Cơ sở dữ liệu giáo dục đại học phải đảm bảo 'đúng, đủ, sạch, sống'

Sáng 3/10, Bộ GD&ĐT tổ chức Hội nghị công tác văn phòng và truyền thông khối cơ sở giáo dục đại học và các trường cao đẳng sư phạm năm 2023.

Đây là buổi làm việc thứ hai của hội nghị, diễn ra tại Trường Đại học Công nghệ TPHCM (HUTECH), với sự tham gia của hơn 300 đại biểu đến từ các trường đại học, cao đẳng sư phạm.

Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Hoàng Minh Sơn dự và chủ trì hội nghị.

Đo lường sự hài lòng của người dân với dịch vụ giáo dục công

Tại hội nghị, ông Trần Quang Nam, Chánh Văn phòng Bộ GD&ĐT giới thiệu về đề án đo lường sự hài lòng của người dân với dịch vụ giáo dục công.

Đề án trên nhằm đánh giá khách quan chất lượng dịch vụ của các cơ sở giáo dục thông qua mức độ hài lòng, sự mong đợi của người dân, cha mẹ học sinh và học sinh, sinh viên đối với sự phục vụ của các cơ sở giáo dục.

Đề án cũng đề xuất các biện pháp cải thiện chất lượng dịch vụ của cơ sở giáo dục và đào tạo, góp phần mang lại sự hài lòng ngày càng cao cho người dân.

Ông Trần Quang Nam, Chánh Văn phòng Bộ GD&ĐT giới thiệu về đề án đo lường sự hài lòng của người dân với dịch vụ giáo dục công. Ảnh: Mạnh Tùng

Về phạm vi, đề án thực hiện việc đo lường mức độ hài lòng của người dân, cha mẹ học sinh và học sinh, sinh viên đối với các cấp học và trình độ đào tạo của hệ thống giáo dục quốc dân; thuộc phạm vi, chức năng quản lý nhà nước của Bộ GD&ĐT.

Theo ông Trần Quang Nam, việc đo lường gồm 5 nhóm tiêu chí, gồm: Tiếp cận dịch vụ giáo dục, cơ sở vật chất, môi trường giáo dục và đào tạo, hoạt động giáo dục, kết quả giáo dục.

Quá trình tiến hành đo lường sẽ diễn ra 4 bước.

Theo đó, quy trình xây dựng bộ công cụ và tài liệu hướng dẫn do Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam chủ trì và Văn phòng Bộ GD&ĐT phối hợp thực hiện.

Tiếp đó, các cơ sở giáo dục sẽ chủ động triển khai khảo sát tại đơn vị; Bộ GD&ĐT là đầu mối, phối hợp khảo sát độc lập.

Ở bước phân tích số liệu, Văn phòng Bộ và Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam đầu mối, phối hợp theo chức năng, nhiệm vụ được phân công.

Cuối cùng, Bộ GD&ĐT sẽ phối hợp với các cơ quan, đơn vị chuyên môn khác tổng hợp, phân tích số liệu, đánh giá và công bố kết quả.

Các trường cập nhật và khai thác cơ sở dữ liệu giáo dục đại học

Ông Nguyễn Sơn Hải, Cục trưởng Cục Công nghệ thông tin (Bộ GD&ĐT) trao đổi tại hội nghị. Ảnh: Mạnh Tùng

Cũng tại hội nghị, ông Nguyễn Sơn Hải, Cục trưởng Cục Công nghệ thông tin (Bộ GD&ĐT) trao đổi về triển khai cơ sở dữ liệu giáo dục (HEMIS).

Theo ông Nguyễn Sơn Hải, mục đích của HEMIS nhằm thu thập, tổng hợp, quản lý dữ liệu và cung cấp kịp thời, chính xác và đầy đủ thông tin phục vụ đại học.

HEMIS do Bộ GD&ĐT xây dựng và quản lý, dùng chung trong quản lý giáo dục đại học. Đây là công cụ để cải cách hành chính công tác báo cáo của các cơ sở đào tạo với Bộ GD&ĐT.

Các cơ sở giáo dục có trách nhiệm tham gia báo cáo dữ liệu và được khai thác thông tin từ hệ thống này, phục vụ công việc chuyên môn.

Cấu trúc của HEMIS gồm các phần: Thông tin mạng lưới cơ sở giáo dục đại học; danh mục ngành đào tạo; chương trình đào tạo; đội ngũ cán bộ, giảng viên; người học; khoa học và công nghệ.

Hiện nay, hệ thống HEMIS đã thu thập được cơ sở dữ liệu từ 442 cơ sở đào tạo; hơn 150.000 giảng viên và hơn 2,1 triệu người học. HEMIS đã được sử dụng phục vụ công tác tuyển sinh đại học năm 2023 và phục vụ cho công tác thống kê giáo dục.

Một đại diện trường đại học nêu ý kiến về việc nhập liệu và sử dụng hệ thống HEMIS. Ảnh: Mạnh Tùng

Tại hội nghị, một số đại biểu các trường đại học chia sẻ những tiện ích, kết quả tích cực sau thời gian triển khai nhập liệu và sử dụng HEMIS. Tuy nhiên, một số trường cũng bày tỏ một số khó khăn trong quá trình sử dụng dữ liệu trên hệ thống này.

