Gửi bình luận
Tuy nhiên, những lời chỉ trích mạnh mẽ như vậy của phương Tây che đậy một bức tranh nhiều sắc thái hơn. Như Oxfam đã tuyên bố, dựa trên dữ liệu từ Trung tâm điều phối chung của Liên hợp quốc, chưa đến 3% ngũ cốc từ Sáng kiến Biển Đen được chuyển đến các nước nghèo nhất thế giới, ví dụ như Ethiopia, Sudan, Somalia, Afghanistan và Yemen. Ngược lại, khoảng 80% ngũ cốc đã được chuyển đến các nước giàu hơn, chủ yếu là các nước EU. Ông Putin, trong cuộc trò chuyện với Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa, đã tuyên bố rằng “mục tiêu chính của thỏa thuận - cung cấp ngũ cốc cho các quốc gia có nhu cầu, trong đó những quốc gia ở lục địa châu Phi - đã không được thực hiện”.
Việc đình chỉ thỏa thuận ngũ cốc ở Biển Đen cũng khiến phương Tây cũng sẽ phải trả giá. Giờ đây, Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen đã bị tạm dừng, số lượng ngũ cốc Ukraine thậm chí còn lớn hơn sẽ được vận chuyển bằng đường bộ qua châu Âu thông qua cái gọi là “các tuyến đường đoàn kết” do EU thiết lập. Nhưng các vấn đề đã nảy sinh trước khi sáng kiến này rơi vào bế tắc, khi ngũ cốc giá rẻ của Ukraine, phần lớn được xuất khẩu bởi các công ty vỏ bọc tránh thuế, tràn ngập thị trường địa phương, nơi họ hạ giá sản phẩm địa phương và khiến nông dân tức giận.
Phản ứng với tình huống trên, vào tháng 4 năm nay, chính phủ Ba Lan, Bulgaria, Hungary, Romania và Slovakia đã đơn phương đưa ra các lệnh cấm đối với ngũ cốc của Ukraine cho đến khi đạt được thỏa thuận với EU nhằm giúp giảm áp lực lên các thị trường địa phương, đồng thời cho phép quá cảnh hàng hóa Ukraine đến các thị trường truyền thống ở các nước ngoài EU. Tuy nhiên, với việc đình chỉ Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen, áp lực có thể sẽ tăng lên.
Cuộc xung đột Nga - Ukraine dường như vẫn chưa có hồi kết. Ảnh: unherd.com
Hiện tại, triển vọng của thỏa thuận vẫn chưa rõ ràng. Nga để ngỏ khả năng khôi phục nó, nói rằng Moskva sẽ tuân thủ “ngay khi phần của Nga (trong thỏa thuận) được hoàn thành”. Tuy nhiên, việc Nga đã tiến hành một số cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng xuất khẩu ngũ cốc quan trọng ở khu vực Odesa cho thấy việc nối lại thỏa thuận dường như khó có thể sớm xảy ra.
Và có vẻ như câu chuyện cản trở tương tự dường như đang diễn ra với hoạt động xuất khẩu khí đốt của Nga. Bất chấp xung đột, khí đốt của Nga vẫn tiếp tục chảy qua Ukraine vào châu Âu - làm dịu đi ý định tách khỏi năng lượng từ Nga của EU, đồng thời cho phép Ukraine thu về khoản tiền mặt rất cần thiết dưới hình thức phí quá cảnh. Tuy nhiên, trong một cuộc phỏng vấn gần đây với tờ Financial Times của Anh, Bộ trưởng Năng lượng Ukraine German Galushchenko cho biết Kiev khó có thể gia hạn thỏa thuận trung chuyển khí đốt khi hợp đồng cung cấp của Ukraine với Gazprom hết hạn vào năm 2024.
Trên thực tế, điều này có nghĩa là nguy cơ đóng cửa một trong những “huyết mạch” cuối cùng vẫn vận chuyển khí đốt của Nga tới châu Âu, một động thái sẽ làm suy yếu nghiêm trọng nhiều quốc gia EU phụ thuộc vào năng lượng. Phân tích gần đây của Trung tâm Chính sách Năng lượng Toàn cầu thuộc Đại học Columbia cho thấy rằng việc giao hàng cho các nước EU “có thể giảm xuống từ 10 đến 16 tỷ mét khối (45 đến 73% mức hiện nay)”, khiến châu Âu rơi vào tình trạng thiếu hụt mà hiện tại không thể thay thế bằng nhập khẩu khí đốt tự nhiên hóa lỏng lớn hơn từ Mỹ và Qatar.
Hơn nữa, việc mất đi một phần nhỏ nguồn cung cũng có khả năng làm tăng giá trên khắp lục địa, do thị trường khí đốt toàn cầu thắt chặt. Ví dụ, tại Đức, Bộ trưởng Kinh tế nước này đã ám chỉ rằng Berlin sẽ buộc phải giảm đáng kể các hoạt động công nghiệp nếu thỏa thuận khí đốt không được gia hạn vào cuối năm nay. Đối với một quốc gia - và thực sự là cả một lục địa - đang phải vật lộn với quá trình phi công nghiệp hóa ngày càng trầm trọng, hậu quả có thể rất tàn khốc.
Điều này đặc biệt đáng lo ngại nếu xem xét rằng, ngoại trừ nhiệt độ cao hơn mức trung bình như năm ngoái, mùa Đông năm nay châu Âu sẽ thiếu hụt khí đốt tự nhiên ít nhất 60 tỷ mét khối. Nói cách khác, nguy cơ một cuộc khủng hoảng khí đốt khác đang cận kề — và nó có thể còn tồi tệ hơn năm ngoái. Tóm lại, khi cuộc xung đột ở Ukraine kéo dài, ngay cả một vài biện pháp ứng phó được đưa ra cũng sẽ không đáng kể và hậu quả của cuộc xung đột này chỉ đơn thuần ngày càng tăng lên.
