Đòn giáng mạnh vào Tổng thống Macron

Theo kết quả dự kiến của các hãng thăm dò, cử tri gây ra bước thụt lùi lớn cho đảng Tập hợp quốc gia (RN) theo chủ nghĩa dân tộc, hoài nghi châu Âu của bà Marine Le Pen.

Kết quả này cũng là đòn giáng mạnh vào Tổng thống Emmanuel Macron, sau khi ông kêu gọi bầu cử sớm để định hình lại cục diện chính trị vì thất bại trước RN trong cuộc bầu cử Nghị viện châu Âu đầu tháng trước.

Cuối cùng, ông đã tạo ra một quốc hội cực kỳ chia rẽ. Điều này có thể sẽ làm suy yếu vai trò của Pháp trong Liên minh châu Âu (EU) và các nơi khác, gây bế tắc cho chương trình nghị sự trong nước.

Cuộc bầu cử sẽ khiến quốc hội bị chia thành 3 nhóm lớn, gồm cánh tả, trung dung và cực hữu, với cương lĩnh cực kỳ khác nhau và không có truyền thống làm việc cùng nhau.

Chưa thể chắc chắn điều gì sẽ xảy ra tiếp theo.

Với mong muốn khống chế giá các mặt hàng thiết yếu như nhiên liệu và thực phẩm, tăng lương tối thiểu lên mức ròng 1.600 euro (1.732 USD) mỗi tháng, tăng lương cho công nhân khu vực công và áp thuế tài sản, liên minh Mặt trận Bình dân mới (NFP) cánh tả ngay lập tức tuyên bố họ muốn điều hành đất nước.

“Ý chí của người dân phải được tôn trọng chặt chẽ… Tổng thống phải mời Mặt trận Bình dân mới cầm quyền”, lãnh đạo cánh tả Jean-Luc Melenchon tuyên bố.

Dưới sự lãnh đạo của bà Marine Le Pen, RN đã nỗ lực xóa bỏ tai tiếng về phân biệt chủng tộc và bài Do Thái, nhưng nhiều người Pháp vẫn lo sợ sự trỗi dậy của đảng này.

Nhiều người ôm chầm lấy nhau, la hét vui sướng và rơi những giọt nước mắt nhẹ nhõm tại cuộc tụ tập của phe cánh tả ở thủ đô Paris, khi kết quả dự đoán được công bố.

Quảng trường Cộng hòa ở trung tâm Paris tràn ngập đám đông tập trung ăn mừng. Những người ủng hộ cánh tả đánh trống, đốt pháo sáng và hô vang "Chúng tôi đã thắng! Chúng tôi đã thắng!".

"Tôi cảm thấy nhẹ nhõm. Là một người Pháp gốc Maroc, một bác sĩ, một nhà hoạt động sinh thái, những gì phe cực hữu đề xuất cho chính phủ thật điên rồ", Hafsah Hachad, 34 tuổi, nói với Reuters.

Liên minh cánh tả là tập hợp gồm phe cánh tả cứng rắn, đảng Xanh và đảng Xã hội, đã vội vàng lập nhóm trước cuộc bầu cử, nhưng họ còn lâu mới đạt mức đa số tuyệt đối 289 ghế trong quốc hội 577 ghế.

Các hãng thăm dò ước tính cánh tả sẽ giành được 184-198 ghế, liên minh trung dung của Tổng thống Macron được 160-169, còn RN và các đồng minh sẽ giành được 135-143.

Đồng euro giảm trong ngày 7/7, sau khi dự đoán kết quả được công bố.

Aneeka Gupta, giám đốc nghiên cứu kinh tế vĩ mô của WisdomTree, nhận định: “Chúng ta sẽ có một khoảng thời gian nghỉ ngơi ngắn ngủi trên thị trường… bởi vì chúng ta không thấy RN cực đoan chiếm đa số, nhưng có thể sẽ dẫn đến bế tắc chính trị ít nhất cho đến mùa thu năm 2025”.

Thủ tướng Gabriel Attal cho biết, ông sẽ từ chức trong ngày 8/7, nhưng tiếp tục công việc trong chính phủ tạm thời cho đến khi nào cần.

Một câu hỏi quan trọng là liệu liên minh cánh tả có tiếp tục đoàn kết và thống nhất về hướng đi hay không.

Melenchon, lãnh đạo của đảng cánh tả Pháp Không khuất phục (LFI), đã loại trừ khả năng thành lập một liên minh rộng rãi gồm các đảng phái khác nhau.

Chưa có dấu hiệu nào cho thấy bước đi tiếp theo của Tổng thống Macron.

Một số người trong liên minh của ông, bao gồm cựu Thủ tướng Edouard Philippe, đã dự tính về một liên minh rộng rãi giữa các đảng phái, nhưng không thể bao gồm LFI.

Sự thất vọng của RN

Đối với RN, kết quả khác xa so với khảo sát được tiến hành trong nhiều tuần rằng đảng này sẽ giành chiến thắng một cách dễ dàng.

Trong phản ứng đầu tiên, lãnh đạo RN Jordan Bardella cho rằng sự hợp tác giữa các lực lượng chống RN là một “liên minh đáng hổ thẹn” sẽ làm tê liệt nước Pháp.

Tuy nhiên, bà Le Pen, người sẽ trở thành ứng cử viên của đảng cho cuộc bầu cử tổng thống năm 2027, cho rằng cuộc bầu cử ngày 7/7 đã gieo hạt giống cho tương lai.

“Chiến thắng của chúng tôi chỉ đơn thuần là bị trì hoãn thôi”, bà nói.

Các cử tri đã trừng phạt Tổng thống Macron và liên minh cầm quyền của ông vì cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt và sự thất bại của các dịch vụ công, cùng với vấn đề nhập cư và an ninh.

Bà Le Pen và đảng của bà đã tranh thủ những bất bình đó, mở rộng ảnh hưởng ra khỏi các thành trì truyền thống dọc theo bờ biển Địa Trung Hải và ở vành đai rỉ sét phía bắc đất nước, nhưng điều đó chưa đủ để có thể lên nắm quyền.