Cây kha tử trị viêm họng, khan tiếng

Kha Tử là một cây thuốc quý thuộc họ Bàng – Combretaceae, cây có tên khoa học là Terminalia chebula Retz.

Chiêu liêu ưa sáng, thường mọc hoang ở các khu vực sông suối, rừng thưa lá rộng, đất ẩm. Loài cây này được tìm thấy nhiều ở Campuchia, Lào, Ấn Độ, Thái Lan, Malaysia, miền Nam Việt Nam.

Theo y học cổ truyền, cây kha tử có chứa một số thành phần hóa học như: Thịt quả kha tử có chứa: Egalic, Tanin, Galic, Luteolic và Chebulinic. Đây là những hoạt chất có tác dụng kháng sinh, điều trị nhiễm khuẩn, chống co thắt cơ trơn, chống ho, trợ tim, chống lại các cơn co thắt ở dạ dày và ruột.

Bên cạnh đó, trong quả cây Kha tử có chứa khoảng 30% chất làm săn da như: Acid Elagic, Acid Chebulinic, Arabinose, Men Polyphenol Oxidase, Chebulagic và Fructose. Nhân quả kha tử chứ 3 - 7% chất dầu bán khô, màu vàng, không lẫn tạp chất với thành phần chính là Oleic, Acid Palmatic và Linoleic. Đây là hoạt chất có tác dụng hỗ trợ phòng chống ung thư.

Một số bài thuốc từ kha tử:

Trị phong hàn cảm mạo, khan tiếng do viêm họng: Dùng Kha tử 4 quả, Cát cánh 10g, Cam thảo 6 g, sắc cùng 150ml nước lọc cũng 150ml Đồng tiện (nước tiểu đồng tử). Sắc nhỏ lửa đến khi còn 150 ml thì dùng uống khi còn ấm. Mỗi ngày uống 1 thang thuốc liên tục trong 10 ngày.

Trị ho hen do hư phế hoặc ho kéo dài làm khàn giọng: Dùng 10g Kha tử, Cam thảo, Hạnh nhân, mỗi vị 5g, sắc cùng 600ml nước lọc. Đun nhỏ lửa trong 20 phút đến khi còn 300 ml thì chia 3 lần trong ngày, mỗi ngày 1 tháng, liên tục trong 7 đến 10 ngày.

Trị ho do phế hư: Dùng 8g Kha tử (giã dập, bỏ hạt), 10g Cát cánh, 6 g Cam thảo, sắc cùng 3 bát nước đến khi còn 200ml thì chia thành 4 lần uống trong ngày. Mỗi ngày một thang cho đến khi các triệu chứng khỏi hẳn.

Chữa viêm họng, đau rát họng: Dùng từ 1 đến 2 quả Kha tử, rửa sạch, để ráo. Cắt lấy phần vỏ quả, nhai kỹ, nuốt nước. Áp dụng bài thuốc 2 đến 3 lần mỗi ngày, liên tục trong 10 ngày.

Trị ho có đờm ở trẻ em: Nướng 1 đến 2 quả cây Kha tử đến khi có mùi thơm thì cho vào ly có 100ml nước ấm, phối với một lượng nhỏ muối, khuấy đều dùng ngậm và nuốt từ từ. Mỗi ngày sử dụng 1 lần cho đến khi các triệu chứng thuyên giảm.

Trị tiêu chảy mãn tính, trĩ nội, lỵ do nhiệt: Sử dụng 10g quả cây Kha tử, Mộc hương, Hoàng liên, mỗi vị 5g, rửa sạch với nước muối, phơi khô dưới bóng râm, sau lại tán thành bột mịn. Mỗi lần dùng 3 đến 6 g, uống với nước sôi để nguội, mỗi ngày 3 lần.

Trị tiêu chảy lâu ngày, sa hậu môn, lỵ do suy yếu và hàn: Dùng 10g quả cây Kha tử, Can khương, anh túc xá, mỗi vị 5 g, tán thành bột mịn. Mỗi lần dùng 3 – 6 g uống với nước ấm, mỗi ngày 3 lần.

Chữa thổ tả do lạnh, tâm tỳ loạn đau: Sử dụng Kha tử, Cam thảo, Hậu phát, Lương khương, Phục linh, Can khương, Trần bì, Thảo quả, Thần khúc, Mạch nha, mỗi vị đều 5g, tán thành bột mịn, trộn đều. Khi dùng lấy 6g uống với 200ml nước ấm, mỗi ngày 2 lần đến cho đến khi các triệu chứng thuyên giảm.

Trị ruột sôi, trĩ lậu, tiêu chảy do hàn hư, đi ngoài phân sống, bụng đau: Dùng quả cây Kha tử 2.8 g, Quất hồng, Cù túc xá, mỗi vị 2 g, Cam khương 4g, tán thành bột mịn, trộn đều. Khi dùng, lấy 3g đến 6 g pha cùng 200ml nước ấm. Mỗi ngày uống 2 lần.

Trị ngộ độc thức ăn, nhiễm khuẩn, lỵ mãn tính kèm sốt, tiêu chảy lâu ngày: Dùng 5 g quả cây Kha tử nướng chín, bỏ hạt, Mộc hương, Hoàng tiễn, mỗi vị 5 g, tán thành bột mịn, chia thành 3 lần uống trong ngày. Khi uống hòa bột thuốc vào 200ml nước sôi để nguội, khuấy đều, mỗi ngày dùng 1 thang, liên tục trong 7 đến 10 ngày.

Lưu ý khi sử dụng kha tử làm thuốc

Không sử dụng thảo dược Kha tử cho người cảm ngoại tà, táo bón.

Không sử dụng cho người tích nhiệt thấp hoặc mắc hội chứng ngoại cảnh.

Nếu có nhu cầu sử dụng Kha tử để trị bệnh các bạn nên hỏi ý kiến của các bác sĩ hay thầy thuốc có chuyên môn để được tư vấn cụ thể liều dùng.