Cơ hội nào cho Gen Z trong kỷ nguyên AI

AI chỉ có vai trò tham gia, chứ không thay thế con người

Sự phát triển của trí tuệ nhân tạo (AI) đang làm thay đổi sâu sắc cách con người học tập, làm việc và sáng tạo. Với khả năng xử lý khối lượng dữ liệu khổng lồ trong thời gian ngắn, AI trở thành công cụ hỗ trợ đắc lực cho nhiều ngành nghề. Tuy nhiên, điều này đồng thời cũng khiến thị trường lao động cạnh tranh khốc liệt hơn, nhất là với sinh viên mới ra trường.

Đánh giá về cơ hội việc làm, chị Nguyễn Khánh Linh – Nữ Chuyên gia Google Developer Expert đầu tiên của Việt Nam cho biết nhiều doanh nghiệp hiện nay sẵn sàng sử dụng AI để thực hiện những tác vụ lập trình đơn giản, thay vì tuyển nhân sự trẻ, khiến cơ hội cho sinh viên trở nên thu hẹp hơn.

Ngay bản thân chị Linh dù đã là chuyên gia lĩnh vực AI, nhưng trong công việc, chị Linh vẫn tận dụng trí tuệ nhân tạo để hỗ trợ thu thập tài liệu, cập nhật nhanh các nghiên cứu khoa học mới hay rút ngắn quy trình xử lý thông tin.

Thay vì mất hàng giờ tìm kiếm, chị chỉ cần trò chuyện trực tiếp với AI để công cụ này gợi ý nguồn, phân tích dữ liệu và cùng kiểm chứng kết quả.

Thế nhưng, chị Nguyễn Khánh Linh nhấn mạnh AI tham gia vào quy trình làm việc, nhưng không đồng nghĩa với việc con người bị thay thế. AI có thể viết code, nhưng nó chưa đủ khả năng thiết kế hệ thống phức tạp, sửa lỗi chuyên sâu hay sáng tạo ra những sản phẩm mang tính đột phá.

“Thị trường vẫn rất cần những lập trình viên giỏi, biết tư duy hệ thống, có khả năng phán đoán và học hỏi từ kinh nghiệm. Đó là điều mà AI chưa thể làm được”, chị Linh khẳng định.

Thực tế cho thấy, nhiều sinh viên Việt Nam đã bắt đầu đi làm từ năm hai và đủ năng lực giải quyết những bài toán thực tế của doanh nghiệp ngay sau khi tốt nghiệp – điều mà AI chỉ có thể “học vẹt” từ dữ liệu sẵn có. Lợi thế của AI nằm ở tốc độ và khối lượng dữ liệu khổng lồ, nhưng chính kho dữ liệu ấy cũng chứa đựng rủi ro vì không phải lúc nào cũng chính xác.

Người trẻ cần làm gì để làm chủ công nghệ?

Đối diện với làn sóng công nghệ mới, chị Linh cho rằng điều quan trọng nhất với Gen Z là tận dụng AI như một công cụ để bứt phá. Làm sao để nâng cấp bản thân trở nên sáng tạo hơn, có thêm nhiều kỹ năng mà máy móc khó lòng vượt qua, đặc biệt là tư duy sản phẩm và khả năng thấu hiểu nhu cầu con người.

Ở đây, chuyên gia nhận thấy các bạn trẻ ngày nay thông minh, mạnh mẽ và đặc biệt sở hữu tư duy phản biện cùng sự sáng tạo. Mặc dù vậy, đi kèm với ưu điểm đó vẫn tồn tại những hạn chế nhất định. Các em dễ bị cuốn vào sự phân tán, đôi khi thiếu sự “lì đòn” và kiên nhẫn với khó khăn.

Thêm vào đó, một bộ phận bạn trẻ lại có xu hướng khép mình, ngại giao tiếp, ít kết nối với người khác, điều này vô tình trở thành rào cản trong việc phát triển bản thân và gây nên những ấn tượng chưa thật sự tích cực ngay từ ban đầu.

Để biến những hạn chế thành sức mạnh, nữ chuyên gia Google Developer Expert cho rằng điều đầu tiên và quan trọng nhất các em phải là luôn giữ tinh thần học hỏi, coi mình như một “người mới bắt đầu” để không ngừng khám phá kiến thức mới và đào sâu chuyên môn.

Thứ hai, đừng sợ sai. Thất bại hay mắc lỗi là điều không ai mong muốn, nhưng chính những trải nghiệm ấy mới mở ra cơ hội trưởng thành.

Bản thân chị Linh, khi còn là học viên tại một cơ sở của Aptech ở 285 Đội Cấn, dù phải học chung với nhiều anh chị đã đi làm, nhưng nhờ tinh thần “không sợ sai”, chị đã biến thử thách thành cơ hội để không ngừng khám phá và trau dồi kiến thức.

“Không dám thử vì sợ bị chê cười, đó mới là thất bại thực sự. Phát triển bản thân quan trọng hơn nhiều so với việc sợ hãi những ánh nhìn xung quanh”, chị Linh nhắn nhủ.

Cuối cùng, Gen Z cần rèn luyện sự kiên trì, biết lắng nghe phản hồi với thái độ cầu thị, bởi đó là cách nhanh nhất để hoàn thiện mình và tiến xa hơn trên hành trình sự nghiệp.

Trên trang web https://aptechvietnam.com.vn/tuyensinhCNTT/, ông Chu Tuấn Anh – Giám đốc Hệ thống Đào tạo lập trình viên quốc tế Aptech cũng đã đưa ra những định hướng cụ thể, giúp Gen Z từng bước làm chủ AI.

Theo đó, điều kiện tiên quyết để bắt đầu, chính là động lực muốn sử dụng ứng dụng AI vào thực tế.

“Thời gian qua, có không ít sinh viên sau khi tham gia nhiều khóa đào tạo AI, nhưng kết quả vẫn hạn chế, đơn giản vì các em không có nhu cầu áp dụng vào công việc”, ông Tuấn Anh chia sẻ.

Theo chuyên gia, sau động lực, yếu tố thứ hai không thể thiếu là được học tập bài bản. Đặc biệt,quan trọng hơn cả, để AI thực sự trở thành công cụ hữu ích, mỗi người cần luyện tập hằng ngày, biến việc ứng dụng AI thành một phần thói quen, giống như trước đây, cái gì không biết thì chúng ta tra cứu Google thì nay có thể tận dụng AI để giải quyết nhanh chóng và hiệu quả hơn.

Ông Tuấn Anh khẳng định: “AI không hề khó như nhiều người vẫn nghĩ. Bản chất của nó là được tạo ra để đơn giản hóa công việc, giúp con người tiết kiệm thời gian và công sức.

Thay vì lo sợ, chúng ta nên coi AI như một công cụ và rèn luyện để làm chủ nó. Chỉ khi thành thạo, bạn mới có thể ứng biến linh hoạt trong mọi tình huống và khẳng định được giá trị của mình trong kỷ nguyên số”.