Được và mất từ xu thế “Olympic hóa” SEA Games

Muay có thể phát triển theo hướng chuyên nghiệp hóa nếu không còn được ưu tiên nằm trong SEA Games

Trên cương vị nước chủ nhà, các quốc gia đăng cai SEA Games chỉ được chọn tối đa hai môn ở nhóm 3 với tổng số 8 nội dung thi đấu. Nhìn lại đề án "Olympic hóa SEA Games được khởi xướng sau Singapore 2015" và với quyết định chính thức này, SEA Games sẽ khép lại 70 năm với sứ mệnh văn hóa xã hội để thật sự trở thành ngày hội thể thao đúng nghĩa.

Nhìn về quá khứ, có thể thấy những người làm thể thao Việt Nam dường như đã chuẩn bị rất lâu cho ngày này. Từng là một trong những mỏ vàng, thậm chí "cứu" chỉ tiêu HCV ở đấu trường ASIAD, World Games, nhưng Cầu mây từ lâu không còn được đầu tư mạnh nữa. Đá cầu cũng không được đưa vào chương trình thi đấu SEA Games 31 dù Việt Nam có thể hốt trọn HCV.

Có số phận tương tự Cầu mây và Đá cầu là Bi sắt (Petanque). Là một trong những môn thể thao đầu tiên xuất hiện ở SEA Games, Bi sắt có thể vĩnh viễn biến mất khỏi chương trình thi đấu các kỳ Đại hội Thể thao Đông Nam Á theo quy định mới.

Ở thời điểm hiện tại, môn Bi sắt nhiều khả năng sắp được sáp nhập cùng Billiards-Snooker để trở thành một bộ môn mới, đặt dưới sự quản lý của Tổng cục Thể dục Thể thao. Đây là xu hướng tất yếu, trong bối cảnh Bi sắt không phải môn Olympic, lại không còn nằm trong chương trình thi đấu của những kỳ Đại hội thể thao quốc tế nữa.

Dưới góc độ người làm chuyên môn, Bi sắt phải sáp nhập với một môn không có liên quan mật thiết. Nhưng đó cũng là cách duy nhất để môn này tiếp tục tồn tại ở Việt Nam, nếu không muốn bị gạch tên hoàn toàn trên bản đồ thể thao nước nhà. Đây cũng là viễn cảnh không ai mong muốn với nhiều bộ môn, đặc biệt là các môn võ.

Xã hội hóa và nhượng quyền

Mô hình phát triển thể thao thành tích cao của Việt Nam dường như không còn đúng với nhiều bộ môn, đặc biệt là một số môn có thể phát triển theo hướng xã hội hóa, nhà nghề hóa. Bên cạnh Bóng đá, Bóng chuyền, những nhà quản lý thể thao Việt Nam đã đạt được nhiều thành công khi tổ chức giải vô địch quốc gia chuyên nghiệp ở 2 môn Bóng rổ và Võ tổng hợp.

Kể từ ngày giải vô địch bóng rổ nhà nghề Việt Nam (VBA) được tổ chức, người hâm mộ mới nhận ra một điều: Thể thao chuyên nghiệp có thể phát triển nếu như tạo dựng hình ảnh chuyên nghiệp cùng phong cách độc đáo. Đó cũng là lối đi được Võ tổng hợp (MMA) xây dựng trong 2 năm gần đây.

Trong bối cảnh nhiều môn thể thao phi Olympic nằm ngoài quy hoạch phát triển, việc hướng đến tổ chức giải chuyên nghiệp, thu hút tài trợ là con đường tất yếu. Nhưng đến thời điểm này, bên cạnh MMA, chỉ có 2 môn thể thao khác đang dần hình thành những sự kiện, giải đấu chuyên nghiệp là Muay và Jujitsu, với một số sự kiện quốc tế đơn lẻ. Được ví như "vua" của các môn võ, Jujitsu có lượng người theo học ngày một tăng lên trong những năm gần đây. Đó là cơ sở giúp cho các câu lạc bộ Jujitsu có tiềm lực tài chính mạnh để tổ chức một số giải đấu chuyên nghiệp.

Câu chuyện của Muay cũng tương tự Jujitsu. Trên thực tế, từ giai đoạn 2014-2015, Việt Nam đã trở thành điểm đến của Thai Fight, chuỗi sự kiện Muay lớn nhất thế giới.