Các lãnh đạo thành viên BRICS ở hội nghị thượng đỉnh lần thứ chín tại TP Hạ Môn, Trung Quốc hồi tháng 9-2017. Ảnh: CGTN
Thách thức trong việc mở rộng
Theo PGS Bhaso Ndzendze thuộc ĐH Johannesburg (Nam Phi), việc mở rộng thành viên sẽ không dễ dàng. Theo ông, BRICS vẫn cần tập trung vào việc hài hòa tầm nhìn của mình và các thành viên mới tiềm năng. BRICS phải xem xét hồ sơ của các ứng cử viên, cũng như mối quan hệ của những nước này với phương Tây. Ngoài ra, việc đánh giá các thành viên tiềm năng còn phải tính đến mối quan hệ giữa các thành viên mới và thành viên cũ. Điều này bắt nguồn từ bài học quan trọng là tranh chấp lãnh thổ giữa TQ và Ấn Độ.
Do mối quan hệ không thoải mái giữa hai thành viên này, BRICS cần phải cảnh giác với tầm ảnh hưởng của quan hệ song phương giữa những nước chuẩn bị gia nhập và giải quyết mâu thuẫn xảy ra trước khi chính thức kết nạp. Ví dụ, Saudi Arabia là một trong những quốc gia muốn gia nhập nhưng lại có mối quan hệ không mấy tốt đẹp với Nga trong quá khứ. Nước này cũng không hòa hảo với Iran, một ứng cử viên khác, mặc dù họ đã nối lại quan hệ gần đây.
Theo tiêu chí này, ứng cử viên phù hợp nhất để gia nhập BRICS hiện nay dường như là Cuba. Havana có mối quan hệ chặt chẽ với các thành viên cũ và cũng có lập trường vững chắc trong vấn đề thách thức ảnh hưởng của Mỹ.
Cuba đã phải chịu lệnh cấm vận do Mỹ áp đặt suốt hơn 60 năm qua. Cuba cũng là quốc gia đi đầu trong phong trào cánh tả Mỹ Latinh, có mối quan hệ chặt chẽ với nhiều quốc gia ở Trung và Nam Mỹ như Guatemala, Honduras, Nicaragua và Venezuela. Do đó, việc Cuba gia nhập BRICS sẽ có lợi cho hai bên, khi Cuba có thể tiếp cận sự hỗ trợ kinh tế - chính trị từ khối này, còn BRICS sẽ gia tăng được ảnh hưởng với quốc gia thân Cuba.
Giới chuyên gia nhận định nếu muốn việc mở rộng BRICS trở thành tác nhân thay đổi cục diện thế giới, nhóm này sẽ phải hành động thận trọng. Việc mở rộng khối một cách tính toán và có chiến lược nên được thực thi bằng cách chỉ trao tư cách thành viên theo từng giai đoạn và tư cách thành viên đầy đủ sẽ chỉ được cấp cho các quốc gia đáp ứng các tiêu chí của nhóm theo thời gian.
Ông Tập sẽ trực tiếp đến dự thượng đỉnh BRICS Hãng thông tấn Tân Hoa Xã dẫn thông báo ngày 18-8 của Bộ Ngoại giao TQ cho biết Chủ tịch Tập Cận Bình sẽ trực tiếp đến tham dự Hội nghị thượng đỉnh BRICS lần thứ 15 theo lời mời của Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa. Trong thời gian ở thăm Nam Phi, ông Tập cũng sẽ đồng chủ trì Đối thoại các nhà lãnh đạo TQ - châu Phi cùng với ông Ramaphosa. Trong khi đó, phía Nga đã thông báo hồi tháng trước rằng Tổng thống Vladimir Putin sẽ họp trực tuyến thông qua đường truyền video thay vì tham dự trực tiếp. Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov sẽ tham dự trực tiếp tại Nam Phi. Giới chuyên gia nhận định nhiều khả năng sự vắng mặt của ông Putin là do ông không muốn đặt Nam Phi vào thế khó xử, vì Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) đã phát lệnh bắt ông hồi tháng 3 với cáo buộc “di chuyển bất hợp pháp” trẻ em Ukraine. Theo Quy chế Rome, 123 nước thành viên của ICC, trong đó có Nam Phi, có nghĩa vụ bắt lãnh đạo Nga và chuyển đến The Hague (Hà Lan) để xét xử nếu ông đặt chân đến lãnh thổ của họ. |