Cẩn trọng khi tái hiện lịch sử

Dù tạo ra sự cuốn hút tại chương trình quảng diễn đường phố Ngày hội áo dài, chủ đề “Việt phong hội tụ” thuộc những sự kiện cộng đồng nằm trong khuôn khổ Tuần lễ áo dài cộng đồng Huế - Festival Huế 2025, do Sở Văn hóa và Thể thao TP Huế tổ chức cuối tuần qua, nhưng đoàn thực hiện việc tái hiện đoàn ngự giá triều Nguyễn trong khối Ngự giá Bách Hoa bộ hành được nhóm Bách Hoa bộ hành thiết kế và phục dựng đã vấp phải phản ứng của dư luận.

Cụ thể, trong đoàn diễu hành này có người mẫu hóa trang thành “hoàng hậu” ngồi trên kiệu và được khiêng đi dọc các tuyến đường ven sông Hương, cầu Trường Tiền, đường đi bộ Nguyễn Đình Chiểu và cầu gỗ lim.

Trong đó, trang phục của những người khiêng kiệu đã gây tranh cãi vì nhiều ý kiến cho rằng, họ mặc trang phục giống… đội mai táng ở Huế (người địa phương gọi là đội âm công).

Có thể thấy, đây là sự cố đáng tiếc đối với nhóm thực hiện gồm đông đảo người trẻ yêu thích cổ phục ở mọi miền đất nước đã dành thời gian, công sức không nhỏ để đến với ngày hội này.

Họ đã cùng tạo ra không khí lễ hội tươi vui, nhộn nhịp, cổ xúy văn hóa truyền thống thông qua việc trình diễn các bộ cổ phục như: Áo nhật bình, ngũ thân… và tạo điểm nhấn bằng cách tái hiện đoàn ngự giá triều Nguyễn.

Nhưng chỉ vì vội vàng, chưa tìm hiểu đầy đủ về văn hóa nơi diễu hành (Huế) mà họ để lọt “hạt sạn” gây tranh cãi. Công bằng mà nói, những gì người trẻ đã nỗ lực làm và đạt kết quả nhất định luôn cần được ghi nhận chứ không nên chỉ chờ sơ sẩy nào đó mà vội phủ sạch, trong đó có cả những lời xúc phạm, coi thường.

Cũng bởi, giữa dòng chảy không ít người sính ngoại, bị cuốn theo những xô bồ, ồn ã của cuộc sống mà quên đi văn hóa truyền thống nhưng vẫn có những người tâm huyết với vốn cổ như thế là điều đáng quý, đáng trân trọng và cần được khuyến khích.

Tuy nhiên, đây cũng là bài học quý giá cho mỗi người, nhất là thế hệ trẻ cần lắng nghe, nghiêm khắc nhìn lại khi dám khám phá, khai thác, tái hiện và ứng dụng di sản văn hóa của cha ông vào cuộc sống hiện đại.

Trước vốn xưa không thể vội vã, tiện thể và đơn giản mà luôn cần sự chuyên nghiệp được hình thành từ việc hiểu biết, cẩn trọng, tỉ mỉ... Không nên chỉ mải lo cho hình ảnh trung tâm mà đại khái với những hình ảnh xung quanh. Nhiều khi, chỉ vì vô tình không chăm chút chi tiết nhỏ để cuối cùng phải nhận hậu quả không nhỏ.

Nhất là với những sự kiện, lễ hội được diễu hành ở không gian ngoài trời, tức là đang chủ động quảng bá, lan tỏa di sản văn hóa đến cộng đồng lại càng cần sự cân nhắc, chú ý đến văn hóa vùng miền và thực hiện một cách nghiêm túc, chuẩn mực, bài bản.

Cùng với đó, giới trẻ cũng rất cần nhận được sự đồng hành, hỗ trợ từ giới chuyên môn, cơ quan quản lý để việc hướng về những giá trị văn hóa tốt đẹp của họ ngày một chỉn chu, hoàn thiện.