Năm 2025-2026, Hà Nội có khoảng 150.000 học sinh lớp 9. Nếu năm học tới việc phổ cập THPT được thực hiện, thành phố cần có hơn 3.300 lớp học.
Theo Nghị quyết 71 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo, mục tiêu đến năm 2035, Việt Nam sẽ hoàn thành phổ cập THPT và tương đương.
Mục tiêu phổ cập THPT và tương đương đặt ra thách thức với tỉnh thành có quy mô học sinh lớn và tình trạng tăng dân số cơ học diễn ra mỗi năm, điển hình là Hà Nội.
Theo số liệu của Sở GD&ĐT Hà Nội, năm học 2025-2026, địa phương có khoảng 150.000 học sinh lớp 9. Như vậy, giả thiết năm học 2026-2027, việc phổ cập THPT được thực hiện, thành phố cần có khoảng 3.333 lớp học dành cho học sinh lớp 10. Trong đó, mỗi lớp có tối đa 45 em theo quy định của Thông tư 32 về điều lệ trường THCS, THPT và trường phổ thông có nhiều cấp học.
Về quy mô trường lớp, Hà Nội hiện có 125 trường công lập, 3 trường công lập tự chủ tài chính, 125 trường tư thục, 4 trường quốc tế, 1 trường có yếu tố nước ngoài và 29 trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên (GDNN-GDTX).
Căn cứ trên chỉ tiêu tuyển sinh lớp 10 công lập năm 2025, các trường công lập có thể tiếp nhận được khoảng 1.820 lớp; các trường tư thục có 815 lớp; các trường quốc tế có khoảng 8 lớp; các trung tâm GDNN-GDTX có 270 lớp. Tổng số lớp 10 tối đa vào khoảng 2.900 lớp.
Như vậy, để phổ cập THPT vào năm tới, Hà Nội còn thiếu hơn 400 lớp học.
Theo quy định mới nhất, 1 trường THPT được phép có tối đa 50 lớp học, tức trung bình mỗi khối 10-11-12 có tối đa 17 lớp học. Do đó, Hà Nội cần xây thêm 24 trường THPT mới để có thể tiếp nhận toàn bộ học sinh lớp 9 lên lớp 10.
Hà Nội và các tỉnh thành khác có 10 năm để hoàn thành phổ cập THPT và tương đương theo đúng Nghị quyết 71. Theo phân tích số liệu của phóng viên, trong 10 năm tiếp theo, số học sinh lớp 9 tốt nghiệp THCS có thể xấp xỉ con số 200.000 em, tức cao hơn hiện tại khoảng 50.000 học sinh. Cũng có nghĩa, số lớp 10 mà Hà Nội cần tăng cường sẽ vào khoảng hơn 1.000, tương đương với 65 trường THPT và trung tâm GDNN-GDTX cần được xây mới.
Tại Lễ kỷ niệm 80 năm truyền thống ngành Giáo dục và khai giảng năm học 2025-2026, Tổng Bí thư Tô Lâm một lần nữa nhấn mạnh: “Phải phổ cập THPT càng sớm càng tốt, yêu cầu này rất cấp bách”.
Tổng Bí thư cũng nói thêm: “Nếu không phổ cập, học sinh 13-14 tuổi bước vào đời sẽ có rất nhiều khó khăn”.
Tổng Bí thư khẳng định, các điều kiện hiện này đã đủ để tiến hành phổ cập. Nhà nước miễn học phí bậc phổ thông, các khó khăn về giáo viên, trường lớp hoàn toàn có thể giải quyết được.
Nghị quyết 71 đặt ra nhiệm vụ phải đổi mới mạnh mẽ thể chế, tạo cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội cho phát triển giáo dục và đào tạo
Theo đó, ngân sách nhà nước chi giáo dục và đào tạo phải đạt tối thiểu 20%. Đội ngũ nhà giáo sẽ được hưởng các chính sách ưu đãi đặc thù, vượt trội. Cùng với việc lương nhà giáo được xếp cao nhất trong thang bậc lương hành chính sự nghiệp kể từ ngày 1/1/2026, phụ cấp ưu đãi nghề dành cho giáo viên thấp nhất là 70% và cao nhất là 100%.
Chế độ đãi ngộ tốt được kỳ vọng sẽ thu hút người giỏi vào ngành sư phạm, giải quyết vấn đề thiếu giáo viên cục bộ.
Các địa phương cần tập trung giải phóng mặt bằng, giao đất sạch cho các dự án giáo dục, đào tạo. Với cơ sở giáo dục công lập, nhà nước không thu tiền sử dụng đất, giảm tiền thuê đất, tiền thuế đất, không áp dụng thuế thu nhập doanh nghiệp.
Các trụ sở cơ quan nhà nước dôi dư sau sắp xếp được ưu tiên dành cho trường học, đồng thời cho phép áp dụng hình thức cho thuê công trình thuộc sở hữu nhà nước đối với trường tư.
Nghị quyết 71 cũng yêu cầu xây dựng cơ chế, chính sách đủ mạnh khuyến khích tổ chức, doanh nghiệp đầu tư phát triển giáo dục, đào tạo.