Linh hoạt, sáng tạo trong công tác 'xóa mù số' cho đồng bào DTTS La Dạ

Xóa mù chữ là điều kiện đầu tiên để xóa mù số

Nằm ở vùng cao của tỉnh Lâm Đồng, xã La Dạ là địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội còn nhiều khó khăn, với hơn 70% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS). Ở nơi đây cái chữ từng là khoảng trống lớn trong hành trình mưu sinh của nhiều người dân xã La Dạ. Khi chưa biết đọc, biết viết, công nghệ số với họ chỉ là khái niệm xa lạ. Bởi vậy, tại La Dạ, xóa mù chữ được xác định là bước đi đầu tiên, nền tảng quan trọng nhất để mở cánh cửa tri thức số cho người dân.

Ông B’Rông Xam là một trong những người từng sống trọn nửa đời không biết chữ. Mỗi khi cần ký giấy tờ hay đọc thông báo, ông đều phải nhờ người khác. Chiếc điện thoại thông minh con trai mua cho, ông chỉ dám dùng để nghe gọi. “Không biết chữ thì không dám bấm, sợ sai”, ông Xam nói. Với ông và nhiều người dân trong thôn, việc không biết chữ chính là rào cản lớn nhất khiến họ đứng ngoài các chương trình chuyển đổi số.

Nhận thức rõ điều đó, chính quyền xã La Dạ đã đặt nhiệm vụ xóa mù chữ lên hàng đầu, coi đây là điều kiện tiên quyết để triển khai “Bình dân học vụ số”.

Lực lượng đoàn viên, thanh niên không những túc trực ở trung tâm hành chính xã mà còn đến tận nhà hướng dẫn cho người dân kiến thức cơ bản, cách đọc, viết để có thể sử dụng điện thoại làm thủ tục hành chính trực tuyến...

Lan tỏa tinh thần tự học, tự nâng cao tri thức số

Theo ông Nguyễn Minh Phương, Bí thư Đảng ủy xã La Dạ, phong trào “Bình dân học vụ số” được địa phương xác định là một trong những nhiệm vụ chính trị trọng tâm, có ý nghĩa lâu dài trong tiến trình chuyển đổi số và phát triển bền vững. Phong trào được triển khai đồng bộ từ cấp ủy, chính quyền đến các tổ chức chính trị - xã hội, lan tỏa đến từng thôn, từng hộ dân.

“Muốn người dân học và làm theo, trước hết cán bộ, đảng viên phải đi đầu”, Bí thư Đảng ủy xã La Dạ nhấn mạnh. Theo đó, đội ngũ cán bộ, đảng viên được yêu cầu gương mẫu học tập, nâng cao kỹ năng số, trực tiếp hướng dẫn, hỗ trợ người dân tiếp cận công nghệ. Từ cách tiếp cận này, xã từng bước hình thành một cuộc vận động sâu rộng, khơi dậy tinh thần tự học, tự rèn luyện kỹ năng số trong cộng đồng, giúp người dân coi việc học tập và ứng dụng tri thức số là nhu cầu tự thân.

Công tác tổ chức phong trào được triển khai bài bản nhưng không cứng nhắc, bám sát các chỉ đạo của Trung ương và của tỉnh, đồng thời linh hoạt điều chỉnh để phù hợp với điều kiện thực tế vùng đồng bào DTTS. Đảng ủy xã phát huy vai trò nòng cốt của Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể, trường học và các tổ công nghệ số cộng đồng trong việc xây dựng “hệ sinh thái học tập số” tại cơ sở.

Một trong những điểm nhấn của phong trào “Bình dân học vụ số” tại xã La Dạ là việc đẩy mạnh ứng dụng các nền tảng công nghệ, trí tuệ nhân tạo và học tập trực tuyến. Người dân được hướng dẫn tiếp cận nền tảng Bình dân học vụ số tại địa chỉ https://binhdanhocvuso.gov.vn, qua đó có thể học tập linh hoạt, mọi lúc, mọi nơi, phù hợp với nhiều nhóm đối tượng khác nhau, nhất là người yếu thế và đồng bào DTTS.

