Gửi bình luận
Trong khuôn khổ Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp, nhiều chương trình tập huấn ứng dụng công nghệ số đang được triển khai mạnh mẽ nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất và bảo vệ môi trường. Một trong những hoạt động nổi bật là chương trình do Dự án sử dụng phân bón đúng (Fertilize Right) phối hợp với Viện Nghiên cứu lúa gạo quốc tế (IRRI) tổ chức tại Việt Nam.
Mục tiêu của dự án là nâng cao hiệu suất sử dụng phân bón, tăng thu nhập cho nông dân và giảm phát thải khí nhà kính trong trồng lúa. Dự án được triển khai tại nhiều địa phương, như Cần Thơ, Đồng Tháp, Hải Phòng, Ninh Bình, Hưng Yên, tập trung vào việc phát triển các công cụ số hỗ trợ bón phân hiệu quả và giám sát quy trình canh tác.
Tham gia các lớp tập huấn là đại diện của 11 hợp tác xã, nông dân tham gia mô hình 1 triệu ha lúa chất lượng cao, cùng cán bộ Chi cục Trồng trọt và bảo vệ thực vật, khuyến nông của các tỉnh, thành phố: Tây Ninh, Vĩnh Long, Đồng Tháp, Cần Thơ và Kiên Giang.
Bà Huỳnh Kim Định, Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, cho biết: "Đây là một bước khởi động quan trọng trong việc đưa KHCN vào canh tác lúa. Chúng tôi tin rằng những người tham dự sẽ trở thành những 'đại sứ xanh' trong cộng đồng, giúp lan tỏa kiến thức đến hàng vạn nông dân khác trên khắp Đồng bằng sông Cửu Long".
Nông dân Trần Văn Lan, Hợp tác xã Hồng Phát (Cà Mau) cho biết: "Ngoài giống lúa tốt, việc bón phân khoa học giúp cây lúa tươi tốt, giảm phát thải và tăng giá trị hạt gạo. Các ứng dụng mà chúng tôi được hướng dẫn sẽ được áp dụng ngay trên đồng ruộng của mình".
Còn ông Hoàng Văn Thơ, xã viên Hợp tác xã Tiến Thuận (TP. Cần Thơ), khẳng định: "Bón phân đúng giúp tăng hiệu quả, giảm thất thoát, cây lúa hấp thu tối đa dưỡng chất, nâng cao chất lượng hạt gạo và cải thiện đời sống nông dân".
Trao đổi với Báo Điện tử Chính phủ, GS.TS. Nguyễn Văn Bộ, nguyên Giám đốc Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam, thực hành nguyên tắc "4 đúng": Đúng loại, đúng lượng, đúng thời điểm và đúng vị trí, đây là bước chuyển tư duy lớn trong nông nghiệp. Ông nhấn mạnh: "Đây không phải lý thuyết phức tạp, mà là giải pháp thực tiễn giúp nông dân tối ưu chi phí, nâng cao hiệu quả và giảm phát thải khí nhà kính đáng kể".
Các chuyên gia cho biết, việc sử dụng phân bón chưa hợp lý đang gây chi phí cao, hiệu suất thấp, ô nhiễm đất và nước, đồng thời làm tăng phát thải khí nhà kính. Vì vậy, áp dụng "4 đúng" giúp đúng loại phân phù hợp với đặc tính đất, đúng liều lượng, đúng thời điểm cây cần dinh dưỡng, và đúng vị trí bón để giảm rửa trôi, thất thoát.
Trong Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp, nguyên tắc "bón phân đúng" được xem là trụ cột kỹ thuật gắn liền với quy trình "1 phải, 6 giảm", gồm 1 phải xác nhận giống và 6 giảm: Giảm giống gieo, giảm phân N, giảm thuốc bảo vệ thực vật, giảm nước tưới, giảm tổn thất sau thu hoạch, giảm phát thải khí nhà kính.
Việc tuân thủ chặt chẽ những quy trình này giúp xây dựng nền nông nghiệp thông minh, tiết kiệm tài nguyên và thích ứng biến đổi khí hậu.
Song song với tập huấn kỹ thuật, dự án còn giúp nông dân làm chủ các công cụ số trong canh tác lúa. Nổi bật là ứng dụng khuyến nông điện tử "Lúa Việt", được thiết kế để hỗ trợ người trồng lúa cập nhật thông tin về quy trình canh tác, bón phân, phòng trừ sâu bệnh và thị trường.
Theo đó, "Lúa Việt" cung cấp 4 nhóm nội dung chính: Kiến thức khuyến nông theo chủ đề; video hướng dẫn kỹ thuật; tích hợp các ứng dụng số, như: Bón phân đúng (RCM), bản đồ dinh dưỡng đất, EasyFarm – kết nối các tác nhân trong chuỗi giá trị lúa gạo; trợ lý ảo tích hợp trí tuệ nhân tạo trên nền tảng Zalo, có khả năng trả lời tức thời các câu hỏi về kỹ thuật trồng lúa.
Ngoài ra, kênh YouTube "Lúa Việt" cũng được xây dựng để chia sẻ video hướng dẫn canh tác, tái sử dụng phụ phẩm nông nghiệp và các mô hình nông nghiệp xanh hiệu quả.
Nhờ hệ sinh thái công nghệ này, nông dân có thể tra cứu dữ liệu dinh dưỡng đất, lập kế hoạch bón phân, theo dõi năng suất và kết nối thị trường đầu ra, góp phần chuyển đổi số toàn diện trong sản xuất nông nghiệp.
Sau khóa tập huấn, nông dân và cán bộ kỹ thuật tại 11 mô hình thí điểm đã nắm vững quy trình "bón phân đúng" và sử dụng công cụ số hỗ trợ trong sản xuất lúa gạo. Việc này không chỉ giúp nâng cao năng suất, chất lượng hạt gạo, mà còn góp phần giảm phát thải khí nhà kính, tiết kiệm chi phí sản xuất và hướng tới tăng trưởng xanh vùng Đồng bằng sông Cửu Long.
GS.TS. Nguyễn Văn Bộ khẳng định: "Khi nông dân hiểu và áp dụng đúng kỹ thuật, đồng thời được hỗ trợ bởi công nghệ số, họ không chỉ tăng năng suất và lợi nhuận, mà còn góp phần bảo vệ môi trường. Đó chính là con đường xây dựng nền nông nghiệp bền vững, hiện đại và thân thiện với khí hậu".
Việc ứng dụng công nghệ số trong thực hiện Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao không chỉ là bước tiến về kỹ thuật, mà còn thể hiện cam kết của Việt Nam đối với chuyển đổi xanh và phát triển nông nghiệp thông minh, hướng đi tất yếu để nâng cao vị thế hạt gạo Việt Nam trên thị trường quốc tế.
