Gửi bình luận
Chú trọng bồi dưỡng năng lực chuyên môn, kỹ năng sư phạm, tinh thần trách nhiệm của cán bộ để chương trình xóa mù chữ thực sự hiệu quả và bền vững.
Chọn người có tâm, có tầm
Tuyên Quang là tỉnh miền núi với tỷ lệ đồng bào dân tộc thiểu số cao, phân bố không đều, nhiều thôn bản nằm xa trung tâm, giao thông khó khăn. Đây là trở ngại lớn trong việc duy trì lớp xóa mù chữ và hạn chế tình trạng tái mù.
Trước thực tế đó, Sở Giáo dục và Đào tạo cùng các địa phương đã xác định: muốn nâng cao chất lượng xóa mù chữ, trước hết phải xây dựng đội ngũ cán bộ có năng lực, tận tâm và am hiểu địa bàn.
Nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên xóa mù chữ đang trở thành yêu cầu cấp thiết trong bối cảnh nhiều địa phương vẫn còn tỷ lệ người dân chưa biết chữ, nhất là vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Không chỉ giỏi chuyên môn, giáo viên xóa mù chữ cần có kỹ năng sư phạm linh hoạt, am hiểu phong tục, ngôn ngữ địa phương để “cầm tay chỉ việc”, truyền cảm hứng học tập cho học viên, trong đó chủ yếu là những người lớn tuổi.
Theo báo cáo đầu năm học của Sở Giáo dục và Đào tạo Tuyên Quang, năm học 2025 - 2026, ngũ cán bộ, công chức, viên chức, giáo viên toàn ngành có hơn 32.000 người.
Để lựa chọn giáo viên tham gia các lớp xóa mù chữ, các nhà trường đã cân nhắc, chọn lựa rất kỹ. Trước hết, đó phải là những giáo viên có kinh nghiệm trong giảng dạy, nhiệt tình, có tâm huyết, sinh sống gần các điểm lớp xóa mù chữ.
Tiếp đó, giáo viên sẽ được bồi dưỡng kỹ năng sư phạm, phương pháp giảng dạy linh hoạt, phù hợp với trình độ nhận thức và phong tục tập quán của từng nhóm đối tượng được đẩy mạnh.
Nhiều cán bộ, giáo viên được tham gia các lớp tập huấn chuyên đề về vận động người dân tới lớp, ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học và kỹ năng xử lý tình huống trong môi trường đa văn hóa. Nhờ đó, chất lượng giảng dạy và khả năng tiếp cận học viên được cải thiện rõ rệt.
Cùng với đào tạo, việc bố trí đội ngũ cán bộ có năng lực, tận tâm và am hiểu tiếng nói, văn hóa của đồng bào Mông, Dao, Nùng... được ưu tiên. Ở các thôn bản vùng cao, chính những giáo viên là người địa phương đã trở thành cầu nối quan trọng, giúp học viên yên tâm học tập, khơi dậy tinh thần tự học và đồng hành cùng lớp học đến khi hoàn thành chương trình.
Một điểm đặc biệt trong công tác xóa mù chữ của Tuyên Quang là sự tham gia tích cực của chính quyền cơ sở và các đoàn thể. Cán bộ xã, thôn phối hợp chặt chẽ với giáo viên để rà soát đối tượng, phân loại theo độ tuổi, trình độ nhận thức và điều kiện sản xuất, qua đó bố trí thời gian học phù hợp, tránh chồng chéo mùa vụ. Nhiều nơi còn vận động người uy tín trong cộng đồng dân cư tham gia hỗ trợ lớp học, tạo sự lan tỏa và khích lệ tinh thần học tập trong cộng đồng.
Nâng cao chất lượng đội ngũ
Thời gian qua, UBND tỉnh Tuyên Quang tiếp tục rà soát, sắp xếp hệ thống trường học theo thực tiễn địa phương, đồng thời chuẩn hóa đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên và nhân viên, đảm bảo đủ trình độ và năng lực phục vụ nâng cao chất lượng giáo dục. Việc bố trí hợp lý nguồn nhân lực này giúp các địa phương đạt chuẩn phổ cập giáo dục, xóa mù chữ ở mức cao hơn và bền vững.
Ngành Giáo dục cũng đẩy mạnh chuyển đổi số trong dạy và học, tổ chức tập huấn, bồi dưỡng, đồng thời triển khai các cuộc thi nhằm đáp ứng yêu cầu của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0.
Công tác tập huấn, bồi dưỡng cho cán bộ làm công tác phổ cập giáo dục, xóa mù chữ được chú trọng. Qua các lớp tập huấn, các giáo viên được hướng dẫn, trao đổi về cách thức khai thác bài giảng từ phần mềm, nghiệp vụ chuyên môn khi giảng dạy, kỹ năng ứng xử với học viên cao tuổi, công tác kiểm tra, quy trình mở lớp...
Qua thời gian thực hiện, tỉnh Tuyên Quang tổng kết toàn bộ các đơn vị đã triển khai thực hiện, nhiều đơn vị đi đầu áp dụng chuyển đổi số đạt hiệu quả tích cực. Các chương trình, đề án, kế hoạch nhằm nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực địa phương, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc gắn với sự phát triển công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước được phát huy hiệu quả.
Bên cạnh đó, chính sách hỗ trợ cán bộ thực hiện công tác xóa mù chữ cũng ngày càng được quan tâm. Từ chế độ phụ cấp, hỗ trợ phương tiện đi lại đến trang thiết bị phục vụ lớp học được các địa phương bổ sung, từng bước giúp giáo viên bám bản, bám lớp, yên tâm công tác. Đây cũng là động lực quan trọng để đội ngũ cán bộ gắn bó với nghề, nâng cao trách nhiệm và chất lượng giảng dạy.
Thực tế công tác xóa mù chữ tại Tuyên Quang cho thấy, nơi nào có đội ngũ cán bộ vững chuyên môn, tâm huyết với nghề, nơi đó công tác xóa mù chữ đạt kết quả rõ rệt.
Nhiều thôn bản từng có tỷ lệ mù chữ cao nay đã duy trì vững “phổ cập mức độ 2”, số người tái mù giảm đáng kể. Không ít học viên sau khi biết chữ đã mạnh dạn áp dụng kỹ thuật vào sản xuất chè, trồng rừng, nuôi gia súc, góp phần nâng cao thu nhập và thay đổi diện mạo nông thôn miền núi.
Tỉ lệ người biết đọc, biết viết tăng lên từng năm; nhiều người dân sau khi tham gia lớp học đã mạnh dạn tiếp cận khoa học kỹ thuật, áp dụng vào sản xuất, qua đó cải thiện thu nhập và góp phần vào sự phát triển chung của địa phương.
Nâng cao chất lượng cán bộ làm công tác xóa mù chữ không chỉ là nhiệm vụ của ngành Giáo dục mà là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị.
Khi đội ngũ cán bộ đủ tâm, đủ tầm và được tạo điều kiện đầy đủ, công tác xóa mù chữ mới thực sự đi vào chiều sâu, bền vững, mở ra cơ hội đổi thay cho người dân vùng khó khăn và tạo nền tảng cho sự phát triển lâu dài của địa phương.
