Gửi bình luận
Những ngôi trường trăm năm ở miền Tây không hiếm. Nhưng với Trường THPT Châu Văn Liêm còn có những câu chuyện khó có thể bắt gặp ở đâu.
Trường THPT Châu Văn Liêm nằm ở trung tâm TP Cần Thơ, trường tồn hơn trăm năm qua, đào tạo ra không biết bao nhiêu thế hệ nhân tài phụng sự cho đất nước.
Năm 1917, Pháp cho xây dựng một dãy nhà một trệt, một lầu dọc theo đường Capitaine d’Herbes (nay là đường Xô Viết Nghệ Tĩnh) được dùng làm ký túc xá cho học sinh tiểu học.
Đến năm 1921, một dãy lầu thứ hai tiếp tục mọc lên nối liền hai dãy nhà được hoàn tất. Và lúc này, một lớp học bổ túc chương trình Cao đẳng tiểu học được mở ra tại cơ sở này, trường cũng chính thức có tên Collège de Cần Thơ.
Dù vậy, thời điểm này trường chỉ là chi nhánh của Collège de Mỹ Tho và tiếp tục xây dựng theo họa đồ thiết kế mãi cho đến năm 1924 thì hoàn tất.
Đến năm 1926, trường chính thức tự lập, không còn thuộc Collège de Mỹ Tho với chương trình học gồm 4 lớp bậc học.
Năm 1945, trường chính thức mang tên Trung học Phan Thanh Giản. Giai đoạn 1956 - 1975 vì số học sinh ngày càng tăng, Bộ Giáo dục cũ quyết định chia đôi Trường Phan Thanh Giản để lập thêm trường mới là Trường nữ Trung học Đoàn Thị Điểm.
Sau ngày thống nhất đất nước, Trường Trung học Phan Thanh Giản luôn là lá cờ đầu trong phong trào dạy tốt học tốt của tỉnh Cần Thơ cũ. Cho đến 10 năm sau thì đổi tên thành Châu Văn Liêm đến nay.
Hơn một trăm năm hình thành và phát triển, Trường THPT Châu Văn Liêm đã đào tạo nhiều thế hệ nhân tài kiệt xuất, đóng góp rất lớn vào cuộc đấu tranh giải phóng đất nước. Trong đó có thể kể đến những cái tên như: Châu Văn Liêm, Trần Bửu Kiếm, Ung Văn Khiêm, Lưu Hữu Phước, Lương Định Của, Sơn Nam, Viễn Phương, Trần Kiết Tường, Tô Bửu Giám... cùng rất nhiều học trò khác.
Năm 1987, phía Pháp gửi thông báo cho Cần Thơ về việc Trường THCS Châu Văn Liêm đã hết niên hạn sử dụng. Cũng thời điểm này, sau gần một thế kỷ trường tồn, trường đã xuống cấp, gây không ít khó khăn trong công tác giảng dạy và học tập.
Năm 2016, trước nhiều ý kiến đóng góp về việc xây mới, trùng tu ngôi trường này, TP Cần Thơ quyết định xây mới và trùng tu nhiều hạng mục theo hiện trạng và kiến trúc cũ của Pháp. Với tổng mức đầu tư gần 107 tỷ đồng, Trường THPT Châu Văn Liêm được xây mới, trùng tu đạt chuẩn quốc gia, đáp ứng cho quy mô 1.600 học sinh, với 40 phòng học như ngày nay.
Kể về ngôi trường, bà Trần Thị Lụa, Hiệu trưởng Trường THPT Châu Văn Liêm cho biết, hơn 10 năm qua nhà trường luôn duy trì Lễ Bái sư cho học sinh lớp 10 mới vào trường và học sinh lớp 12 khi ra trường.
“Tôi muốn học sinh các thế hệ phải biết lịch sử của trường, phải biết những thầy cô qua các thời kỳ đã cống hiến cho trường như thế nào”, bà Trần Thị Lụa nói.
Trong phòng truyền thống của Trường THPT Châu Văn Liêm, một chiếc bàn thờ được cẩn xà cừ trang trọng, bên trên là bảng tên của các hiệu trưởng, thầy cô công tác ở trường đã mất. Vào đầu năm học, các em học sinh lớp 10 sẽ xếp hàng vào thắp nhang, bái sư, tìm hiểu truyền thống của trường trước khi bước vào năm học mới.
Tương tự, đến lễ tổng kết năm học, các em học sinh lớp 12 của trường cũng sẽ xếp hàng làm Lễ Bái sư để ra trường.
Nữ Hiệu trưởng Trường THPT Châu Văn Liêm kể, hơn 10 năm làm hiệu trưởng của trường, bà được các thế hệ giáo viên thời trước tin tưởng và giao trọng trách cho bà gìn giữ truyền thống của trường. “Bản thân tôi cũng luôn nghĩ rằng phải giữ gìn được những giá trị truyền thống lịch sử quý báu của trường”.
Bà Trần Thị Lụa kể, với bề dày lịch sử, Trường THPT Châu Văn Liêm đã đào tạo nhiều thế hệ của một gia đình. Có nhiều trường hợp ông bà, cha mẹ và con đều là học sinh của trường. Ông Trần Thanh Phong (74 tuổi) và con trai Trần Nguyễn Duy Thăng là một trường hợp.
Kể với phóng viên, ông Trần Thanh Phong cho biết, ông theo học Đệ nhất ở trường từ năm 1965, lúc trường còn tên Phan Thanh Giản. Suốt 7 năm học ở đây ông đã trải qua một thời học sinh sôi nổi, nhiệt huyết. Sau khi ra trường, học Luật, ông Phong là một Luật sư có tiếng ở TP Cần Thơ; con trai ông nối nghiệp cha cũng học cùng trường rồi trở thành một Luật sư.
“Mười mấy năm nay, lớp chúng tôi từ Trường Phan Thanh Giản năm nào cũng chọn ngày 1/1 để họp lớp. Sĩ số năm xưa gần 50 người, nay bạn bè tứ tán hết rồi, chỉ còn hơn 20 thành viên. Nhưng chúng tôi vẫn nhớ nhau và nhớ ngày họp lớp, mỗi năm chúng tôi tìm đến cùng nhau ôn lại những kỷ niệm thiếu thời”, ông Phong xúc động kể.
Con trai ông Phong, anh Trần Nguyễn Duy Thăng cũng không giấu được tự hào mỗi khi kể về Trường THPT Châu Văn Liêm. Anh hiện sống cách ngôi trường không xa và mỗi lần đi ngang trường, những kỷ niệm học sinh lại ùa về.
“Con tôi đang học cấp 1, và tất nhiên nếu không có gì thay đổi, khi con lên cấp 3 tôi cũng muốn con theo học ở ngôi trường mà cha và ông nội từng học”, anh Thăng kể.
Trường THPT Châu Văn Liêm hiện là một trong những cơ sở giáo dục THPT uy tín và chất lượng hàng đầu tại TP Cần Thơ. Năm học 2025 - 2026 trường có 1.586 học sinh theo học tại các khối lớp.
Sau khi được trùng tu và xây mới vào năm 2019, trường đã có diện mạo mới nhưng giữ nguyên được kiến trúc cổ điển của Pháp với tường vàng, ngói đỏ đặc trưng. Với sự trùng tu, xây mới này ngôi trường với bề dày lịch sử hơn trăm tuổi sẽ tiếp tục che chở, đào tạo tiếp nhiều thế hệ học sinh ưu tú cho quê hương, đất nước.
