Con sợ hãi sau biến cố: Làm sao để cha mẹ giúp trẻ phục hồi tâm lý?

Sự việc bé gái 9 tuổi bị kẻ ngáo đá bắt cóc suốt 8 tiếng đồng hồ ở Bắc Ninh không chỉ gây chấn động dư luận mà còn để lại vết thương tâm lý sâu sắc cho nạn nhân nhỏ tuổi. Sau khi được giải cứu, em rơi vào trạng thái hoảng loạn, sợ hãi, thậm chí là khóc thét khi nghe tiếng động mạnh. Đây là phản ứng bình thường của trẻ sau một biến cố đáng sợ, nhưng nếu không được xử lý đúng cách, nỗi ám ảnh đó có thể theo trẻ đến suốt cuộc đời.

Vậy, cha mẹ cần làm gì để giúp con chữa lành?

Đừng bắt con "Thôi sợ ngay lập tức" - Hãy cho con thời gian

Nhiều phụ huynh có xu hướng nói: "Con đừng sợ nữa, mọi chuyện đã qua rồi!" với hy vọng trẻ sẽ quên đi nhanh chóng. Nhưng thực tế, cảm xúc cần được thừa nhận thay vì phủ nhận.

• Thay vì ép con nín khóc, hãy ôm con và nói: "Bố/mẹ biết con sợ, nhưng con đang an toàn ở đây."
• Cho phép con được yếu đuối, vì trấn áp cảm xúc chỉ khiến tổn thương bị đè nén và bùng phát sau này.

Tái tạo cảm giác an toàn: Từ những điều nhỏ nhất

Sau sang chấn, trẻ mất niềm tin vào thế giới xung quanh. Cha mẹ cần giúp con xây dựng lại cảm giác an toàn thông qua:

• Thiết lập thói quen ổn định: Giờ ăn, giờ ngủ đều đặn giúp trẻ cảm thấy cuộc sống đã trở lại bình thường.
• Tạo "góc bình yên": Một không gian riêng với gấu bông, sách truyện yêu thích để con thư giãn.
• Hạn chế tiếp xúc với tin tức tiêu cực: Tránh để trẻ xem lại hình ảnh/video về sự việc trên truyền thông.

Lắng nghe không chỉ bằng tai, mà bằng cả trái tim

Trẻ có thể không dám nói thẳng nỗi sợ, nhưng chúng bộc lộ qua hành động: giật mình, ác mộng, hoặc bám bố mẹ không rời.

• Khuyến khích con bày tỏ bằng cách gián tiếp: "Nếu con là siêu anh hùng, con sẽ làm gì để bản thân cảm thấy mạnh mẽ hơn?"
• Đừng phán xét: Nếu con nói "Con ghét cảnh sát vì họ đến muộn", đừng vội bác bỏ. Hãy đáp: "Bố/mẹ hiểu con đang rất buồn. Nhưng các chú cảnh sát đã cố gắng hết sức để cứu con."

Trò chơi và Nghệ thuật "liều thuốc" chữa lành cho tâm hồn tổn thương

Theo TS. Tâm lý Nguyễn Thị Mai Hương (ĐH Sư phạm Hà Nội), "Trẻ em chữa lành thông qua chơi đùa và sáng tạo."

• Vẽ tranh: Cho con vẽ về "nơi an toàn nhất" hoặc "người hùng của con".
• Đóng vai: Dùng búp bê để tái hiện lại sự việc theo cách con kiểm soát, giúp giảm bớt cảm giác bất lực.

Khi nào cha mẹ cần tìm tới chuyên gia tâm lý

Nếu sau 4-6 tuần, trẻ vẫn có các biểu hiện sau, cần đưa đến bác sĩ tâm lý:

• Khóc không rõ nguyên nhân, đái dầm dù đã lớn.
• Từ chối đến trường hoặc gặp người lạ.
• Thường xuyên giật mình, tưởng tượng ra mối nguy hiểm.

Sang chấn tâm lý có thể để lại ảnh hưởng lâu dài nếu không được xử lý đúng cách. Hy vọng rằng những lời khuyên trên sẽ giúp các bậc phụ huynh, thầy cô và người thân hỗ trợ trẻ một cách tốt nhất, giúp trẻ lấy lại sự bình yên trong tâm hồn sau biến cố.