Gửi bình luận
Trường THCS Mộc Lỵ (Sơn La) đổi mới giờ học Lịch sử bằng trải nghiệm thực tế, giúp học sinh hun đúc lòng yêu nước và tự hào dân tộc.
Lịch sử không chỉ là trang sách
Trong bối cảnh đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục, việc giảng dạy Lịch sử ở bậc Trung học cơ sở ngày càng được quan tâm. Đây là giai đoạn học sinh hình thành nhân cách, định hình giá trị sống, nên việc truyền đạt kiến thức lịch sử không chỉ đơn thuần là nhớ sự kiện, nhân vật mà còn là cơ hội nuôi dưỡng tình yêu quê hương, lòng tự hào dân tộc và trách nhiệm công dân.
Tuy nhiên, thực tế nhiều năm qua cho thấy, Lịch sử vẫn thường bị coi là môn học khô khan. Ở không ít trường học, giờ học chủ yếu vẫn xoay quanh sách giáo khoa, thầy giảng trò chép, trọng tâm là mốc thời gian, số liệu và sự kiện. Phương pháp này khó khơi gợi sự hứng thú, chưa tạo được cảm xúc và động lực cho học sinh.
Trong khi đó, những phương pháp hiện đại hơn như dựng tiểu phẩm, tham quan di tích, xem phim tài liệu… chưa phổ biến, một phần vì điều kiện cơ sở vật chất, kinh phí, một phần do áp lực chương trình và kiểm tra đánh giá.
Trường THCS Mộc Lỵ đã nhận ra thực trạng ấy và mạnh dạn thay đổi. Nằm trên địa bàn có nhiều di tích lịch sử, truyền thống cách mạng, nhà trường đã tận dụng lợi thế địa phương để kết hợp học lý thuyết với trải nghiệm thực tiễn, đưa giờ học Lịch sử vượt ra khỏi những trang sách. Chính sự thay đổi này đã mang đến luồng gió mới, khiến Lịch sử trở nên sinh động và hấp dẫn với học sinh.
Khi học sinh được “chạm vào quá khứ”
Ngay từ đầu năm học 2025–2026, nhà trường đã tổ chức nhiều hoạt động học tập gắn liền với trải nghiệm thực tế. Nổi bật là việc đưa học sinh khối 8 và 9 đi xem bộ phim Mưa đỏ, tái hiện 81 ngày đêm lịch sử bảo vệ Thành cổ Quảng Trị. Thay vì chỉ xem, các em còn được giao bài tập viết cảm nghĩ, trả lời câu hỏi gợi mở từ giáo viên và liên hệ với kiến thức sách giáo khoa. Hoạt động này đã biến giờ học Lịch sử thành một trải nghiệm cảm xúc, giúp học sinh thấu hiểu sâu sắc hơn giá trị của sự hy sinh.
Học sinh Hoàng Thiện Nhân – Học sinh lớp 8A3 chia sẻ sau buổi học: “Trước đây em thấy Lịch sử khá khó nhớ, nhiều số liệu dễ nhầm lẫn. Nhưng khi được xem phim, em hiểu rõ hơn tinh thần chiến đấu của cha ông và cảm nhận được sự khốc liệt của chiến tranh. Môn học trở nên thú vị hơn em tưởng”. Những phản hồi ấy cho thấy khi được học bằng nhiều giác quan, các em dễ dàng tiếp nhận kiến thức và tự hình thành tình cảm gắn bó với lịch sử.
Song song đó, nhà trường còn tổ chức cho học sinh tham quan di tích Nhà tù Sơn La, địa chỉ đỏ gắn với phong trào cách mạng. Trong chuyến đi, các em được nghe thuyết minh, quan sát hiện vật, tìm hiểu câu chuyện của những chiến sĩ cách mạng từng bị giam cầm nơi đây. Từ những bức tường đá rêu phong, từ câu chuyện nhân chứng, học sinh cảm nhận lịch sử một cách chân thực và sâu sắc. Những chuyến đi như vậy chính là những “lớp học không tường”, nơi quá khứ trở nên sống động và gần gũi.
Ngoài ra, nhiều tiết học còn được tổ chức dưới hình thức sân khấu hóa. Học sinh hóa thân thành nhân vật lịch sử trong các tiểu phẩm ngắn, tự dàn dựng và trình diễn. Đây không chỉ là cơ hội để các em ôn luyện kiến thức, mà còn rèn kỹ năng thuyết trình, hợp tác và sáng tạo. Em Mùi Thu Hà (học sinh Lớp 9A2) hào hứng chia sẻ: “Em thích nhất là khi được vào vai nhân vật trong tiểu phẩm. Qua việc hóa thân, em hiểu hơn về hoàn cảnh, tâm trạng của thế hệ đi trước, từ đó thêm trân trọng những giá trị mình đang có”.
Thầy giáo Nguyễn Duy Cường, Hiệu trưởng nhà trường nhấn mạnh: “Việc giáo viên dạy Lịch sử trong nhà trường áp dụng linh hoạt các phương pháp như tái hiện qua tiểu phẩm, khai thác phim lịch sử, tổ chức trải nghiệm tại di tích đã đem lại hiệu quả rõ rệt. Không gian học tập không chỉ bó hẹp trong lớp học, giá trị lịch sử và ý nghĩa giáo dục được lan tỏa nhanh chóng, chạm tới cảm xúc và tạo sự hào hứng cho học sinh”.
Hướng tới sự bền vững
Những kết quả bước đầu tại THCS Mộc Lỵ cho thấy, khi phương pháp dạy học được đổi mới phù hợp, môn Lịch sử hoàn toàn có thể trở thành môn học hấp dẫn, nuôi dưỡng niềm yêu thích nơi học sinh. Việc gắn lý thuyết với trải nghiệm thực tế không chỉ giúp các em nhớ lâu kiến thức, mà còn bồi đắp tinh thần dân tộc, trách nhiệm công dân và khát vọng cống hiến cho đất nước.
Trong thời gian tới, nhà trường đặt mục tiêu tiếp tục mở rộng hoạt động dạy học lịch sử theo hướng bền vững hơn. Không chỉ dừng ở xem phim hay tham quan di tích, các em sẽ được tham gia hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp, kết nối với cộng đồng, nghiên cứu lịch sử địa phương. Mỗi chuyến đi, mỗi buổi học đều được thiết kế có hệ thống để học sinh không chỉ “biết” mà còn “hiểu” và “cảm” được giá trị lịch sử.
Tuy nhiên, để thành công lâu dài, rất cần sự đồng hành của nhiều lực lượng. Giáo viên cần nỗ lực sáng tạo trong phương pháp; phụ huynh cần quan tâm, động viên con em; lãnh đạo ngành giáo dục cần hỗ trợ về cơ sở vật chất, kinh phí. Khi tất cả cùng chung tay, học sinh sẽ được học Lịch sử bằng cả trí tuệ và trái tim, hình thành lòng tự hào dân tộc, khát vọng vươn lên và trách nhiệm với quê hương.
Như lời thầy Duy Cường chia sẻ: “Khi thầy cô, phụ huynh và xã hội cùng đồng hành, học sinh sẽ được truyền cảm hứng, tự tin, sáng tạo và có động lực phấn đấu. Lịch sử khi đó không chỉ là môn học trong sách vở mà trở thành hành trang tinh thần quý giá trên con đường trưởng thành”.
