Giáo dục và y tế mở đường thoát nghèo bền vững ở Mường Chà

Giáo dục là gốc rễ

Trong bức tranh tổng thể về giảm nghèo đa chiều tại xã Mường Chà (tỉnh Điện Biên), giáo dục được xem là “điểm tựa lâu dài”, quyết định khả năng vươn lên thoát nghèo của mỗi gia đình và cả cộng đồng. Với đặc thù là xã vùng cao, biên giới, xuất phát điểm dân trí thấp, việc bảo đảm quyền được học tập cho trẻ em và nâng cao trình độ học vấn của người dân được địa phương xác định là nhiệm vụ then chốt, xuyên suốt nhiều nhiệm kỳ.

Đến năm 2025, toàn xã có 12 cơ sở giáo dục với hơn 4.000 học sinh theo học ở các bậc mầm non, tiểu học và trung học cơ sở. Hệ thống trường lớp từng bước được kiện toàn, bảo đảm trẻ em trong độ tuổi đều được đến trường. Công tác phổ cập giáo dục tiếp tục được duy trì và nâng cao chất lượng, trong đó phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi, phổ cập tiểu học và trung học cơ sở đều đạt mức cao, xóa mù chữ đạt mức độ 2. Đây là nền tảng quan trọng giúp giảm thiểu nguy cơ tái mù chữ ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Song song với việc mở rộng quy mô, chất lượng giáo dục từng bước được cải thiện. Tỷ lệ trường đạt chuẩn quốc gia đạt trên 66%, phản ánh những nỗ lực trong đầu tư cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên và điều kiện dạy học. Gần 80% phòng học được kiên cố hóa, góp phần giảm thiểu ảnh hưởng của thiên tai, thời tiết khắc nghiệt đến việc học tập của học sinh vùng cao.

Sự quan tâm của chính quyền địa phương đối với giáo dục không chỉ thể hiện qua các chủ trương, chính sách mà còn được cụ thể hóa bằng những hoạt động trực tiếp tại cơ sở. Ngày 20/11, ông Nguyễn Hữu Đại, Phó Bí thư, Chủ tịch UBND xã Mường Chà đã tham dự tọa đàm kỷ niệm Ngày Nhà giáo Việt Nam tại Liên trường Mầm non, Tiểu học, THCS Chà Nưa, ghi nhận những nỗ lực của đội ngũ giáo viên và nhấn mạnh vai trò của giáo dục trong nâng cao dân trí, đào tạo nguồn nhân lực, tạo nền tảng giảm nghèo bền vững cho địa phương. Những ghi nhận này góp phần củng cố niềm tin của người dân vào con đường đầu tư cho học tập lâu dài của con em mình.

Y tế nâng cao chất lượng sống

Nếu giáo dục là chìa khóa mở cánh cửa tri thức, thì y tế chính là nền tảng bảo đảm sức khỏe, điều kiện thiết yếu để người dân tham gia lao động, sản xuất, nâng cao thu nhập. Với nhận thức đó, xã Mường Chà đặc biệt chú trọng củng cố y tế cơ sở, từng bước thu hẹp khoảng cách tiếp cận dịch vụ y tế giữa vùng cao và vùng thuận lợi.

Trạm Y tế xã được đầu tư, nâng cấp, đáp ứng yêu cầu khám chữa bệnh ban đầu cho người dân. Công tác phòng, chống dịch bệnh được triển khai chủ động, hiệu quả; các hoạt động y tế, dân số từng bước đi vào nền nếp, chất lượng chăm sóc sức khỏe nhân dân ngày càng được nâng lên.

Song song với đầu tư từ ngân sách, việc huy động các nguồn lực xã hội hóa cũng góp phần cải thiện điều kiện chăm sóc sức khỏe và sinh hoạt học đường. Thông qua sự kết nối của ông Bùi Văn Ần, nguyên Chủ tịch Hội Chữ thập đỏ huyện Nậm Pồ (cũ), Trường Mầm non Chà Nưa đã được hỗ trợ cải tạo, sửa chữa công trình nhà vệ sinh, đồng thời tiếp nhận chăn ấm, chiếu phục vụ sinh hoạt cho trẻ. Những hỗ trợ thiết thực này góp phần cải thiện môi trường học tập, đáp ứng tốt hơn các yêu cầu về vệ sinh, sức khỏe, những tiêu chí quan trọng trong tiếp cận giảm nghèo đa chiều.

Tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm y tế đạt gần 90%, góp phần giảm gánh nặng chi phí khám chữa bệnh cho các hộ nghèo, cận nghèo và đồng bào dân tộc thiểu số. Trẻ em dưới một tuổi được tiêm chủng đầy đủ các loại vắc-xin trong chương trình tiêm chủng mở rộng; tình trạng suy dinh dưỡng thể nhẹ cân và thấp còi ở trẻ em dưới 5 tuổi từng bước giảm, phản ánh sự cải thiện về điều kiện chăm sóc sức khỏe và nhận thức của các gia đình.

Nâng cao năng lực cho người dân

Giảm nghèo đa chiều không chỉ là hỗ trợ vật chất hay dịch vụ xã hội cơ bản, mà còn là quá trình nâng cao năng lực để người dân tự chủ vươn lên. Nhận thức rõ điều đó, xã Mường Chà đã tập trung triển khai nhiều giải pháp đào tạo nghề, giải quyết việc làm, từng bước chuyển dịch cơ cấu lao động theo hướng tích cực.

Trong giai đoạn 2020–2025, toàn xã đã tổ chức đào tạo nghề cho 747 lao động, tạo việc làm mới cho hơn 830 lao động. Các ngành nghề đào tạo gắn với nhu cầu thực tế của địa phương và khả năng tiếp cận của người dân, giúp người lao động sau đào tạo có thể áp dụng ngay vào sản xuất, kinh doanh hoặc tìm kiếm việc làm phù hợp.

Song song với đó, các chính sách an sinh xã hội được triển khai kịp thời, đúng đối tượng, góp phần ổn định đời sống cho các hộ nghèo, hộ có hoàn cảnh khó khăn. Thông qua tuyên truyền, tập huấn, nhận thức của người dân về giảm nghèo từng bước thay đổi; tinh thần tự lực, tự cường được khơi dậy, thay thế dần tư tưởng trông chờ, ỷ lại.

Từ những chuyển biến trong giáo dục, y tế đến nâng cao năng lực người dân, một nền tảng mới cho giảm nghèo bền vững đang được hình thành ở Mường Chà. Đây chính là cơ sở để địa phương tiếp tục thu hẹp các chiều thiếu hụt, hướng tới mục tiêu giảm nghèo đa chiều sâu và bền vững trong giai đoạn tiếp theo.