Gửi bình luận
Trẫm định đặt Sùng chính Thư viện ở Vĩnh Kinh, tại núi Nam Hoa, ban cho ông làm chức Sùng chính Viện trưởng. Cho ông hiệu La Sơn Tiên sinh và giao cho ông chuyên coi việc dạy. Nhất định phải theo phép học Chu Tử, khiến cho nhân tài có thể thành tựu, phong tục trở lại tốt đẹp.
Từ rày, phàm trong các viên tư nghiệp, đốc học, mỗi năm nếu có ai học hay hạnh tốt thì sẽ kê quê quán, tên họ đạt đến thư viện, giao cho ông khảo xếp đức nghiệp và hạnh nghệ tấu lên triều đình để chọn mà dùng”.
Sùng chính Thư viện còn là cơ quan thu thập, tàng trữ sách vở của cả nước, cùng nhiệm vụ tổ chức dịch các sách “Tiểu học” và “Tứ thư” ra chữ Nôm để dạy học. Giúp việc với Nguyễn Thiếp lúc bấy giờ còn nhiều nhà khoa bảng như Nguyễn Công, Nguyễn Thiện, Phan Tố Định, Bùi Dương Lịch. Đây đều là những người rất giỏi văn Nôm.
Thành lập chưa lâu, Viện Sùng chính đã dịch xong bộ “Tiểu học” – sách dùng để dạy học, gồm các tác phẩm tiêu biểu như “Dương tiết”, “Minh tâm”, “Thuyết ước” và bộ “Tứ thư” gồm 4 tác phẩm là “Luận ngữ”, “Trung dung”, “Đại học”, “Mạnh tử”… cả 2 bộ sách này đều được dịch xong vào năm 1792.
Sau khi các bản được dịch Vua còn sai trấn thủ Nghệ An cấp cho Nguyễn Thiếp mấy chục thư lại để giúp ông biên chép sách ở Sùng chính Thư viện.
Từ thành công hai bộ sách đầu tiên, vua Quang Trung hạ chiếu cho Nguyễn Thiếp dịch gấp bộ Ngũ kinh (Kinh Thi, Kinh Thư, Kinh Lễ, Kinh Dịch, Kinh Xuân Thu) ra chữ Nôm. Tiếc là khi công việc đang tiến hành dang dở, vua đột ngột qua đời vào tháng 9 năm 1792.
Biết tin vua băng hà, Nguyễn Thiếp cũng rời bỏ Sùng chính Thư viện để đi quy ẩn. Tuy tồn tại trong thời gian ngắn, Sùng Chính thư viện đã để lại những ảnh hưởng sâu đậm đối với nền giáo dục nước ta lúc bấy giờ.
Nguyễn Thiếp (1723 - 1804), quê ở Can Lộc (Hà Tĩnh) ngày nay, là danh sĩ nức tiếng đương thời, có học vấn uyên thâm, uy tín lớn. Khi tiến quân ra Bắc đánh đuổi quân Thanh, Quang Trung - Nguyễn Huệ đã 3 lần xuống chiếu mời ông ra giúp nhưng ông từ chối. Sang lần thứ tư, ông mới chấp nhận đến gặp Quang Trung, ông hiến kế giúp vua Quang Trung nhanh chóng đánh bại quân Thanh.
Sau khi lên ngôi, Nguyễn Thiếp được xem như quân sư của Quang Trung, giúp vua nhiều vấn đề nội trị và ngoại giao. Đáng tiếc, sự nghiệp chưa thành, vua Quang Trung đột ngột qua đời. Học vấn uyên bác, sâu rộng, có nhiều cống hiến cho giáo dục, Nguyễn Thiếp được xem là một trong những nhà giáo tiêu biểu của nước ta thời phong kiến.
