18 giờ tối, anh Nông Văn Thuần ở thôn Khòn Cải, xã Liên Hội, huyện Văn Quan, tỉnh Lạng Sơn kết thúc một ngày làm nương và di chuyển về nhà. Không kịp ăn cơm, thay đồ, anh đến lớp học xoá mù chữ trong bộ đồ lao động cùng hành trang là cuốn sách giáo khoa, quyển vở ô ly và chiếc bút bi.
Rảo bước trên con đường núi ngoằn nghèo, trắc trở để đến lớp học, cái lạnh giá của đêm đông cộng thêm cơn đói, cái mệt sau một ngày lao động vất vả không làm anh lùi bước, bớt đi ý chí, khát khao được học chữ.
Thuần không may mắn như những bạn cùng trang lứa. Ở cái tuổi được vô tư cắp sách đến trường, anh lại phải từ bỏ ước mơ học tập để làm nương, gánh vác gia đình bởi bố bị bệnh nặng, hai anh trai bị tai nạn giao thông qua đời để lại đứa cháu nhỏ mang bệnh hiểm nghèo dẫn đến mắt không nhìn thấy gì.
Theo thời gian, việc không biết chữ là rào cản khiến Thuần cảm thấy tự ti, hạn chế trong các mối quan hệ xã hội; cũng vì thế mà bạn bè dần rời xa anh. Trong một lần cãi nhau với bạn vì biết Thuần không biết chữ, họ đã cố tình nhắn tin những lời lẽ không hay để trêu chọc. Thuần phải đi nhờ một cô giáo trong làng dịch để hiểu được ý nghĩa của những câu nói và anh đã rất sốc.
“Lúc biết được ý nghĩa của câu nói đó, tôi ước mình biết chữ để không phải nhận những lời lẽ trêu chọc từ bạn bè”, Thuần trải lòng.
Không chỉ hạn chế trong các mối quan hệ, Thuần còn gặp khó trong việc làm ăn kinh tế, thoát nghèo. Không ít lần, các cây giống trong vườn không phát triển bị sâu bệnh, anh không biết làm thế nào, khi đến cửa hàng hỏi cách chữa bệnh cho cây về đến nhà không nhớ gì nữa, cũng không hiểu hướng dẫn sử dụng trên bao bì.
Không thể chịu đựng được cảnh tiếp tục sống trong đói nghèo, lạc hậu chỉ vì không biết chữ, anh Nông Văn Thuần quyết tâm bằng mọi cách tham gia lớp “xoá mù chữ”.
Sau hơn 8 tháng kiên trì theo đuổi, tranh thủ học mọi lúc, mọi nơi, Thuần đã tự tin đọc, viết và thực hiện các phép tính đơn giản. Nhờ biết chữ, từ một người khép mình với xã hội, chàng trai 30 tuổi đã mạnh dạn tự tin giao tiếp, thậm chí sẵn sàng đi vận động những người chưa biết chữ trong thôn cùng tham gia học lớp xoá mù chữ.
Nếu bà Nhiên, anh Thuần học con chữ để thoát nghèo thì chị Hoàng Thị Liên (sinh năm 1984 ở xã Liên Hội, huyện Văn Quan, tỉnh Lạng Sơn) lại chủ động tham gia lớp xoá mù chữ với lý do vô cùng đặc biệt.
Ở tuổi 40, chị Liên đã có một công việc đem lại thu nhập ổn định, một con đã đi làm, một con đang là sinh viên Trường ĐH Luật Hà Nội. Nhiều người dân trong xã nhắc đến chị đầy ngưỡng mộ cho rằng cuộc sống như vậy là viên mãn.
Tuy nhiên ít ai biết, chị Liên luôn canh cánh trong lòng mình phải thành thạo con chữ để học thêm công nghệ, phát triển nghề thay vì thoả mãn với những gì mình đang có.
“Làm việc trong lĩnh vực spa làm đẹp luôn đòi hỏi cập nhật công nghệ, tham gia các khoá học nâng cao tay nghề. Tuy nhiên do tôi viết chậm nên quá trình học ghi chép không kịp phải nhờ bạn học đọc lại. Do đó, tôi đã tham gia học lớp xoá mù chữ”, chị Liên trải lòng.
Hiện tại, chị Liên đang nỗ lực để hoàn thành chương trình tiểu học. Với rất nhiều người trong thế hệ trẻ, đây là điều rất bình thường còn đối với chị, nó là cả một hành trình đầy quyết tâm, nỗ lực vượt lên chính mình.
Câu chuyện của bà Nhiên, anh Thuần hay chị Liên chỉ là ba trong số nhiều câu chuyện mà chúng tôi được tận mắt thấy. Phải là người trực tiếp quan sát, trò chuyện, lắng nghe mới cảm nhận được khát khao được học, được biết chữ của người dân nghèo xứ Lạng.
Việc tiếp cận con chữ giờ đây không còn là điều xa lạ với bà con nơi đây mà đã trở thành phòng trào ngày càng được lan rộng. Thành quả này không chỉ là sự nỗ lực của người dân mà còn là ý chí, đoàn kết, chung tay vào công tác xoá mù chữ của chính quyền, toàn ngành Giáo dục nơi đây.
NGÔ CHUYÊN - CẨM VÂN Đồ họa: TIẾN THÀNH |