Gửi bình luận
Vấn đề này thuộc về hệ thống quy định pháp luật còn chung chung, thiếu đồng bộ, không thống nhất giữa quy định pháp luật về tài chính đầu tư với pháp luật về khoa học và công nghệ; trong đó hệ thống văn bản pháp luật về phân bổ, sử dụng ngân sách Nhà nước cho nhiệm vụ khoa học, công nghệ còn phức tạp, cồng kềnh và liên tục được ban hành mới, sửa đổi, bổ sung. Do đó, các cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan, nhất là địa phương, doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn trong triển khai áp dụng.
Ông Nguyễn Quang Huân - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Bình Dương cho rằng, bản chất của quỹ phát triển khoa học, công nghệ quốc gia là để lôi kéo đầu tư. Có một số mô hình như: Israel bỏ vốn đầu tư ở giai đoạn đầu nghiên cứu khoa học. Sau đó xã hội hóa và doanh nghiệp tham gia vào giai đoạn nghiên cứu, ứng dụng. Lúc đó mới nhân rộng đại trà cho thương mại.
“Theo phản ánh của các nhà khoa học, nhiều đề tài manh mún, dàn trải; thủ tục thanh toán rườm rà, mất nhiều thời gian cho công tác thu thập chứng từ, hoàn ứng hơn là nghiên cứu khoa học. Khi xong, hồ sơ thanh quyết toán có khi còn dày hơn báo cáo khoa học. Do đó, cần xem xét để chấm dứt tình trạng này”, ông Nguyễn Quang Huân phản ánh.
Trao đổi tại Phiên chất vấn và trả lời chất vấn của Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư nhắc lại ý kiến của Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc: Từ năm 2017 đến nay giảm dần ngân sách để chi cho khoa học, công nghệ, dao động từ 1,1%, 1,18% và đến năm 2023 có 0,82%.
Trong khi đó, nghị quyết của Trung ương, Bộ Chính trị đều quy định đảm bảo từ 2% trở lên trong tổng chi ngân sách cho khoa học, công nghệ và đổi mới, sáng tạo và tăng dần theo nhu cầu phát triển. Đây là vấn đề các bộ, ngành, địa phương chưa thật sự quan tâm, chưa có những đề án bảo đảm đúng nguyên tắc, tiêu chí để bố trí vốn; thậm chí có địa phương không bố trí vốn hoặc bố trí rất thấp cho công tác này.
Theo ông Phạm Đình Nguyên - Giám đốc Cơ quan Điều hành Quỹ Phát triển khoa học và công nghệ quốc gia, để đảm bảo liêm chính trong hoạt động nghiên cứu, Quỹ đã ban hành Quy định về liêm chính nghiên cứu áp dụng đối với các đề tài do Quỹ tài trợ. Thời gian tới, Quỹ tiếp tục nâng cao chất lượng, quy mô tài trợ, ưu tiên tài trợ các nghiên cứu xuất sắc, có tính đột phá, hỗ trợ nhà khoa học trẻ song hành đảm bảo liêm chính trong hoạt động nghiên cứu khoa học.
