Hà Nội cũng đang triển khai "Mạng lưới Sáng kiến Thủ đô" và phát huy vai trò "Thành phố sáng tạo" nhằm liên kết chặt chẽ giữa các nhà quản lý, đội ngũ trí thức và doanh nhân để phục vụ, giải quyết các vấn đề đặc thù trong quá trình phát triển Thủ đô…
Xin ông cho biết trên cơ sở kết quả xếp hạng chỉ số đổi mới sáng tạo và những chủ trương lớn của Thành phố về đổi mới, sáng tạo, ngành khoa học công nghệ Thủ đô sẽ triển khai thực hiện những nhiệm vụ giải pháp cụ thể gì để phát triển kinh tế xã hội trong thời gian tới?
Ông Nguyễn Hồng Sơn:Như chúng ta đã biết,Bộ Khoa học và Công nghệ (KHCN) đã xây dựng Bộ Chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương (PII) và chính thức triển khai trên toàn quốc từ năm 2023. Đây là công cụ phản ánh mô hình phát triển kinh tế - xã hội dựa trên khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo của từng địa phương trên cả nước, đồng thời góp phần cải thiện năng lực, kết quả đổi mới sáng tạo cấp quốc gia.
Trước đó, từ năm 2017, Bộ Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu (thường được gọi tắt là GII) do Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới công bố hàng năm đã được Chính phủ sử dụng như một công cụ quan trọng nhằm tham khảo, xây dựng, ban hành các chính sách thúc đẩy đổi mới sáng tạo ở Việt Nam.
Ở cấp độ địa phương, tại Nghị quyết số 12/NQ-CP ngày 30/01/2022, Chính phủ đã phân công Bộ KHCN chủ trì, phối hợp với Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới và các cơ quan liên quan xây dựng Bộ Chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương và tổ chức đánh giá thử nghiệm tại một số địa phương nhằm đo lường năng lực đổi mới sáng tạo và kết quả đổi mới sáng tạo của từng địa phương, đồng bộ với Bộ Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu của Việt Nam.
Thực hiện nhiệm vụ được giao, Bộ KHCN đã phối hợp với Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới và các cơ quan liên quan triển khai xây dựng bộ chỉ số và tổ chức triển khai thử nghiệm thành công tại 20 địa phương trong năm 2022. Trên cơ sở đó, tại Nghị quyết số 10/NQ-CP ngày 3/2/2022, Chính phủ đã giao Bộ KHCN chính thức triển khai Bộ Chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương trên phạm vi toàn quốc từ năm 2023. Thực hiện nhiệm vụ được Chính phủ giao, Bộ KHCN đã nghiên cứu, tham vấn ý kiến các bộ, cơ quan, địa phương và các chuyên gia để hoàn thiện Bộ Chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương năm 2023 và đã tổ chức triển khai trên phạm vi toàn quốc.
Bộ Chỉ số PII năm 2023 có 52 chỉ số, chia làm 7 trụ cột (theo sát cấu trúc của Bộ Chỉ số GII), gồm: 5 trụ cột đầu vào phản ánh những yếu tố tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã hội dựa trên KHCN và đổi mới sáng tạo gồm: (1) Thể chế, (2) Vốn con người và Nghiên cứu và phát triển, (3) Cơ sở hạ tầng, (4) Trình độ phát triển của thị trường và (5) Trình độ phát triển của doanh nghiệp; và 2 trụ cột đầu ra phản ánh kết quả tác động của KHCN và đổi mới sáng tạo vào phát triển kinh tế - xã hội gồm: (6) Sản phẩm tri thức, sáng tạo và công nghệ, (7) Tác động.
Nguồn dữ liệu để xây dựng Bộ Chỉ số PII 2023 được thu thập dựa trên số liệu từ các báo cáo thống kê, báo cáo quản lý chính thức của các cơ quan trung ương và địa phương; số liệu từ các bộ chỉ số khác (Bộ Chỉ số Cải cách hành chính, Bộ Chỉ số Năng lực cạnh tranh cấp tỉnh, Bộ Chỉ số Chuyển đổi số, Bộ Chỉ số Hiệu quả quản trị và hành chính công cấp tỉnh).
Với mỗi địa phương, kết quả đánh giá, xếp hạng của từng chỉ số, nhóm chỉ số và trụ cột được trình bày trong một bảng thông tin tổng hợp. Đồng thời, 5 điểm mạnh và 5 điểm yếu của mỗi địa phương cũng được chỉ rõ. Trên cơ sở các thông tin này, địa phương có thể nhận diện được những vấn đề cần chú trọng để từ đó có chỉ đạo, điều hành trong việc xây dựng và thực hiện các biện pháp, giải pháp thúc đẩy phát triển KT-XH dựa trên KHCN và đổi mới sáng tạo của địa phương, góp phần nâng cao năng lực kinh doanh, năng lực cạnh tranh, năng lực đổi mới sáng tạo của địa phương và của quốc gia.
Có thể thấy, với chính quyền các cấp, Bộ Chỉ số PII cung cấp các căn cứ về điểm mạnh, điểm yếu, các yếu tố tiềm năng và điều kiện cần thiết để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội dựa trên khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo của từng địa phương; làm cơ sở khoa học và thực tiễn để xây dựng, thực thi hiệu quả các chính sách thúc đẩy, tạo môi trường thuận lợi cho hoạt động KNCN và đổi mới sáng tạo; thúc đẩy thực hiện các sáng kiến phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương dựa trên KHCN và đổi mới sáng tạo.
Ngay trong tháng 3 này, chúng tôi sẽ phối hợp với đơn vị chuyên môn của Bộ KHCN để tổ chức một cuộc hội thảo về vấn đề này. Mục tiêu là tìm ra được các giải pháp cụ thể để thúc đẩy phát triển khoa học công nghệ dựa trên những điểm mạnh của Thành phố; đồng thời cải thiện những chỉ số còn thấp để đổi mới mạnh mẽ trong mọi lĩnh vực, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế - xã hội Thủ đô.
Xin cảm ơn ông!
(thực hiện)