế chính sách ưu đãi đặc biệt cho nghiên cứu và phát triển AI.
Bộ KH&CN cũng đang tiên phong ứng dụng AI vào hoạt động nội bộ, điển hình là trong việc soạn thảo văn bản quy phạm pháp luật, giúp giải phóng sức lao động và tiết kiệm thời gian đáng kể.
Đặc biệt, theo Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương, vấn đề đạo đức AI rất quan trọng. Các thách thức trong giáo dục, y tế và tài chính đều đòi hỏi một khung khổ đạo đức rõ ràng, nơi quyền quyết định cuối cùng vẫn thuộc về con người.
Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương nhấn mạnh thêm, việc quản lý và phát triển AI đòi hỏi cách tiếp cận đa chiều, cân bằng giữa đổi mới sáng tạo và bảo vệ quyền lợi của người dân, doanh nghiệp. Vai trò của các chuyên gia, doanh nghiệp và cơ quan nhà nước là không thể thiếu trong quá trình này.
"Bộ KH&CN cam kết sẽ tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý để thúc đẩy xây dựng một hệ sinh thái AI mở, minh bạch và hiệu quả", ông Bùi Hoàng Phương khẳng định.
Cùng chia sẻ quan điểm về tầm nhìn của Việt Nam, ông Kim Wimbush, Tham tán CSIRO kiêm Giám đốc Chương trình Aus4Innovation tại Việt Nam khẳng định Australia tự hào đồng hành cùng Việt Nam trên hành trình phát triển công nghệ mới, trong đó AI giữ vai trò trọng yếu.
Thông qua Chương trình Aus4Innovation do Bộ Ngoại giao và Thương mại Australia tài trợ, phối hợp quản lý cùng CSIRO và Bộ KH&CN, nhiều kết quả thiết thực đã được ghi nhận. Tại Việt Nam, AI đã hỗ trợ nâng cao độ chính xác trong chẩn đoán ung thư vú, cải thiện hiệu quả sản xuất nông nghiệp, đồng thời góp phần bảo tồn đa dạng sinh học, như bảo vệ loài sếu đầu đỏ quý hiếm tại các vườn quốc gia.
Song song với ứng dụng thực tiễn, hai bên cũng hợp tác xây dựng khung nguyên tắc đạo đức cho AI. Tháng 6/2024, Bộ KH&CN công bố bộ hướng dẫn AI có trách nhiệm đầu tiên với sự hỗ trợ của CSIRO và Đại học Luật – Đại học Quốc gia Hà Nội.
Năm nay, quan hệ hợp tác được nâng tầm bằng việc ra mắt Trung tâm Công nghệ Chiến lược Australia – Việt Nam, tập trung vào các lĩnh vực mũi nhọn như 5G, 6G, an ninh mạng, AI và chuyển đổi số.
Ở góc nhìn doanh nghiệp, ông Lê Hồng Việt, Tổng Giám đốc FPT Smart Cloud đã đưa ra những phân tích cụ thể về vị thế của Việt Nam trên bản đồ AI toàn cầu, đồng thời chỉ ra các thách thức, cơ hội và lộ trình để bứt phá.
Theo ông Việt, AI đang trở thành cuộc đua khốc liệt trên toàn cầu, tập trung ở 2 lĩnh vực: Phát triển các mô hình AI nền tảng và nghiên cứu học thuật.
Dẫn số liệu từ các báo cáo quốc tế, ông Việt cho biết, AI dự kiến sẽ đóng góp tới 19,9 nghìn tỷ USD vào kinh tế thế giới và tăng thêm 15% GDP toàn cầu vào năm 2035. Trong cuộc đua này, Mỹ và Trung Quốc vẫn là hai “người khổng lồ”. Mỹ dẫn đầu với 40 mô hình AI hàng đầu và tổng vốn đầu tư tư nhân lên đến 471 tỷ USD (giai đoạn 2013-2024). Trung Quốc đang bứt tốc mạnh mẽ với 15 mô hình chất lượng cao, dẫn đầu về số lượng bằng sáng chế (hơn 817.800) và đang dần thu hẹp khoảng cách về chất lượng mô hình.
