Trước phản ánh “vay 270 triệu phải trả 4 tỷ đồng”, lãnh đạo Công an tỉnh Lâm Đồng đã chỉ đạo các phòng nghiệp vụ phối hợp với Công an huyện Lạc Dương khẩn trương làm rõ.
Ngay khi bà Kơ Să KThem (SN 1967, ngụ xã Lát, huyện Lạc Dương) phản ánh tới Đoàn đại biểu Quốc hội đơn vị tỉnh Lâm Đồng về việc vay 270 triệu đồng nhưng thực tế chỉ nhận được 170 triệu đồng. Số tiền còn lại đã bị chủ nợ trừ thẳng vào lãi suất. Sau đó, gia đình bà KThem vay 300 triệu đồng của ngân hàng và trả hết số tiền đó cho chủ nợ nhưng vẫn chưa hết nợ. Mới đây, TAND huyện Lạc Dương yêu cầu gia đình bà KThem phải trả thêm cho chủ nợ hơn 4 tỷ đồng nữa.
Trước phản ánh trên, lãnh đạo Công an tỉnh Lâm Đồng đã chỉ đạo các phòng nghiệp vụ phối hợp với Công an huyện Lạc Dương khẩn trương làm rõ.
Gia đình bà KThem đã kháng cáo, đề nghị TAND tỉnh Lâm Đồng hủy bản án của TAND huyện Lạc Dương.
Cơ quan Công an xác định, từ năm 2013 đến 2016, bà KThem cùng chồng là ông Liêng Hót Ha Chông (SN 1958) vay của bà Nguyễn Thị Lệ Hồng (SN 1967, ngụ phường 2, TP Đà Lạt) 2 lần, tổng cộng 270 triệu đồng, nhưng bà KThem cho biết chỉ thực nhận 179 triệu đồng. Ngày 3/2/2016, bà KThem và bà Hồng chốt nợ tổng số tiền gốc và lãi tới tháng 2/2016 là 375 triệu đồng.
Do bà KThem không có tiền để trả gốc và lãi cho bà Hồng nên hai bên thống nhất lập hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng 2 lô đất tại thôn Đạ Nghịt - xã Lát (đã được UBND huyện Lạc Dương cấp sổ đỏ cho ông Liêng Hót Ha Chông) cho bà Hồng với số tiền là 500 triệu đồng (hợp đồng viết tay). Sau khi trừ số tiền bà KThem đang nợ là 375 triệu đồng, bà Hồng đã trả cho gia đình bà KThem 125 triệu đồng.
Lý do chưa làm thủ tục sang tên các thửa đất cho bà Hồng là vì thời điểm đó theo quy định về hạn điền đối với đất của người dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng; khi chuyển nhượng nhà, đất, người chuyển nhượng phải có nhà và đất khác, được UBND cấp xã xác nhận mới đủ điều kiện chuyển nhượng.
Ngày 28/7/2019, bà KThem có đơn tố cáo tới Công an huyện Lạc Dương về hành vi bà Hồng mượn tài sản và chiếm đoạt 300 triệu đồng của gia đình bà. Tuy nhiên, qua xác minh không có căn cứ xử lý hình sự nên Công an huyện Lạc Dương đã hướng dẫn bà KThem khởi kiện vụ việc tới TAND huyện Lạc Dương. Quá trình TAND huyện Lạc Dương giải quyết vụ án “Tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất”, vợ chồng bà KThem có đơn phản tố, yêu cầu giải quyết số tiền 300 triệu đồng và đơn tố cáo ngày 6/4/2021, về việc bà Hồng chiếm đoạt 7.089m2 đất theo Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất được UBND huyện Lạc Dương cấp ngày 11/4/2014 và 3.000m2 đất khác (chưa được cấp sổ). Tuy nhiên, sau đó bà KThem rút yêu cầu phản tố nội dung này nên HĐXX không xem xét.
Ngày 12/12/2020, bà Hồng thấy quy định về hạn điền để chuyển nhượng đất của người dân tộc thiểu số đã hết nên liền khởi kiện vợ chồng bà KThem, yêu cầu làm thủ tục sang tên các thửa đất trước đó hai bên đã thỏa thuận (viết tay) chuyển nhượng. Ngày 10/6/2024, TAND huyện Lạc Dương đưa vụ án “Tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất” ra xét xử. Bản án xác định hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất ngày 3/2/2016 giữa vợ chồng bà KThem với bà Hồng là vô hiệu do không tuân thủ quy định về hình thức, nội dung, vi phạm điều cấm của pháp luật.
Tuy nhiên, bản án lại xác định: “Các bên phải chịu lỗi của trượt giá tài sản và các chi phí tố tụng như nhau”. Căn cứ chứng thư thẩm định của công ty thẩm định giá, tòa án xác định giá trị tài sản tranh chấp hơn 7,7 tỷ đồng. Số tiền bà Hồng đã thanh toán cho vợ chồng bà KThem là 500 triệu đồng, tương tương với 100 giá trị tài sản. Tính theo giá trị tài sản của chứng thư thẩm định giá thì nguyên đơn đã thanh toán cho bị đơn hơn 7,7 tỷ đồng. Sau khi trừ số tiền bà Hồng đã giao cho vợ chồng bà KThem, còn lại hơn 7,2 tỷ đồng.
TAND huyện Lạc Dương chia đều lỗi cho các bên, tức mỗi bên chịu hơn 3,6 tỷ đồng. Như vậy, vợ chồng bà KThem phải thanh toán cho bà Hồng hơn 3,6 tỷ đồng cùng với 500 triệu đồng trước đó thành hơn 4,1 tỷ đồng. Không đồng ý với phán quyết của tòa sơ thẩm, cả nguyên đơn và bị đơn đều kháng cáo bản án trên lên tòa phúc thẩm. Bà Hồng yêu cầu tiếp tục thực hiện hợp đồng hoặc giải quyết hậu quả của 7,7 tỷ đồng.
Vợ chồng bà KThem yêu cầu hủy bản án của TAND huyện Lạc Dương. Hiện lãnh đạo TAND tỉnh Lâm Đồng cũng đã chỉ đạo các đơn vị liên quan kiểm tra lại toàn bộ hồ sơ vụ việc, xử lý theo đúng quy định.
Từ kết quả xác minh này, Công an tỉnh Lâm Đồng cho biết, việc vợ chồng bà KThem phải trả cho bà Hồng hơn 4,1 tỷ đồng theo bản án của TAND huyện Lạc Dương là “tiền trượt giá đất” trong vụ án tranh chấp dân sự, không phải tiền lãi từ 270 triệu đồng mà bà KThem đã vay của bà Hồng. Đến nay chưa có căn cứ xác định đây là vụ việc liên quan đến “tín dụng đen”. Dù vậy, Giám đốc Công an tỉnh Lâm Đồng tiếp tục chỉ đạo các phòng nghiệp vụ nắm bắt tình hình liên quan đến các hoạt động “tín dụng đen”, trong đó có huyện Lạc Dương để kịp thời phát hiện, ngăn chặn và xử lý nghiêm.
Liên quan tới hoạt động “tín dụng đen”, cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự, đầu năm 2024 tới nay, Công an các đơn vị, địa phương của tỉnh Lâm Đồng đã phát hiện, khởi tố 15 vụ, 21 đối tượng, tăng 9 vụ so với cùng kỳ. Các bị can phần lớn là người từ nơi khác tới câu kết với số đối tượng ở địa phương, hoạt động cho vay lãi nặng theo phương thức truyền thống, lãi suất cho vay từ 365-820%/năm.