Ngành Giáo dục Lạng Sơn tập trung chăm lo hệ thống trường phổ thông dân tộc nội trú, bán trú - ngôi nhà thứ hai của học trò vùng khó.
Chung tay cho con em đồng bào DTTS
Toàn tỉnh Lạng Sơn hiện có 648 đơn vị, trường học; trong đó có 10 trường phổ thông dân tộc nội trú, 84 trường phổ thông dân tộc bán trú, với khoảng hơn 4.100 học sinh nội trú và trên 16.000 học sinh bán trú là người DTTS theo học.
Theo Sở GD&ĐT Lạng Sơn, việc đầu tư cơ sở vật chất cho hệ thống trường PTDTNT, PTDTBT còn nhiều khó khăn, chủ yếu là việc cải tạo sửa chữa do hạn chế về nguồn vốn và quỹ đất. Tình trạng lớp học bán kiên cố, lớp học tạm vẫn tồn tại, cần được tiếp tục nâng cấp, đầu tư xây mới đáp ứng nhu cầu dạy học của các nhà trường.
Trước thực tế đó, cơ sở vật chất, đồ dùng thiết bị dạy và học cho các trường nội trú, bán trú đã được tăng cường đầu tư, trang cấp. Giai đoạn 2023 - 2025, Lạng Sơn đã cải tạo, sửa chữa 06 trường PTDTNT tại các địa bàn Đình Lập, Bắc Sơn, Văn Quan, Lộc Bình, Văn Lãng, Hữu Lũng; với tổng kinh phí trên 25 tỷ đồng.
Hệ thống các trường dân tộc nội trú, bán trú được bổ sung phòng học, nhà ở, bếp ăn, sân chơi, công trình vệ sinh, tạo môi trường học tập, sinh hoạt an toàn, thân thiện; chính sách hỗ trợ dành cho học sinh DTTS như học bổng, gạo, vật dụng cá nhân, chi phí đi lại, học tập được triển khai đầy đủ, kịp thời.
Năm học 2024 - 2025, tỷ lệ học sinh nội trú tốt nghiệp THPT đạt 100%, tỷ lệ học sinh DTTS hoàn thành chương trình các cấp học đạt trên 98%, nhiều em đạt thành tích cao trong các kỳ thi học sinh giỏi, các sân chơi văn hóa, thể thao và sáng tạo các cấp.
Đáng nói, các trường nội trú, bán trú còn chú trọng việc xây dựng nội dung về bản sắc văn hóa vùng miền, truyền thống lịch sử địa phương để lồng ghép vào chương trình môn học cũng như các hoạt động ngoại khóa và giáo dục kỹ năng. Nhờ đó, các em nhận thức sâu sắc và được trang bị đầy đủ hơn hiểu biết về những giá trị văn hóa, lịch sử của quê hương, dân tộc.
Những mô hình giải pháp hiệu quả
Là một trong những điểm sáng về hiệu quả giáo dục toàn diện trên địa bàn, Trường Phổ thông dân tộc nội trú THCS&THPT Bình Gia (Lạng Sơn) đã xây dựng và triển khai nhiều giải pháp phù hợp. Nhà trường không chỉ tập trung nâng cao chất lượng dạy học chính khóa, mà còn tổ chức hoạt động sáng tạo STEM, nghiên cứu khoa học, khởi nghiệp có ý nghĩa, cũng như những tiết học ngoài nhà trường, hoạt động trải nghiệm, tiết học chuyên đề, chủ đề…
Bà Nông Thị Hồng, Hiệu trưởng nhà trường nhấn mạnh: Đặc biệt, chúng tôi còn sát sao trong công tác chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục đạo đức, lối sống và rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh; quan tâm tạo dựng môi trường giáo dục tích cực, thân thiện, an toàn. Điều này giúp học sinh yên tâm và hứng thú trong cả rèn luyện, sinh hoạt cũng như học tập.
Giai đoạn 2020 - 2025, kết quả thi vào lớp 10 và tốt nghiệp THPT của học sinh nhà trường luôn đạt 100%; kết quả thi vào 10 so sánh phổ điểm thi hàng năm cao hơn phổ điểm các trường THCS trong huyện, cao hơn mặt bằng của tỉnh; Tỷ lệ học sinh lớp 12 dự thi vào các trường đại học đạt khoảng 80%. Năm học 2024 - 2025, nhà trường có 410 học sinh, tỷ lệ học sinh khá giỏi đạt 98,6%, tỷ lệ thi vào lớp 10 và tốt nghiệp THPT đều đạt 100%; đạt 61 giải HS giỏi cấp tỉnh.
Trong khi đó, Trường Phổ thông dân tộc bán trú TH&THCS Liên Hội (Lạng Sơn) đặt tại đại bàn thôn đặc biệt khó khăn, học sinh chủ yếu là người dân tộc thiểu số Tày, Nùng, nhiều gia đình chưa thực sự chú trọng vào việc học của con em. Thầy cô giáo ở đây không chỉ dạy học mà còn cần đặc biệt quan tâm chăm sóc, nuôi dưỡng, giúp các em phát triển toàn diện về cả thể chất lẫn tinh thần.
Ông Triệu Quốc Hưng, Hiệu trưởng nhà trường chia sẻ: “Trong bối cảnh đó, chúng tôi luôn trăn trở với câu hỏi: Làm thế nào để tạo dựng một môi trường học tập và sinh hoạt lý tưởng, an toàn, hạnh phúc, giúp các em học sinh bán trú phát huy hết tiềm năng của mình dù còn nhiều thiếu thốn?”.
Nhận diện rõ những khó khăn, nhà trường đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, biến thách thức thành động lực: Nâng cao điều kiện phục vụ dạy và học (Từ nguồn đầu tư, tự bổ sung, xã hội hóa); Đảm bảo an toàn trong chăm sóc sức khỏe học sinh; Tổ chức các hoạt động giáo dục đa dạng, sáng tạo về kỹ năng, trải nghiệm văn hóa, phát triển năng khiếu…
Năm học 2024 - 2025, nhà trường đạt 100% học sinh hoàn thành chương trình lớp học (Tiểu học) và tốt nghiệp THCS; chất lượng mũi nhọn có đột phá với nhiều giải thưởng các cuộc thi cấp tỉnh.
Ông Hoàng Quốc Tuấn, Giám đốc Sở GD&ĐT Lạng Sơn nhấn mạnh: Hệ thống trường dân tộc nội trú, bán trú là định hướng ưu tiên, trụ cột quan trọng trong chiến lược phát triển giáo dục vùng cao, vùng biên giới của tỉnh. Sở đã trình UBND tỉnh dự thảo kế hoạch duy trì và phát triển các trường dân tộc nội trú, bán trú, trong đó bao gồm: Bố trí ngân sách riêng hỗ trợ điều kiện ăn ở, sinh hoạt cho học sinh dân tộc thiểu số; ưu tiên đầu tư cơ sở vật chất, nâng cấp bếp ăn, nhà ở bán trú.