Trong bức tranh ấy, Việt Nam được xếp vào nhóm “tiềm năng mới nổi” của ASEAN. Hệ sinh thái AI trong nước tuy non trẻ nhưng đang phát triển nhanh, với vốn đầu tư vào lĩnh vực này năm 2024 đạt 80 triệu USD. Lực lượng lao động công nghệ khoảng 500.000 người, tỷ lệ chấp nhận AI cao, khi 42% dân số và 65% doanh nghiệp vừa và nhỏ đã ứng dụng các giải pháp trí tuệ nhân tạo. Ông Việt cho rằng lợi thế của Việt Nam nằm ở chi phí cạnh tranh, chính sách hỗ trợ từ Chính phủ và tốc độ tăng trưởng kinh tế nhanh.
Tuy nhiên, hạn chế vẫn còn lớn, bao gồm hạ tầng AI chưa đồng bộ, thiếu hụt nhân lực AI chất lượng cao, chi tiêu cho nghiên cứu – phát triển còn khiêm tốn và khung pháp lý đang trong quá trình hoàn thiện.
Ông Việt nhấn mạnh, AI không còn là câu chuyện tương lai mà đã hiện hữu và đang tái định hình cách thức doanh nghiệp hoạt động. "Với mỗi một USD đầu tư vào AI tạo sinh, doanh nghiệp có thể đạt hiệu quả đầu tư (ROI) gấp 3,7 lần", ông chia sẻ. Thực tế tại Việt Nam, các "AI Agent" (Trợ lý AI) đang được ứng dụng mạnh mẽ để thay đổi cách doanh nghiệp vận hành.
Để Việt Nam bứt phá trong giai đoạn 2025-2030, ông Lê Hồng Việt đề xuất chiến lược “Xây dựng AI có chủ quyền” dựa trên bốn trụ cột: Con người, hạ tầng số, sản phẩm và hệ sinh thái. Lộ trình phát triển được chia thành ba giai đoạn: Xây dựng nền tảng và chuẩn bị trong năm 2025, triển khai và mở rộng trong giai đoạn 2026-2027, tiến tới mục tiêu dẫn đầu khu vực vào giai đoạn 2028-2030.
Nhấn mạnh về hạ tầng AI, ông Nguyễn Hoàng Hưng, Giám đốc Công nghệ Viettel AI chỉ ra rằng các "gã khổng lồ" công nghệ như Meta, Microsoft và OpenAI đang đầu tư hàng chục, thậm chí hàng trăm tỷ USD để sở hữu hàng triệu GPU - bộ xử lý đồ họa chuyên dụng cho AI. Nguyên nhân sâu xa là do các mô hình AI thế hệ mới ngày càng thông minh, đòi hỏi một năng lực tính toán khổng lồ.
Hiện Viettel đang thực hiện chiến lược đầu tư hạ tầng AI bài bản và mạnh mẽ. Viettel vận hành 15 trung tâm dữ liệu và liên tục mở rộng, đồng thời đầu tư lớn vào các hệ thống GPU hàng đầu thế giới.
Theo ông Hưng, việc làm chủ hạ tầng AI không chỉ là câu chuyện của doanh nghiệp mà còn là yếu tố then chốt bảo đảm thành công của quá trình chuyển đổi số quốc gia.
Song song với các phiên thảo luận, AI4VN 2025 còn có nhiều hoạt động phong phú như AI Expo & AI Show, Business Matching, workshop, trao giải AI Awards… thu hút đông đảo cộng đồng công nghệ.
Điểm nhấn đáng chú ý là Lễ trao giải thưởng AI Awards 2025 nhằm vinh danh các giải pháp, thiết bị AI nổi bật đã được triển khai thực tế, góp phần thay đổi cuộc sống và thúc đẩy sự phát triển của hệ sinh thái AI.
Năm nay, Ban tổ chức nhận được hơn 160 hồ sơ đăng ký, ngoài hai hạng mục quen thuộc là Giải pháp AI xuất sắc và Thiết bị AI xuất sắc, lần đầu tiên có thêm giải thưởng cho Tài năng AI Việt và Doanh nghiệp AI tiêu biểu nhằm tôn vinh những cá nhân xuất sắc có đóng góp nổi bật trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo, cũng như ghi nhận những doanh nghiệp tiên phong ứng dụng AI hiệu quả, góp phần thúc đẩy sự phát triển của hệ sinh thái AI tại Việt Nam.
