Người con nhỏ nhất có thể sẽ phải trải qua khoảng thời gian khó khăn ở trường học. Nhưng họ có xu hướng nỗ lực chăm chỉ để vượt lên phía trước – bởi vì cha mẹ ít giám sát hơn.
- Sự nghiệp:
Từng được thỏa chí làm những việc theo ý mình cũng như nhận được nhiều sự chú ý, những người con út có thiên hướng chọn công việc thiên về nghệ thuật hoặc mang tính sáng tạo.
- Sức khoẻ:
Con út có thể ít bị dị ứng hoặc nguy cơ mắc bệnh tiểu đường, nhưng thực sự họ lại có nguy cơ cao với các vấn đề sức khỏe liên quan đến chất gây nghiện, từ thuốc, thuốc lá cho tới bia rượu. Và xu hướng tính cách nhiều đam mê, quan tâm những thứ có tính chất gây nghiện cuối cùng cũng dễ khiến sức khỏe họ bị nguy hiểm.
- Mối quan hệ, tình cảm:
Các nhà nghiên cứu của Đại học Brigham Young nhận thấy, con út có xu hướng tìm kiếm các mối quan hệ an toàn về mặt cảm xúc nhất, nhờ vào việc học cách xử lý những va chạm hay xung đột. Họ từng được những người khác chăm sóc mọi thứ, nên sẽ cư xử trong các mối quan hệ trưởng thành theo cách tương tự.
Trái ngược với con đầu lòng (người thoải mái nói ra suy nghĩ để giải quyết vấn đề), con út có thể sẽ ngập ngừng hay do dự trước khi nêu ra quan điểm gì đó.
Những người là con út trong gia đình có xu hướng tìm kiếm người bạn đời có cùng niềm đam mê, chí hướng với bản thân. Thế nhưng, với tâm hồn tự do, bạn thường gặp những vấn đề liên quan đến sự cam kết, ổn định trong tình yêu. Vì thế, để duy trì mối quan hệ, bạn nên tập trung vào phát triển bản thân và học cách cam kết với người ấy.
Những đứa trẻ là con một thường rất tự tin vì trẻ nhận được tất cả tình yêu thương của cha mẹ. Đa phần trẻ chỉ thích ở một mình vì không có ai để trò chuyện và chơi chung.
- Tính cách:
Vì là con một nên trẻ không có ai để cạnh tranh, để noi theo. Là con một nên trẻ được cả nhà yêu thương, nâng niu, bao bọc quá mức. Do đó, tính ích kỉ, phụ thuộc và “tự cho mình là cái rốn của vũ trụ” là những tính cách thường thấy ở con một. Khi trưởng thành, trẻ sẽ gặp nhiều khó khăn trong việc làm nhóm hơn so với những trẻ có anh chị em.
Con một cũng như con trưởng có nhiều tham vọng và sống tuân thủ theo các quy tắc từ cha mẹ. Họ chú tâm và cẩn trọng trong mọi việc mình làm. Con một thiếu đi quá trình tương tác với các anh chị em đồng trang lứa, khiến họ gặp khó khăn trong các hoạt động xã hội cần sự đồng thuận và hợp tác.
- Mối quan hệ, tình cảm:
Nếu là con một, bạn độc lập, tự tin và ý thức rất rõ về bản thân mình. Trong tình yêu, bạn tìm kiếm một người có thể tôn trọng không gian cá nhân, tôn trọng ý muốn được thể hiện bản thân của bạn.
Bởi vì sở hữu tính cách độc lập, bạn có thể gặp khó khăn trong việc sẻ chia và thỏa hiệp với người ấy. Do vậy, nếu muốn xây dựng một mối quan hệ bền vững, bạn nên học cách thấu hiểu và đồng cảm với đối phương trong tình yêu.
