Gửi bình luận
Trong kỷ nguyên số, việc học không còn chỉ gói gọn trong lớp. Giáo viên trở thành “người bảo hộ” trên mạng, hướng dẫn học sinh kỹ năng sử dụng Internet an toàn, nhận biết rủi ro và ứng xử thông minh trong môi trường trực tuyến.
Giờ học kỹ năng ứng xử trên mạng xã hội tại lớp 8A6, Trường THCS Thái Thịnh (Đống Đa, Hà Nội) diễn ra cuốn hút với các tình huống gần gũi, thực tế, phù hợp lứa tuổi. Qua bài giảng, các em học thêm nhiều kỹ năng xử lý tình huống như giải quyết vấn đề bị bắt nạt, tránh rơi vào bẫy lừa đảo trên mạng, nhất là các link xấu, độc hại.
Bên cạnh thông tin về lợi ích của mạng xã hội, buổi học đã trình chiếu clip về tác hại khôn lường khi trẻ sử dụng mạng, đặc biệt liên quan đến bạo lực tình dục. Thông qua các tình huống được dàn dựng sinh động, học sinh hiểu rõ hiểm họa trên mạng xã hội và hình dung hướng giải quyết nếu không may trở thành nạn nhân.
Buổi học giúp học sinh Trường THCS Thái Thịnh trang bị kiến thức, kỹ năng cần thiết khi tiếp xúc mạng xã hội, đồng thời nhận thức trách nhiệm bản thân. Đây cũng là cơ hội để học sinh đề xuất giải pháp sát thực, tích cực nhằm tạo môi trường an toàn, lành mạnh cho thiếu niên trong thời đại công nghệ số.
Đỗ Phương Nhung - học sinh lớp 8A6, chia sẻ: “Qua bài giảng của cô giáo, em thấy nên sử dụng mạng xã hội với liều lượng nhất định, chia ra thành khoảng thời gian nhỏ mỗi ngày. Khi bị bắt nạt hoặc gặp tình huống xấu, em sẽ thoát ra và thông báo để bố mẹ giúp đỡ, đồng thời lọc lại những trang mạng để sử dụng an toàn nhất”.
Nhiều năm làm công tác chủ nhiệm kiêm tư vấn tâm lý, cô Nguyễn Thị Mơ - Trường THCS Phú Hải Toại (Lĩnh Toại, Thanh Hóa), cho biết: Internet mang lại nhiều lợi ích, nhưng không gian mở và thông tin từ nhiều nguồn có cả tin xấu, độc hại, không kiểm soát. Nếu không sử dụng đúng cách, dễ dẫn đến “phản tác dụng”.
Trong các buổi sinh hoạt đầu giờ, ngoại khóa, cô Mơ hướng dẫn học sinh sử dụng Internet hiệu quả trong học tập, ví dụ: Chỉ dùng app giải bài tập để kiểm tra bài đã làm đúng hay không, không chép nguyên bài của app để đối phó. Học sinh có thể tham gia diễn đàn học tập trên mạng, chia sẻ cách giải hay, học trực tuyến trên các trang web hữu ích đã kiểm duyệt. Khi tham gia diễn đàn, các em phải lịch sự, tuân thủ nội quy, và tuân thủ nguyên tắc học tập do chính mình đặt ra.
Bên cạnh các giải pháp về chính sách và kỹ thuật, mỗi gia đình, nhà trường và xã hội cần tăng cường trang bị kiến thức, kỹ năng tự vệ cho học sinh trước những nguy cơ khi tiếp xúc với mạng xã hội, phù hợp với từng độ tuổi, để các em biết cách tự bảo vệ bản thân và tương tác an toàn.
Cô Nguyễn Ngọc Lan - Trường THCS Thái Thịnh, cho biết, nhà trường cần giúp học sinh nắm vững các quy định để thực hiện đúng, phù hợp với lứa tuổi. Bên cạnh đó, giáo viên tăng cường hướng dẫn các em về quy tắc đạo đức, văn hóa khi ứng xử trên mạng xã hội, bởi hiện nay học sinh sử dụng Internet khá nhiều.
Học sinh cũng luôn cập nhật thường xuyên các quy định và chương trình mới của Internet để sử dụng hiệu quả. Khi có kiến thức đầy đủ, các em có thể giới thiệu, tuyên truyền với bạn bè, thậm chí trao đổi với ông bà, bố mẹ, nhằm tạo ra cộng đồng sử dụng Internet an toàn và hiệu quả.
