Đề xuất tổ chức kỳ thi tuyển giáo viên chung toàn tỉnh

Tại phiên thảo luận về một số Luật giáo dục và Nghị quyết đột phá giáo dục sáng 20/11, nhiều đại biểu cho rằng muốn xây dựng đội ngũ giáo viên đủ mạnh thì khâu tuyển dụng phải thực sự công bằng, minh bạch và thống nhất.

Thi tuyển giáo viên phải thống nhất "một sân chơi chung"

Đại biểu Hoàng Văn Cường (đoàn Hà Nội) khẳng định muốn có một nhà trường tốt thì yếu tố đầu tiên là đội ngũ giáo viên giỏi, tâm huyết và giữ gìn danh dự nghề nghiệp. Vì vậy, tuyển dụng phải đặt thi tuyển làm trung tâm.

"Nên giao cho Sở Giáo dục và Đào tạo tổ chức một kỳ thi chung cho tất cả các trường toàn tỉnh, tuyển giáo viên cho tất cả các trường có nhu cầu", đại biểu đề xuất.

Cách làm này, theo nguyên Phó Hiệu trưởng Đại học Kinh tế Quốc dân, sẽ tạo ra một thước đo thống nhất cho mọi ứng viên.

Từ kết quả kỳ thi tuyển chung, các trường và các xã chỉ cần căn cứ điểm thi của ứng viên để lựa chọn đủ số lượng giáo viên theo nhu cầu, lấy từ cao xuống thấp.

"Giáo viên không trúng tuyển ở trường này vẫn có thể đăng ký sang trường khác bằng chính kết quả thi đó. Khi số lượng người đăng ký tăng lên, các trường có cơ hội lựa chọn được ứng viên tốt hơn, còn thí sinh cũng có thêm cơ hội trúng tuyển", đại biểu phân tích.

Ngược lại, theo ông Cường, nếu giao cho từng trường, từng xã tự tổ chức thi tuyển thì số lượng đề thi và hội đồng thi sẽ tăng lên tương ứng, gây tốn kém và lãng phí.

"Chất lượng đề thi giữa các trường khó có thể đồng đều, dễ dẫn đến tuyển dụng thiếu công bằng: có nơi người năng lực yếu lại trúng tuyển vì đề thi quá dễ, trong khi người giỏi có thể trượt ở nơi khác vì đề thi quá khó. Ứng viên trượt trường này lại phải chạy sang trường khác thi lại, vừa mất thời gian, công sức, vừa không biết mình phù hợp với trường nào", ông Cường phân tích.

Cùng với tuyển dụng, vấn đề điều chuyển giáo viên cũng đặt ra cấp thiết khi mức sinh giảm nhanh, nhiều nơi biến động dân số mạnh, dẫn đến năm nay thiếu nhưng vài năm sau lại thừa giáo viên.

Ông Cường cho rằng chỉ khi giao Sở Giáo dục và Đào tạo quyền tuyển dụng và điều động thì tỉnh mới có thể bố trí, điều phối giáo viên hợp lý giữa nơi thừa - nơi thiếu và bảo đảm sự cân đối trên toàn hệ thống.

Không tách rời chuyên môn với quản lý nhân sự

Ở góc độ khác, đại biểu Triệu Thị Ngọc Diễm (đoàn Cần Thơ) cũng cho rằng công tác nhân sự trong cơ sở giáo dục không chỉ là thủ tục mà đòi hỏi đánh giá sâu về năng lực, đạo đức và phù hợp nhiệm vụ.

Bà phân tích quy định trong dự thảo cho phép chủ tịch UBND cấp xã được điều động, thuyên chuyển nhân sự trường học, nhưng lưu ý rằng cấp xã không có cơ quan chuyên môn về giáo dục, chỉ có một công chức văn hóa - xã hội phụ trách chung.

"Điều này tiềm ẩn rủi ro đánh giá thiếu toàn diện, không đồng bộ và chưa phù hợp tinh thần Nghị quyết 71, vốn yêu cầu gắn đánh giá chuyên môn với quản lý nhân sự và tài chính", bà nói.

Do đó, bà đề nghị vẫn giao thẩm quyền điều động cho cấp xã, nhưng không tách rời vai trò quản lý chuyên môn của ngành giáo dục, cần có cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa sở - phòng - UBND xã, bảo đảm thống nhất trong sử dụng và phát triển đội ngũ.

Đồng quan điểm, đại biểu Phạm Hùng Thắng (đoàn Ninh Bình) cho biết ông đồng tình với việc phân cấp và giao thẩm quyền cho Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo trong tuyển dụng, tiếp nhận, điều động, thuyên chuyển, biệt phái, bố trí và thay đổi vị trí việc làm đối với đội ngũ nhà giáo và nhân viên các cơ sở giáo dục công lập.

Tuy nhiên, ông đề nghị cần bổ sung quy định cụ thể để bảo đảm tính công khai, minh bạch và công bằng trong các khâu nhân sự này.

Ông Thắng cũng nhấn mạnh phải quy định rõ cơ chế phối hợp giữa Sở GD&ĐT và chính quyền cấp xã - nơi tiếp nhận hoặc nơi nhân sự được điều động đi - nhằm tránh nguy cơ lạm quyền, phát sinh tiêu cực và hạn chế vướng mắc trong quá trình triển khai.