Việc hợp tác với Trung Quốc (nếu xảy ra) sẽ đánh dấu một sự thay đổi về địa chính trị đối với Ả Rập Saudi - một đồng minh của Mỹ. Quá trình xây dựng lò phản ứng hạt nhân cho một quốc gia buộc các nước phải ký những hợp đồng dài hạn và tốn kém.
Sun Qin, cựu chủ tịch CNNC, từng ví những thỏa thuận như vậy giống như “cuộc hôn nhân 100 năm”, xét theo thời gian từ các cuộc thảo luận ban đầu đến ký kết thỏa thuận và sau đó là quá trình xây dựng, bảo trì và dừng hoạt động của nhà máy.
Đồng thời, mới đây, vào ngày 24/8, nhóm BRICS (nhóm các nền kinh tế mới nổi gồm Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi) đã chính thức quyết định mời 6 quốc gia trong đó có Ả Rập Saudi gia nhập nhóm.
Trung Quốc là khách hàng mua dầu lớn nhất và là đối tác thương mại lớn nhất của Ả Rập Saudi. Bắc Kinh năm nay cũng đã làm trung gian hòa giải cho một thỏa thuận để Ả Rập Saudi và Iran bình thường hóa quan hệ.
WSJ đưa tin, Trung Quốc đã giúp Riyadh chế tạo tên lửa đạn đạo của riêng mình và giúp Ả Rập Saudi có cơ sở chiết xuất bánh vàng uranium từ quặng uranium - bước đầu tiên hướng tới làm giàu uranium.
Ảnh: Reuters
Tuy nhiên, các quan chức Ả Rập Saudi cũng cho biết, nước này là nước mua vũ khí lớn nhất của Mỹ và vẫn tiếp tục muốn nằm trong "chiếc ô" an ninh của Washington. Các quan chức Mỹ bày tỏ ít lo ngại về việc Riyadh tiếp cận Trung Quốc để được giúp đỡ về chương trình hạt nhân của nước này.
Các cuộc thảo luận của Ả Rập Saudi với các nhà thầu đã kéo dài và dự kiến sẽ tới ít nhất là cuối năm nay. Các quan chức cho biết, giá thầu của Trung Quốc rẻ hơn ít nhất 20% so với giá từ 2 đối thủ cạnh tranh là Kepco của Hàn Quốc và EDF của Pháp. Mức giá này khiến đề nghị của Bắc Kinh trở nên hấp dẫn với Riyadh.
Tuy nhiên cũng theo WSJ, các quan chức Saudi bày tỏ quan điểm rằng họ coi các lò phản ứng của Kepco và sự quản lý từ phía Mỹ là ưu tiên hàng đầu.
Ả Rập Saudi cũng đã đàm phán với Pháp và Nga về năng lượng hạt nhân. Tuy nhiên, các quan chức cho biết họ nghi ngờ khả năng thực hiện của Pháp và lo ngại các biện pháp trừng phạt khi hợp tác với Nga.
Ả Rập Saudi muốn phát triển một ngành công nghiệp khai thác lớn vào năm 2030 với trữ lượng uranium đủ lớn để thương mại hóa.