Cô Lan chia sẻ: Chương trình giáo dục phổ thông hiện nay đã cung cấp cho giáo viên những bài học ứng dụng thực tế. Kỹ năng này không chỉ được lồng ghép trong các bài giảng chính khóa mà còn trong các buổi học khác. Ngoài môn Tin học, giáo viên các bộ môn như Giáo dục công dân, Toán, Ngữ văn, Tiếng Anh, Lịch sử, Địa lí đều có thể tích hợp để giảng dạy. Đồng thời, nhà trường tổ chức nhiều hoạt động ngoài giờ lên lớp, ví dụ như sinh hoạt dưới cờ, mời chuyên gia hướng dẫn và hỗ trợ học sinh cách sử dụng Internet an toàn và hiệu quả.
Bên cạnh các kết quả đạt được, công tác “Bảo vệ và hỗ trợ trẻ em tương tác lành mạnh, sáng tạo trên môi trường mạng” vẫn còn nhiều hạn chế: Việc quản lý, tổ chức giáo dục văn hóa ứng xử cho học sinh trên môi trường mạng chưa mạnh mẽ; việc nắm bắt thông tin, định hướng tư tưởng, đạo đức, lối sống cho học sinh còn hạn chế. Nhiều giáo viên chưa được đào tạo bài bản về xử lý khủng hoảng truyền thông hay tư vấn tâm lý cho nạn nhân bị bắt nạt trên mạng. Phòng tư vấn tâm lý học đường ở nhiều nơi vẫn còn yếu và thiếu.
Cô Nguyễn Thúy Hằng - Trường THCS Lĩnh Nam, bộc bạch: Nhiều năm làm công tác tư vấn tâm lý cho học sinh, nhưng trước sự bùng nổ của mạng xã hội cùng các cạm bẫy trên môi trường mạng, giáo viên khó có thể cập nhật kiến thức để hướng dẫn học sinh sử dụng Internet an toàn và hiệu quả.
Do đó, giáo viên làm công tác này mong muốn Bộ GD&ĐT tăng cường tổ chức các hội nghị, tập huấn nhằm nâng cao nhận thức cho đội ngũ cán bộ, giáo viên - những người phụ trách công tác bảo vệ học sinh nói chung và trên môi trường mạng nói riêng - về quyền trẻ em, các nguy cơ tiềm ẩn, đồng thời cung cấp kiến thức và kỹ năng cần thiết để hướng dẫn, bảo vệ học sinh khỏi các tác nhân xấu, độc hại.
Bà Nguyễn Thị Nhung - Phó Vụ trưởng Vụ Học sinh, sinh viên, Bộ GD&ĐT, cho biết: Toàn quốc hiện có hơn 26 triệu học sinh, sinh viên, trong đó trẻ mầm non, tiểu học và THCS khoảng 20 triệu em, chiếm 80%. Con số này cho thấy trẻ em thuộc ngành Giáo dục quản lý rất đông, tạo nên thách thức lớn trong việc bảo vệ các em trước những tác nhân xấu nói chung, đặc biệt trên môi trường mạng.
Để bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng, Bộ GD&ĐT đã triển khai xây dựng mô hình, quy chế quản lý việc dạy học trực tuyến, đồng thời hướng dẫn nhà trường, giáo viên về nội dung đảm bảo an toàn thông tin và tham gia môi trường mạng lành mạnh trong các hoạt động giảng dạy, quản lý giáo dục. Bộ cũng phối hợp triển khai các giải pháp kỹ thuật tại trường học nhằm giám sát, chặn và lọc truy cập các nội dung vi phạm pháp luật hoặc không phù hợp với học sinh theo từng độ tuổi.
Bộ GD&ĐT đã tổ chức các buổi tập huấn giáo viên tăng cường kỹ năng bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng, triển khai thử nghiệm tính năng tra cứu website độc hại cho trẻ em; đồng thời, xây dựng kênh YouTube và Facebook mạng lưới ứng cứu bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng với mục đích truyền thông, lan tỏa các kỹ năng, kiến thức về bảo vệ trẻ em nhằm góp phần truyền thông lan tỏa tới xã hội.
