Đãi cát tìm vàng

Nhiều giám khảo có kinh nghiệm nhận định, chấm thi tốt nghiệp THPT môn Ngữ văn ngày càng trơn tru, đồng bộ bởi đáp án, hướng dẫn và phiếu chấm khá chi tiết, bài bản. Ý thức giám khảo cũng ngày được nâng cao do nội quy hội đồng chấm chặt chẽ, công tác thanh kiểm tra, giám sát nghiêm ngặt.

Tuy nhiên, với đặc thù riêng, việc chấm thi môn Ngữ văn không chỉ cần làm đúng theo quy trình, quy chế. Văn chương vốn dĩ không chỉ có một cách hiểu duy nhất, hoặc câu trả lời theo đáp án định sẵn. Một vấn đề có thể có những cách hiểu khác nhau tùy theo góc nhìn, sự cảm thụ của cá nhân. Đây cũng là lý do đáp án bài thi Ngữ văn của Bộ GD&ĐT theo hướng gợi mở, dành 0,25 điểm (trong bài nghị luận xã hội), 0,5 điểm (bài nghị luận văn học) cho sự sáng tạo, thể hiện suy nghĩ sâu sắc, có ý tưởng riêng phù hợp với vấn đề nghị luận, có cách lập luận, diễn đạt mới mẻ.

Bám sát đáp án, hướng dẫn chấm đã thống nhất nhưng không máy móc, mà linh hoạt, đọc kỹ, đi sâu, phát hiện nâng niu từng ý trong bài làm để ghi nhận góc nhìn riêng của từng thí sinh đòi hỏi người chấm sự công tâm, vững chuyên môn, có kinh nghiệm và tinh thần trách nhiệm cao.

Chấm Văn không thể đếm ý cho điểm; hoặc chỉ cần người chấm lỏng, hay chặt tay cũng có thể ảnh hưởng đến quyền lợi của thí sinh. Không phải ngẫu nhiên, nhiều ý kiến cho rằng, giám khảo nên là thầy cô đang dạy lớp 12 để có thể chấm thi đạt hiệu quả cao nhất. Có giáo viên ví von công việc chấm bài thi Ngữ văn như công cuộc “đãi cát tìm vàng”. Người chấm phải có “cái đầu lạnh” và “trái tim ấm” để đãi được “những hạt vàng” trong từng bài làm của thí sinh.