Gửi bình luận
Giữa gian khó miền biên, cô giáo Triệu Thu Hà, Trường Tiểu học Mỏ Na Dương, Lạng Sơn tận tụy gieo tri thức nuôi dưỡng bản sắc văn hóa trong học trò.
Tại ngôi trường nhỏ giáp biên giới, cô giáo Triệu Thu Hà, người con dân tộc Tày đã hơn 15 năm gắn bó với bục giảng, từ 7 năm ở Trường Tiểu học xã Tam Gia cho đến nay là Trường Tiểu học Mỏ Na Dương, cô Hà chưa bao giờ thôi trăn trở về con đường học tập của học sinh dân tộc thiểu số.
Với cô, động lực ở lại với nghề không chỉ đơn giản là trách nhiệm, mà còn là niềm tin rằng con chữ có thể mở ra cánh cửa thoát nghèo, chắp cánh cho những ước mơ còn dang dở nơi vùng đất khó. Ánh mắt ham học của học trò, nghị lực vươn lên từ thiếu thốn đã trở thành nguồn động viên lớn nhất để cô kiên trì bám trường, bám lớp.
Là giáo viên nhiều năm công tác tại địa bàn biên giới đặc biệt khó khăn, cô Hà xác định rõ mục tiêu, dạy học không chỉ dừng lại ở việc cho các em biết đọc, biết viết mà trên hết phải giúp học sinh phát triển năng lực, rèn luyện kỹ năng sống và khơi dậy tình yêu với cội nguồn văn hóa dân tộc.
“Sự nghiệp giáo dục ở vùng cao gắn liền với ba nhiệm vụ: dạy chữ - dạy người – bồi dưỡng khát vọng. Thực hiện được điều đó, học sinh mới có thể tự tin bước ra thế giới nhưng vẫn giữ trong tim niềm tự hào dân tộc và tình yêu quê hương”, cô bộc bạch.
Để cụ thể hóa mục tiêu ấy, cô Hà và đồng nghiệp thường xuyên đổi mới phương pháp giảng dạy. Những giờ học sinh động với hình ảnh, video, trò chơi, hay việc liên hệ kiến thức với cuộc sống đời thường, đều khiến bài học trở nên gần gũi, dễ tiếp nhận.
Từng giờ học trong căn lớp nhỏ, văn hóa dân tộc luôn được lồng ghép khéo léo qua câu chuyện cổ tích, làn điệu dân ca, trò chơi dân gian đến những phong tục, tập quán quen thuộc. Ngoài lớp học, học sinh còn được trải nghiệm qua hoạt động ngoại khóa, tham quan di tích, giao lưu văn nghệ cùng nghệ nhân địa phương. Chính những trải nghiệm ấy giúp các em thấy truyền thống không phải là điều xa lạ hay “xưa cũ”, mà là niềm tự hào cần được nâng niu, trân trọng.
Với cô Hà, nhiệm vụ quan trọng nhất vẫn là gieo mầm tình yêu văn hóa trong mỗi học sinh. Bởi khi đã hiểu và trân trọng cội nguồn, các em sẽ tự tin hội nhập mà không đánh mất bản sắc. Cô thường nhắc nhở học trò hãy tự tìm hiểu, kể lại hay biểu diễn những giá trị truyền thống để tình yêu ấy gieo vào trong thế hệ học sinh hôm nay, trở thành những hạt giống tốt, góp phần làm giàu đẹp cho quê hương biên giới.
Tuy vậy, việc vừa đảm bảo chất lượng giáo dục vừa gìn giữ bản sắc văn hóa cũng gặp không ít thách thức.
“Trong bối cảnh hội nhập, văn hóa truyền thống dễ bị xem nhẹ”, cô chia sẻ và nói thêm: “Giáo viên phải cân bằng giữa dạy chữ, dạy người và giữ văn hóa. Do đó cần đổi mới phương pháp, kết hợp kiến thức hiện đại với kể chuyện dân gian để học sinh thấy gần gũi. Việc tăng cường dạy tiếng Việt, khích lệ và tạo niềm tin cho học sinh cũng là cách để các em tiếp thu tốt hơn mà vẫn gắn bó với bản sắc dân tộc”.
Tại Trường Tiểu học Mỏ Na Dương, các thầy cô luôn chú trọng việc lồng ghép yếu tố văn hóa dân tộc vào chương trình chính khóa. Điều này không chỉ giúp học sinh tiếp cận kiến thức một cách gần gũi, sinh động mà còn bồi đắp niềm tự hào với truyền thống quê hương.
“Với môn Tiếng Việt, khi dạy bài Lễ hội ở Nhật Bản, tôi thường liên hệ thêm lễ hội Lồng Tồng của đồng bào Tày, Nùng ở Lạng Sơn. Sau đó, các em được hóa thân thành nhân vật, hát thử một đoạn dân ca hay vẽ tranh về lễ hội”, cô Hà chia sẻ.
Không chỉ trong môn Tiếng Việt, sự lồng ghép văn hóa còn xuất hiện ở nhiều môn học khác. Với Toán, cô Hà đưa vào ví dụ quen thuộc như tính diện tích ruộng bậc thang hoặc khoảng sân nơi diễn ra hội Lồng Tồng. Ở các môn Lịch sử, Địa lí, Tự nhiên và Xã hội, cô thường giới thiệu thêm đặc điểm văn hóa, phong tục của người Dao, Tày, Nùng. Học sinh được quan sát tranh ảnh, hiện vật hoặc nghe những câu chuyện nhỏ, nhờ đó việc học trở nên gần gũi, dễ nhớ và gắn liền với đời sống.
Ngoài chương trình chính khóa, nhà trường còn tổ chức nhiều hoạt động để học sinh được trực tiếp trải nghiệm. Mỗi năm, Ngày hội văn hóa dân gian luôn là sự kiện được mong chờ, nơi các em tham gia trò chơi dân gian, thi hát dân ca, làm đồ thủ công truyền thống. Các dự án nhỏ như Tìm hiểu quê hương em cũng giúp học sinh sưu tầm truyện kể, phong tục, hình ảnh về lễ hội, làng nghề, trang phục dân tộc. Đặc biệt, những chuyến tham quan di tích lịch sử, bảo tàng địa phương đã mở ra cho học sinh cái nhìn trực quan, sinh động về giá trị văn hóa.
