Tại Mỹ, Tổng thống Biden tuần trước cam kết hậu thuẫn cho Ukraine “thật lâu trong khả năng”. Đây là một bước thay đổi sơ với cam kết trước đây - ủng hộ Ukraine tới cùng, khi nào Ukraine còn cần đến Mỹ.
Những đảng viên Cộng hòa cứng rắn trong Quốc hội Mỹ đã từ chối phê chuẩn 61 tỷ USD ủng hộ Ukraine trong năm tới chừng nào ông Biden không nhượng bộ yêu cầu của họ về việc áp dụng các biện pháp siết chặt biên giới phía Nam của nước Mỹ.
Cho tới nay, các nỗ lực đạt một thỏa thuận vẫn thất bại. Hôm 18/12, Lầu Năm Góc cảnh báo rằng tiền dành cho việc cung cấp vũ khí mới cho Ukraine sẽ cạn kiệt vào ngày 30/12 nếu các nhà lập pháp Mỹ không ra tay.
Trong khi đó, dân chúng các nước phương Tây cũng ngày càng hoài nghi về cái giá của việc ủng hộ Ukraine. Kết quả ảm đạm của Ukraine trong đợt phản công lớn vừa qua càng làm người ta nghi ngờ về khả năng Ukraine đạt được mục tiêu thu hồi lại tất cả những lãnh thổ do quân đội Nga chiếm giữ.
Gió đảo chiều trên các mặt trận
Kristine Berzina - Giám đốc điều hành của Quỹ Marshall Đức tại Washington, nói: “Khả năng Ukraine mất thêm lãnh thổ, thậm chí chủ quyền, vẫn đang được bàn thảo”.
Giới chức châu Âu cho rằng, Nga có khả năng chiếm thêm lãnh thổ của Ukraine và phá hủy thêm cơ sở hạ tầng của nước này nếu họ không nhận được những vũ khí cần thiết cho việc phòng thủ. Theo các quan chức này, khi đó, Ukraine có thể buộc phải chấp nhận một thỏa thuận đình chiến theo hướng có lợi cho Nga .
Những người ở Mỹ và EU hậu thuẫn cho Ukraine đánh giá rằng viện trợ có thể được phê chuẩn vào đầu năm tới (2024) nhưng ngay cả khi ấy, các quan chức trên cho biết, chưa chắc Ukraine đã tạo được đột phá trên chiến trường.
Viễn cảnh Ukraine ngày càng mịt mùng, với chiến sự có thể kéo dài thêm vài năm. Tại các nước Baltic, giới chức đã thông báo cho công chúng hãy sẵn sàng cho cuộc chiến kế tiếp bởi lẽ các lực lượng Nga sẽ không bị đánh bại ở Ukraine.
Người đứng đầu quân đội Estonia, Martin Herem, phát biểu thẳng thắn trên truyền hình địa phương rằng “Nga không sợ NATO”. Vị này còn dự báo quân đội Nga có thể sẵn sàng tấn công NATO trong vòng một năm nữa nếu như xung đột tại Ukraine kết thúc.
Trước đây phương Tây cho rằng việc Nga đưa quân vào Ukraine sẽ là một “thất bại chiến lược: cho nhà lãnh đạo Nga Putin. Nhưng giờ đây, niềm tin này đã phai nhạt. Thay vào đó, người ta bắt đầu tin rằng ông Putin cuối cũng có thể vượt qua Mỹ và đồng minh trong cuộc đấu này.
Trước viễn cảnh Nga thắng lớn đó, Phần Lan đã bắt đầu củng cố quốc phòng của mình.
Trong khi đó, một quan chức phương Tây còn đánh giá, một thắng lợi tổng thể của Nga sẽ kích hoạt làn sóng người di cư đổ vào EU, gây thêm áp lực và căng thẳng cho khối này.
Quan chức này cũng dự báo kịch bản phong trào “kháng chiến” của Ukraine phải chuyển sang chiến tranh du kích, nghĩa là biên giới phía Đông của EU sẽ rơi vào tình trạng bất ổn.
Các quan chức khác thì lại dự báo rằng một số nước châu Âu có thể chuyển sang củng cố quan hệ với Nga hoặc Trung Quốc để tránh phải dựa dẫm quá nhiều vào Mỹ mà theo họ là không còn đáng tin cậy nữa.