Nhiều nhà khoa học đã phân tách được tế bào gốc của dơi và dự kiến sử dụng nó để nuôi tạo phổi, ruột và mô máu của dơi cùng tế bào các loại virus có trong cơ thể của chúng. Những phương pháp mới nhằm tìm câu trả lời cho các dịch bệnh truyền nhiễm có thể xuất hiện trong tương lai.
Các nhà khoa học đã đặt ra một số giả thuyết về hệ miễn dịch “thần kỳ” ở dơi. Một số loài dơi sở hữu lá chắn phòng thủ cực kỳ mạnh mẽ, có khả năng chống lại những nguy hiểm từ bên ngoài.
Ngay cả khi không có đe doạ từ bên ngoài, cơ thể dơi vẫn duy trì nồng độ interferons ở mức cao. Đây là nhóm các protein báo hiệu và chống lại một số tác nhân ngoại lai gây bệnh như virus, vi khuẩn, ký ính trùng, thậm chí là tế bào khối u.
Trong tế bào của dơi cũng chứa những protein ngăn chặn việc virus nhân bản. Ngoài ra, tế bào còn có cơ chế xử lý hiệu quả các tế bào bị thương tổn, gọi là autophagy, nhằm loại bỏ virus khỏi tế bào.
Đáng chú ý, khi mầm bệnh xâm nhập, cơ thể của dơi không phản ứng quá gay gắt với phản ứng viêm ngoại cỡ, nguyên nhân gây ra tổn thương do nhiễm trùng. Chúng thậm chí chấp nhận sự tồn tại của virus ở nồng độ thấp như một “hiệp ước hòa bình”. Có thể nói, dơi đã hình thành cơ chế miến dịch giúp thích nghi có chọn lọc hơn.
Nghiên cứu về dơi cũng góp phần tìm hiểu quá trình hình thành hệ thống miễn dịch có tính chọn lọc cao như vậy. Tuy nhiên, nghiên cứu về dơi phải đối mặt với muôn vàn khó khăn.
Đầu tiên, việc nuôi dưỡng và duy trì đàn dơi để nghiên cứu tương đối tốn kém. So với chuột thí nghiệm, thời gian dơi mang bầu và sinh con kéo dài hơn, số lượng con non ít hơn.
Việc nuôi dưỡng dơi cũng có nhiều hạn chế do đời sống tự nhiên của chúng khó có thể tái hiện hoàn hảo. Ước tính, chỉ một số ít trong hơn 1.450 loài dơi được nuôi giống trong các quần thể nghiên cứu trên thế giới. Những loài dơi đang được nghiên cứu gồm dơi quả Jamaican (bang Colorado, Mỹ), dơi quả Ai Cập (Riems, Đức), dơi nâu lớn (Canada)...
Đến nay, các nhà khoa học vẫn chưa thể nuôi giống dơi móng ngựa, loài dơi chứa nhiều virus corona. Nguyên nhân có thể nằm ở chỗ các nhà khoa học chưa thực sự hiểu rõ tập tính làm tổ của chúng.
Một khó khăn không kém phần quan tọng khác là tế bào dơi rất khó nhân giống trong nuôi cấy tế bào. Hiện nay, bộ kit sử dụng cho hầu hết động vật thí nghiệm vẫn chưa đáp ứng đủ thành phần để nghiên cứu dơi. Do đó, việc tái dựng lại một bộ gen dơi hoàn chỉnh, đảm bảo chất lượng là một thách thức.
Tuy nhiên, nghiên cứu về dơi vẫn là mảnh đất màu mỡ, thu hút sự đào sâu của các chuyên gia trên thế giới. Thành quả trong nhiều năm nghiên cứu về dơi cũng đang góp phần tạo nên những công cụ và phương pháp mới để nuôi cấy dơi trong phòng thí nghiệm.
Theo Nature