“Nhầm lẫn” về chỉ số ghi trên sản phẩm
PGS.TS Phạm Văn Nho, Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội có hơn 20 năm nghiên cứu về khẩu trang. Ông cho biết, đã tìm hiểu kỹ về thiết kế, cấu tạo của loại khẩu trang Wakamono. Nếu chỉ qua quan sát sản phẩm bằng mắt thì thấy nó như khẩu trang y tế 4 lớp bình thường.
PGS.TS Phạm Văn Nho phân tích về các chỉ số ghi trên sản phẩm. Chỉ số BFE là hiệu suất lọc (Bacterial Filtration Eficiency) chứ không phải là hiệu suất diệt vi khuẩn như cách ghi trên bao bì sản phẩm. Ngoài vỏ sản phẩm ghi rõ chỉ số BFE là 98%.
Con số này là có vấn đề. Bởi loại khẩu trang N95 chuẩn quốc tế, có độ dày gấp 10 lần khẩu trang này cũng mới chỉ lọc được 95% vật thể lớn hơn 0,3 micromet, chứ không dám nói tới virus nhỏ hơn 0,3 micromet nhiều lần. Với chỉ số như vậy, liệu có lọc được virus, vi khuẩn hay không là một dấu hỏi?
Sản phẩm quảng cáo lọc được 99% virus Corona trong khi BFE chỉ ngăn được 98% là thể hiện sự mâu thuẫn trong chính các thông tin đưa ra. Dù con số rất nhỏ nhưng thể hiện sự thiếu chính xác, nhầm lẫn về số liệu.
PGS.TS Phạm Văn Nho khẳng định, rất nhiều vật liệu có thể diệt được virus, vi khuẩn. Nhưng không phải vật liệu nào cũng có thể đưa vào khẩu trang. Bởi có những loại vật liệu không an toàn cho sức khỏe khi tiếp xúc gần.
Thứ nữa, vật liệu diệt khuẩn đó bắt buộc phải hoạt động liên tục trong suốt quá trình sử dụng. Nếu chỉ thử nghiệm một lần thấy chúng có khả năng diệt khuẩn đã đi đến kết luận vật liệu đó dùng cho khẩu trang diệt khuẩn được là chưa đảm bảo tính khoa học.
Có những vật liệu diệt vi khuẩn, virus rất tốt nhưng không dùng cho khẩu trang được. Bởi chúng bị tiêu hao hết ngay sau khi tác động vào vi khuẩn, virus.
Với vốn kiến thức của mình, PGS.TS Phạm Văn Nho không biết Gecide là vật liệu gì, khả năng kháng khuẩn ra sao. Ông nhận định rằng, rất có thể đó là tên một loại vật liệu do nhà sản xuất sáng tạo ra. Những thông tin đưa ra trên chính sản phẩm khẩu trang cũng khá mập mờ, thiếu độ tin cậy về mặt khoa học.
Ở góc độ khoa học, PGS.TS Phạm Văn Nho đưa ra lời khuyên rằng, nếu những quảng cáo này là sai sự thật thì hậu quả khôn lường. Bởi người dùng vì tin quảng cáo mà yên tâm sử dụng để bảo vệ tính mạng mình trong đại dịch. Trong khi đó, bản chất khẩu trang lại không đầy đủ tính năng như quảng cáo.
PGS.TS Phạm Văn Nho cho biết, ở nhiều đơn vị kiểm định chất lượng như Viện Pasteur TPHCM có quy định rõ không cho phép ghi kết quả xét nghiệm của mẫu thử nghiệm lên sản phẩm thương mại. Trong các phiếu kiểm định (đối với các sản phẩm, kể cả khẩu trang) đều ghi rõ kết quả chỉ có giá trị trên mẫu thử và không sử dụng kết quả này vào mục đích quảng cáo. Vì không thử nghiệm trên sản phẩm bán nên số liệu ghi trên sản phẩm có thể không đúng. Người tiêu dùng hoàn toàn có thể kiện nhà sản xuất trong trường hợp sản phẩm có tác dụng không đúng như những thông tin quảng cáo. Khi đó, nhà sản xuất sẽ phạm tội lừa dối người tiêu dùng.