Các nội dung học tập được thiết kế ngắn gọn, dễ hiểu, gắn với nhu cầu thực tiễn của đời sống hằng ngày. Nhờ vậy, dù còn nhiều bỡ ngỡ ban đầu, người dân dần hình thành thói quen sử dụng điện thoại thông minh để tra cứu thông tin, tiếp cận dịch vụ công và kết nối với thế giới số.

Thu hẹp khoảng cách số, hướng tới tương lai bền vững

Thực hiện phương châm “người dân là trung tâm, mục tiêu và động lực của chuyển đổi số”, xã La Dạ tổ chức các lớp học cộng đồng theo hình thức “cầm tay chỉ việc”, duy trì đều đặn hằng tuần tại các thôn. Nội dung tập trung vào những kỹ năng thiết thực như sử dụng điện thoại thông minh, nộp hồ sơ dịch vụ công trực tuyến, thanh toán không tiền mặt, bảo vệ thông tin cá nhân và sử dụng các ứng dụng phục vụ đời sống, sản xuất.

Không chỉ hướng tới người dân, Đảng ủy xã La Dạ còn đặc biệt chú trọng nâng cao kỹ năng số cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức. Các chi bộ tổ chức sinh hoạt chuyên đề “Đảng viên tiên phong học tập kỹ năng số”, tạo sự chuyển biến rõ nét trong nhận thức và hành động của đảng viên. Song song đó, các lớp tập huấn, bồi dưỡng chuyên sâu về chuyển đổi số được triển khai, giúp cán bộ làm chủ các nền tảng, phần mềm, nâng cao hiệu quả giải quyết công việc hành chính, phục vụ người dân tốt hơn.

Đối với học sinh, các trường học trên địa bàn được chỉ đạo tích hợp nội dung giáo dục kỹ năng số, kỹ năng sử dụng trí tuệ nhân tạo vào chương trình giảng dạy. Qua đó, học sinh được tiếp cận công nghệ từ sớm, từng bước hình thành năng lực của công dân số trong tương lai. Đáng chú ý, phong trào còn khuyến khích học sinh tham gia các hoạt động tình nguyện, hướng dẫn cha mẹ, người thân và bà con trong thôn sử dụng các kỹ năng số cơ bản, tạo hiệu ứng lan tỏa tích cực trong cộng đồng.

Với người lao động tại các doanh nghiệp, hợp tác xã, xã La Dạ chủ động phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức lớp đào tạo về ứng dụng công nghệ mới, phần mềm quản lý sản xuất, thương mại điện tử. Đây được xem là giải pháp quan trọng nhằm nâng cao năng suất lao động, mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm, góp phần cải thiện thu nhập cho người dân.

Từ những cách làm phù hợp với điều kiện thực tiễn, phong trào “Bình dân học vụ số” tại xã La Dạ đang từng bước phát huy hiệu quả, góp phần thu hẹp khoảng cách số giữa miền núi và miền xuôi. Người dân không chỉ được trang bị kiến thức, kỹ năng số cơ bản mà còn có thêm cơ hội tiếp cận thông tin, dịch vụ, khoa học - công nghệ để phát triển kinh tế - xã hội.

Với quyết tâm chính trị cao, sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị và hưởng ứng tích cực của người dân, xã La Dạ từng bước hiện thực hóa mục tiêu xây dựng chính quyền số, công dân số, hướng tới một tương lai số bền vững cho vùng đồng bào DTTS.

Xã La Dạ đặt mục tiêu đến năm 2026, 100% người dân trưởng thành có tri thức cơ bản về chuyển đổi số, có khả năng sử dụng thiết bị thông minh để khai thác thông tin, sử dụng các nền tảng và dịch vụ số thiết yếu. Ít nhất 80% người dân trong độ tuổi trưởng thành được xác nhận đạt chuẩn phổ cập tri thức về chuyển đổi số và kỹ năng số trên nền tảng VNeID.