Đừng bỏ lỡ: Xem bói giờ sinh trẻ có mệnh tốt lại còn mang phú quý cho bố mẹ
Dưới đây là một vài trường hợp ngoại lệ về sự ảnh hưởng của thứ tự sinh đến tính cách của mỗi người:
- Gia đình “hỗn hợp”:
Gia đình hỗn hợp là gia đình được hình thành từ cha mẹ đã ly hôn và tái hôn với người khác.
Lúc này, trẻ phải chia sẻ tình yêu của cha/mẹ với những đứa con của mẹ kế hoặc cha dượng. Trẻ có thể không còn là con cả bởi đã có một đứa trẻ lớn hơn thay thế vị trí đó hoặc trẻ không còn là người nhận được sự quan tâm nhiều nhất bởi có một đứa bé nhỏ hơn cần cha mẹ chú ý.
Tuy nhiên, nếu trẻ đã hơn 5 tuổi thì tính cách của trẻ sẽ không thay đổi ngay cả khi về ở trong một gia đình mới.
- Gia đình có các cặp sinh đôi hoặc sinh ba:
Đối với các cặp sinh đôi, dường như không có thứ tự sinh. Dù chào đời trước hay sau, trẻ vẫn được cha mẹ đối xử bình đẳng, công bằng.
Trong tình yêu, những cặp song sinh thường kết nối với người ấy của họ theo một cách rất độc đáo. Bạn tìm kiếm người bạn đời có thể thấu hiểu và trân trọng mối liên kết giữa bạn và người anh, chị em song sinh của mình.
Vấn đề lớn nhất mà các cặp song sinh gặp phải trong các mối quan hệ là khó xác định được bản sắc riêng và có xu hướng phụ thuộc vào người còn lại. Để xây dựng một mối quan hệ tình cảm lành mạnh, bạn nên phát triển những nét đặc trưng của mình, học cách tự chủ và tránh phụ thuộc quá nhiều vào cảm xúc của đối phương.
- Khoảng cách tuổi giữa những đứa trẻ quá lớn:
Nếu trẻ và anh chị em cách nhau quá nhiều tuổi (ít nhất là 5 – 6 năm) thì các nguyên tắc bên trên sẽ không còn phù hợp. Một đứa trẻ 5 tuổi với một anh/chị 12 tuổi và một em 1 tuổi có khả năng tính cách của trẻ sẽ phát triển giống với tính cách của con đầu thay vì con giữa.
- Con nuôi:
Trường hợp con nuôi cũng giống với trường hợp trên. Nếu lúc nhận nuôi trẻ còn nhỏ trong khi gia đình đã có 2 đứa con lớn thì tất nhiên trẻ sẽ trở thành đứa con nhỏ nhất trong gia đình. Tuy nhiên, nếu trẻ trên 6 tuổi thì các đặc điểm tính cách vẫn sẽ giữ lại như lúc ban đầu.
Nếu một đứa trẻ được nhận nuôi trong giai đoạn vẫn là trẻ sơ sinh, chúng sẽ dễ dàng đảm nhận vị trí trong thứ tự sinh của gia đình đó mà không gặp nhiều khó khăn.
Tuy nhiên, nếu đứa trẻ được nhận nuôi muộn hơn, sau khi đã bắt đầu phát triển tâm lý, thì nó có thể xảy ra mâu thuẫn về nhận thức thứ tự sinh của mình.
Ví dụ, nếu đứa trẻ sinh ra là con đầu lòng, nhưng lại được nhận nuôi về làm thành viên nhỏ tuổi nhất trong gia đình, thì nó thường sẽ không hình thành các đặc điểm tính cách có trên con út dù họ là người bé nhất trong gia đình mới này.
Đây là một vấn đề gây không ít tranh cãi. Một số nghiên cứu cho thấy rằng thứ tự sinh và chỉ số IQ có mối liên hệ với nhau trong khi một số khác lại cho thấy rằng trí thông minh lại bị ảnh hưởng nhiều bởi di truyền, các yếu tố xã hội và sự hướng dẫn của cha mẹ.
