Đại học Staffordshire bị tố lạm dụng AI

Điều này khiến họ cảm thấy bị tước mất cơ hội học tập đúng nghĩa và nghi ngờ về chất lượng đào tạo mà họ đang nhận được.

James và Owen, hai trong số 41 sinh viên tham gia chương trình học nghề tại Đại học Staffordshire, Anh, do chính phủ tài trợ. Họ kỳ vọng khóa học sẽ giúp nâng cao kỹ năng về an ninh mạng hoặc kỹ thuật phần mềm.

Tuy nhiên, sau một học kỳ tiếp nhận các bài giảng do AI tạo ra, thuyết minh bằng giọng lồng tiếng nhân tạo và nhiều tài liệu bị cho là “hời hợt”, sự hào hứng ban đầu của họ nhanh chóng biến thành thất vọng. James bày tỏ lo sợ rằng mình đã “lãng phí 2 năm” vào một khóa học được triển khai “theo cách rẻ nhất có thể”.

Những dấu hiệu cho thấy nội dung khóa học bị phụ thuộc nặng nề vào AI xuất hiện ngay từ buổi học đầu tiên. Bài giảng PowerPoint sử dụng giọng nói AI mô phỏng theo giảng viên. Các slide chứa tiếng Anh Mỹ xen lẫn Anh Anh.

Nhiều tệp dữ liệu mang tên kỳ lạ và các phần kiến thức chung chung, đôi khi nhắc đến kiến thức không liên quan. Thậm chí trong một video trên trang web của khóa học, giọng thuyết minh bất ngờ chuyển sang tiếng Tây Ban Nha trong 30 giây trước khi quay lại tiếng Anh.

Hai công cụ phát hiện AI là Winston AI và Originality AI do tờ The Guardian sử dụng để quét tài liệu đã xác định rằng nhiều bài tập và bài thuyết trình “có khả năng rất cao là do AI tạo ra”.

Mâu thuẫn càng thêm căng thẳng từ việc nhà trường nghiêm cấm sinh viên sử dụng AI trong bài tập, coi đó là hành vi gian lận học thuật, trong khi chính giảng viên lại dùng AI để xây dựng tài liệu giảng dạy.

James và Owen cho biết họ đã nhiều lần phản ánh với đại diện sinh viên và giảng viên, nhưng phản hồi đều không thỏa đáng. Trong một bản ghi âm, khi James yêu cầu bỏ các slide do AI tạo ra, đại diện sinh viên trả lời rằng giảng viên “được phép sử dụng nhiều công cụ khác nhau”, khiến nhiều người thất vọng. Một sinh viên khác nhận xét: Chỉ “khoảng 5% slide là hữu ích”, phần còn lại chủ yếu lặp lại hoặc thiếu chiều sâu.

Trên mạng xã hội, sinh viên Anh và Mỹ đã phàn nàn về việc giáo viên sao chép phản hồi từ ChatGPT hoặc sử dụng hình ảnh AI trong slide mà không xem xét kỹ nội dung. Một số cho rằng đây là biểu hiện của việc cắt giảm nguồn lực giảng dạy hoặc thiếu cam kết từ phía giảng viên.

Người phát ngôn của Đại học Staffordshire khẳng định “các tiêu chuẩn học thuật vẫn được duy trì”, nhấn mạnh rằng AI chỉ hỗ trợ chuẩn bị tài liệu và “không thay thế chuyên môn học thuật”. Tuy nhiên, đối với những sinh viên đang ở giai đoạn chuyển đổi nghề nghiệp như James và Owen, lời giải thích đó là không thỏa đáng.

Dù trường đại học đã mời giảng viên ngoài AI giảng dạy buổi cuối cùng, nhiều sinh viên cho rằng việc này quá muộn và không giải quyết được vấn đề cốt lõi. Đó là chất lượng giáo dục suy giảm khi AI được sử dụng thiếu kiểm soát và thiếu minh bạch.

Vụ việc tại Staffordshire diễn ra trong bối cảnh các trường đại học ngày càng tích cực ứng dụng AI để tiết kiệm thời gian, tạo tài liệu học tập, chấm bài và phản hồi cá nhân hóa. Một chính sách của Bộ Giáo dục Anh công bố hồi tháng 8/2025 mô tả AI tạo sinh là công cụ “có sức mạnh chuyển đổi giáo dục”. Theo khảo sát với hơn 3,2 nghìn giảng viên, gần 25% đã dùng AI trong quá trình giảng dạy.