Cơ sở dữ liệu phải "đúng, đủ, sạch, sống"

Lắng nghe ý kiến của các đại biểu, Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn đã trao đổi, giải đáp thắc mắc, đồng thời phát biểu kết luận hội nghị.

Theo Thứ trưởng, Bộ GD&ĐT vừa ban hành quyết định phê duyệt đề án đo lường sự hài lòng của người dân đối với dịch vụ giáo dục công, giai đoạn 2023-2030. Đề án được áp dụng cho từng cơ sở giáo dục, địa phương và ngành.

Thứ trưởng yêu cầu Văn phòng Bộ công khai đề án, khẩn trương xây dựng bộ tiêu chí đánh giá phù hợp với từng bậc học, trình độ đào tạo; trình Bộ trưởng ban hành và hướng dẫn các trường triển khai.

“Việc này cần lồng ghép với các đánh giá khác như chuẩn cơ sở giáo dục đại học, thi đua hằng năm…, tránh việc có quá nhiều các quy trình đánh giá với cơ sở giáo dục đại học”, Thứ trưởng yêu cầu.

Mục tiêu của việc đánh giá không đơn thuần là báo cáo với cơ quan quản lý. Việc đánh giá phải hướng sự hài lòng của người dân, người học với cơ sở giáo dục, từ đó cải tiến các quy trình nội bộ.

Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn kết luận hội nghị, sáng 3/10. Ảnh: Mạnh Tùng

Về HEMIS, Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn khẳng định, đây không chỉ là cơ sở dữ liệu của Bộ GD&ĐT mà là cơ sở dữ liệu của toàn ngành giáo dục và đào tạo.

Trong Luật Giáo dục đại học sửa đổi năm 2018, hệ thống này được xác định là cơ sở dữ liệu quốc gia về giáo dục đại học. Đây cũng là mục tiêu phấn đấu trong tương lai: đưa hệ thống này trở thành cơ sở dữ liệu quốc gia.

HEMIS không đơn thuần là nơi để các trường báo cáo, thống kê. Hệ thống này góp phần công tác chuyển đổi số của ngành giáo dục và đào tạo.

Với nền tảng này, các cơ sở giáo dục đại học có thể cùng sử dụng, khai thác thông tin từ tuyển sinh, đào tạo, bằng cấp, thống kê số lượng sinh viên ra trường có việc làm, xu hướng ngành nghề, công nhận tín chỉ, chuyển trường…Từ đó, hệ thống cũng giảm thiểu tối đa các báo cáo thủ công như trước đây.

Về phía các trường đại học, Thứ trưởng yêu cầu quán triệt việc cập nhật HEMIS là trách nhiệm.

“Các trường đang thực hiện tự chủ đại học, trường đủ điều kiện là mở ngành, được xác định điều kiện tuyển sinh, ban hành các quy chế đào tạo… Cùng với những việc này, các trường có trách nhiệm giải trình. Cụ thể là việc nhập dữ liệu, cập nhật dữ liệu, các điều kiện đảm bảo chất lượng...”, Thứ trưởng yêu cầu.

Để cơ sở dữ liệu này luôn "đúng, đủ, sạch, sống", hệ thống phải được cập nhật liên tục. Bất cứ sự thay đổi nào trong dữ liệu tại các trường, hệ thống này phải cập nhật.

Đồng thời, những dữ liệu thống kê cần được tích hợp với các quy trình thủ tục, ứng dụng khác.

Sắp tới, mỗi giảng viên, sinh viên có tài khoản trên hệ thống chung để xem, kiểm tra, sử dụng dữ liệu.

Toàn cảnh Hội nghị công tác văn phòng và truyền thông khối cơ sở giáo dục đại học và các trường cao đẳng sư phạm năm 2023, sáng 3/10. Ảnh: Mạnh Tùng

Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn giao các các Vụ, Cục thuộc Bộ GD&ĐT rà soát, khắc phục những điểm vướng mắc và hoàn thiện cơ sở dữ liệu này.

Cục Công nghệ thông tin có cơ chế để các trường cùng khai thác dữ liệu trên hệ thống: Quyền truy cập, khai thác tới đâu; các quy định về bảo mật thông tin cá nhân, đảm bảo quyền riêng tư.

Ông Nguyễn Sơn Hải, Cục trưởng Cục Công nghệ thông tin (Bộ GD&ĐT) cho biết, việc triển khai HEMIS sắp tới có 4 đầu việc chính.

Trong đó, HEMIS sẽ được kết nối với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư do Bộ Công an quản lý, đảm bảo xác thực định danh người học và đội ngũ cán bộ; kết nối HEMIS với cơ sở dữ liệu quốc gia về bảo hiểm.

Ngoài ra, hệ thống tiếp tục triển khai một số thủ tục hành chính, quy trình nghiệp vụ quản lý thống nhất. API phần mềm quản trị tại các trường sẽ được kết nối với HEMIS.