Một nghiên cứu lớn được thực hiện tại Đức đã chỉ ra rằng những người có chỉ số IQ cao nhất là những đứa trẻ không có anh chị em và là con đầu lòng, còn chỉ số IQ của anh chị em thì tương tự nhau. Ngoài ra, họ không thấy mối tương quan giữa thứ tự sinh và sự sáng tạo, sự trưởng thành về cảm xúc hay tài năng.
Không chỉ thứ tự sinh, có nhiều yếu tố có thể quyết định tính cách của một đứa trẻ, chẳng hạn như:
Đây là một trong những yếu tố quan trọng nhất quyết định tính cách của một người.
Ví dụ, nếu gia đình có một bé trai sinh đầu và một bé gái sinh thứ hai thì tất nhiên bé gái không cần phải quá cố gắng để thu hút sự chú ý của cha mẹ bởi chính giới tính đã đem đến cho cô bé sự khác biệt và có khuynh hướng có những tính cách của con đầu.
Hơn nữa, nếu các bậc cha mẹ thích con trai hơn con gái hoặc ngược lại thì lý thuyết thứ tự sinh cũng không ảnh hưởng nhiều.
Khoảng cách tuổi tác cũng đóng vai trò lớn trong sự phát triển nhân cách của trẻ. Nếu anh chị em gần tuổi và có cùng giới tính thì sẽ có xu hướng cạnh tranh với nhau nhiều hơn. Khoảng cách lý tưởng để tránh điều này là hai đứa trẻ nên cách nhau khoảng 5 tuổi để trẻ có thể tự tạo ra một không gian riêng.
Điều này thường không đúng với các cặp song sinh nhưng đa phần những đứa trẻ sinh đôi thường ít có sự cạnh tranh hơn những cặp anh chị em cách nhau vài năm.
“Bắt nạt” là tình trạng khá phổ biến ở nhiều gia đình đông con. Những đứa con đầu thường to lớn hơn nên có xu hướng bắt nạt những đứa trẻ nhỏ hơn. Tuy nhiên, tình huống này có thể đảo ngược nếu những đứa trẻ nhỏ khỏe hơn anh chị của chúng.
Tất cả trẻ em đều đặc biệt nhưng nếu một đứa trẻ có tài năng thiên bẩm ở lĩnh vực nào đó, chẳng hạn như thể thao, âm nhạc hoặc học tập, cha mẹ thường quan tâm nhiều hơn đến những đứa trẻ này. Những đứa trẻ này sẽ nhận được tất cả tình yêu và sự chú ý mà chúng mong muốn nhưng điều này có thể khiến các anh chị em khác trở nên khó chịu và oán giận.
Các kết quả nghiên cứu về thứ tự ra đời ảnh hưởng tới vận mệnh của một người có một số điểm không chính xác vì chưa đưa các yếu tố xã hội quan trọng như dân tộc, giáo dục, phúc lợi của cha mẹ và mối quan hệ trong một gia đình.
Thứ tự sinh có thể có một tác động nhất định đến tính cách và trí thông minh của một người, nhưng chúng ta cũng không nên quên rằng các mối quan hệ giữa cha mẹ - con cái và việc nuôi dạy trong gia đình là những tác nhân quan trọng để hình thành cá tính.
Mặc dù thứ tự sinh có ảnh hưởng đến tính cách của trẻ nhưng điều quan trọng mà bạn cần nhớ là sự chăm sóc, yêu thương và bình đẳng giữa những đứa trẻ sẽ đóng vai trò quan trọng hơn trong việc hình thành tính cách.
Suy cho cùng, tính cách con người có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác như gen di truyền, môi trường sống hoặc trải nghiệm. Không nên dựa theo đó mà phân loại, đóng khuôn chính mình lẫn người khác. Bởi vì chính khoa học cũng chưa đưa ra khẳng định chắc nịch nào cả.