Trước đó, hồi đầu tháng 9, các nước châu Phi đã tổ chức thành công Hội nghị thượng đỉnh Khí hậu châu Phi lần thứ nhất. Hội nghị thảo luận về những vấn đề khí hậu mà châu Phi đang phải đối mặt và kêu gọi các nước giàu thực hiện các cam kết khí hậu của họ.
Nghịch lý châu Phi
Phát biểu của các nhà lãnh đạo và những sự kiện gần đây cho thấy châu Phi đang nỗ lực để tham gia các vấn đề toàn cầu và thể hiện vai trò của mình. Tuy nhiên, ngay tại lục địa này, một nghịch lý đang tồn tại.
Từ đây đến năm 2050, nguồn dân số trẻ của châu Phi dự kiến tăng gấp đôi và khu vực này hiện có tốc độ tăng trưởng khá nhanh. Tuy nhiên, các số liệu cho thấy người dân châu Phi đang nghèo đi và các bất ổn về chính trị, xã hội xảy ra thường xuyên hơn.
Ông Rashid Abdi - nhà phân tích vùng Sừng châu Phi và vùng Vịnh tại tổ chức nghiên cứu Sahan Research - cho rằng “Châu Phi là một nghịch lý. Đây có thể là một châu lục đang cạn kiệt hy vọng, nhưng châu lục này cũng đang chứng kiến sự đổi mới, tư duy tiến bộ và các giải pháp rất thông minh”.
Ông Abdi cho biết thế giới đang ngày càng quan tâm hơn đến châu Phi và cách châu lục này góp phần giải quyết những vấn đề toàn cầu hiện nay.
“Châu Phi có tiềm năng để trở nên mạnh mẽ hơn, thúc đẩy sự tiến bộ và công bằng hơn trong hệ thống toàn cầu” - ông Abdi nói.
Theo cơ quan thương mại và phát triển của LHQ, vào năm 2022, tổng nợ công của châu Phi là 1.800 tỉ USD. Con số này cao gấp 40 lần ngân sách năm 2022 của Nigeria - quốc gia lớn nhất châu Phi, theo hãng tin AP.
Tổng thống Cộng hòa Dân chủ Congo - ông Felix-Antoine Tshisekedi cho biết: “Châu Phi không cần quan hệ đối tác dựa trên viện trợ mang tính chính trị. Các khoản viện trợ nhỏ giọt đầy toan tính chắc chắn sẽ không giúp châu lục của chúng tôi trỗi dậy thực sự và hiệu quả”.
Tổng thống Nam Phi - ông Cyril Ramaphosa (giữa) cùng Tổng thống Mỹ Joe Biden (phải) và Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi tại Hội nghị thượng đỉnh G20 hôm 9-9. Ảnh: AP
Thay vào đó, theo Tổng thống Mozambique - ông Filipe Nyusi, điều châu Phi cần là một hệ thống tài chính toàn cầu toàn diện hơn.
Ông Nyusi cho rằng trong một hệ thống như vậy, người châu Phi có thể tham gia với tư cách là “một đối tác có rất nhiều thứ để cung cấp cho thế giới, chứ không chỉ là một nhà kho cung cấp hàng hóa giá rẻ cho các nước, các tập đoàn đa quốc gia”.
Thách thức vẫn còn
Năng lực của châu Phi không chỉ nằm ở dân số mà còn ở nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú. Tuy nhiên, theo ông Ibrahim Mayaki - đặc phái viên của Liên minh châu Phi về hệ thống lương thực, châu Phi đang đối mặt với một số thách thức trong việc thể hiện vai trò của mình.
“Trở ngại chính đối với sự phát triển của châu Phi là châu lục này có hơn 50 quốc gia với sự phân mảnh cao” - ông Mayaki nói.
Theo Chỉ số Phát triển Con người của LHQ, châu phi có 30 quốc gia nằm trong nhóm kém phát triển nhất thế giới. Do đó, việc tập trung phát triển và cải thiện đời sống người dân cũng là những mục tiêu đáng xem xét.
“Nếu châu Phi muốn vai trò của mình được đề cao, các nhà lãnh đạo của châu lục này cần phải giải quyết những thách thức nghiêm trọng mà họ đang phải đối mặt. Chúng bao gồm xung đột, làn sóng đảo chính, vấn đề an ninh” - ông Mutiga nói.