Ngày 20/12, Trường Đại học Sư phạm TPHCM tổ chức hội thảo khoa học "Giáo dục bảo vệ môi trường trong giáo dục phổ thông hiện nay" lần thứ 3.

Hội thảo có sự đồng hành của Công ty Cổ phần Y&B (The Cocoon Original Vietnam), thu hút sự quan tâm của đông đảo nhà khoa học, giảng viên, giáo viên phổ thông và các đơn vị nghiên cứu trong cả nước.
Được tổ chức trong bối cảnh toàn ngành giáo dục đang đẩy mạnh triển khai Chương trình Giáo dục phổ thông 2018, hội thảo là diễn đàn khoa học quan trọng nhằm trao đổi, chia sẻ kết quả nghiên cứu, mô hình và giải pháp nâng cao hiệu quả giáo dục bảo vệ môi trường, hướng đến mục tiêu phát triển bền vững và thích ứng với biến đổi khí hậu.
Chương trình tiếp nhận 56 bài viết khoa học. Qua quá trình phản biện nghiêm túc, 37 bài được lựa chọn đăng trong Kỷ yếu khoa học, đạt tỷ lệ chấp nhận 66%.
Kỷ yếu ghi nhận sự tham gia của 96 tác giả đến từ 16 trường đại học, học viện, viện nghiên cứu và phân hiệu, trong đó có Edgewood University (Madison, Wisconsin, Mỹ), cùng 22 trường phổ thông và nhiều đơn vị liên quan.
Các tham luận tập trung vào những vấn đề thời sự như chuyển đổi năng lượng hướng tới mục tiêu Net Zero, giáo dục môi trường thông qua dạy học STEM, ứng dụng công nghệ số trong giảng dạy, phòng chống ô nhiễm nhựa và xây dựng bộ tiêu chí đánh giá giáo dục môi trường trong nhà trường phổ thông.
GS.TS Huỳnh Văn Sơn - Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm TPHCM nhấn mạnh, các vấn đề môi trường, đặc biệt là biến đổi khí hậu, không còn là những cảnh báo xa xôi mà đã hiện hữu rõ nét trong đời sống, với những tác động tiêu cực mà con người đang trực tiếp gánh chịu.
Theo ông Sơn, cùng với việc đối diện những khó khăn, thách thức, xã hội đã và đang chủ động tìm kiếm các giải pháp nhằm bảo vệ môi trường, trong đó giáo dục giữ vai trò then chốt.

GS.TS Huỳnh Văn Sơn cho rằng, hội thảo lần này đã chạm tới mối quan tâm chung của cộng đồng khoa học và những người làm công tác giáo dục môi trường, thể hiện qua sự tham gia của đông đảo các trường đại học, cao đẳng, viện nghiên cứu trên cả nước.
"Sự quan tâm đó cho thấy trách nhiệm chung của chúng ta đối với giáo dục môi trường và giáo dục bảo vệ môi trường", Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm TPHCM khẳng định.
Đề cập đến Chương trình Giáo dục phổ thông 2018, ông Sơn nhận định đây là cơ hội quan trọng để tích hợp giáo dục môi trường trong nhà trường.
Tuy nhiên, quá trình triển khai vẫn còn những nội dung cần tiếp tục rà soát, bổ sung và tháo gỡ khó khăn nhằm đáp ứng tốt hơn yêu cầu thực tiễn.
Trong bối cảnh đó, ông nhấn mạnh vai trò đặc biệt quan trọng của các trường sư phạm, có trách nhiệm đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên triển khai các nội dung giáo dục, trong đó có giáo dục môi trường.
Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm TPHCM cho biết, việc nhà trường chủ động tổ chức hội thảo không chỉ là nhiệm vụ chuyên môn mà còn là trách nhiệm đối với ngành giáo dục và công tác đào tạo, bồi dưỡng giáo viên.

Tham luận "Tổng quan hệ thống ứng dụng công nghệ AR, VR trong giáo dục bảo vệ môi trường giai đoạn 2020 - 2025" của nhóm tác giả Trường Đại học Sư phạm TPHCM đã tổng hợp, phân tích 20 công trình nghiên cứu quốc tế về ứng dụng công nghệ thực tế ảo và thực tế tăng cường trong giáo dục môi trường.
Các nghiên cứu khẳng định AR/VR không chỉ hỗ trợ nâng cao hiệu quả dạy học mà còn góp phần cải thiện thái độ, động lực và thúc đẩy sự thay đổi hành vi bảo vệ môi trường của người học, đặc biệt ở nhóm học sinh THCS và sinh viên đại học.
Đồng thời, tham luận cũng chỉ ra khoảng trống nghiên cứu tại Việt Nam, từ đó kiến nghị cần đẩy mạnh các nghiên cứu thực nghiệm và triển khai ứng dụng AR, VR trong nhà trường phổ thông nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục môi trường.

Tham luận "Hướng tới Net Zero trong chuyển đổi năng lượng - vai trò của đại học kỹ thuật và sự liên kết với giáo dục phổ thông" của nhóm tác giả Nguyễn Trà Kim Quyên và Nguyễn Phan Anh (Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TPHCM) tiếp cận giáo dục bảo vệ môi trường trong giáo dục phổ thông gắn với mục tiêu chuyển đổi năng lượng quốc gia.
Trên cơ sở phân tích tổng hợp các chính sách trong nước, báo cáo của các doanh nghiệp năng lượng như EVN, PVN cùng các nguồn học thuật quốc tế, tham luận làm rõ mối quan hệ giữa yêu cầu đổi mới công nghệ và yêu cầu chuyển đổi giáo dục kỹ thuật.
Nghiên cứu đồng thời tham chiếu kinh nghiệm từ các mô hình liên kết giữa đại học, doanh nghiệp và nhà trường phổ thông tại Phần Lan, Canada và Đại học Nagoya (Nhật Bản).

Kết quả cho thấy vẫn tồn tại khoảng cách giữa chuyển đổi công nghệ và chuyển đổi giáo dục, trong khi các trường đại học kỹ thuật cần được mở rộng vai trò như những trung tâm tri thức, còn giáo dục phổ thông giữ vị trí then chốt trong việc hình thành sớm tư duy nghề nghiệp xanh cho học sinh.
Từ đó, nhóm tác giả đề xuất mô hình mạng lưới giáo dục kỹ thuật và môi trường liên cấp, liên kết đại học - phổ thông - doanh nghiệp - chính quyền nhằm xây dựng hệ sinh thái giáo dục kỹ thuật xanh, góp phần thực hiện cam kết Net Zero 2050, chiến lược tăng trưởng xanh và đào tạo nguồn nhân lực kỹ thuật carbon thấp tại Việt Nam.