Gửi bình luận
Chính bản thân tôi nhìn nhận được vấn đề này từ khi bắt đầu phải ra đề thi cho học sinh, nghĩa là cũng 18 năm rồi. Chuyển biến từ một người giáo viên đến một người nghiên cứu về đánh giá giáo dục đã giúp tôi nhận ra những điều khác biệt. Từ chỗ chỉ biết “khó” vì làm sao ra được câu hay, không sai, không lặp lại, an toàn… tôi đã hiểu rằng “đề chất lượng” không chỉ nhận thức một chiều như thế, mà còn đảm bảo các yêu cầu từ phía “người học” cả khách quan và chủ quan.
Chuyện thứ nhất: Tôi từng “sản xuất” được 1 câu hỏi, ở mức độ “vận dụng cao” nhưng thực tế khi học sinh làm bài thì không phải vậy, có không ít em đã làm “ngon lành”. Vậy là có sự khác biệt về “độ khó” và nhiều nguyên nhân dẫn đến điều đó. Chẳng hạn, học sinh đã biết câu đó rồi, đã luyện thành thạo rồi… nên không còn khó nữa. Và như thế, cách học đã bị cách thi chi phối.
Chuyện thứ 2: Khi ngồi thống kê về độ khó, độ tin cậy của đề, mới thấy rằng đôi khi “làm đúng” mà không phải đúng. Đó chính là chuyện nhắm mắt “tích đáp án”, thế là đúng! Nguyên nhân của chuyện này thì nhiều lắm, nhưng một phần từ “ra đề”. Từ chọn phương án nhiễu thế nào, hiểu hành vi của học sinh ra sao… Nếu người ra đề chỉ thực hiện xong việc, mà chưa tận tụy để học chuyên môn, để đáp ứng được các yêu cầu kĩ thuật thì những chuyện này rất dễ xảy ra.
Chuyện thứ 3: Đánh giá năng lực. Điểm 10 đối với học sinh có giống nhau? Có chuyện rằng giờ đây người ta nghi ngờ điểm. Học sinh được toàn điểm 10 ở lớp 5 nhiều vô kể, đến nỗi tuyển sinh vào lớp 6, người ta không thể dùng “điểm học bạ” nữa, mà phải thi “cho thật”. Rồi khi vào đại học, rất nhiều giảng viên than khổ vì phải dạy sinh viên A0 tiếng Anh!
Chúng ta cứ mơ rằng sẽ được như “trước kia”, khi “đề sát với học sinh lắm, được 7 là ra 7, được 5 là ra 5”, hay “Phần Lan thế này, không thi vẫn thực chất”, “Ở Mỹ nhiều trường đại học không dùng SAT/ACT (đánh giá theo chuẩn) nữa, họ tin tưởng vào quá trình dạy học ở trường phổ thông”… Sao phải mơ nhỉ, chỉ cần chúng ta “làm thật” cái đề của mình thật chất lượng thì rồi chúng ta cũng hiện thực được “học thật, thi thật” rồi đó.
