Gần 28 năm công tác, lương thực lĩnh tại Việt Nam của thầy, không tính thêm giờ dạy buổi chiều ở tiểu học là gần 7 triệu đồng. Cũng phải nhờ 2 lần được nâng lương trước hạn thầy mới được số tiền lương như vậy. Nếu được dạy thêm giờ buổi chiều ở tại trường thì mức lương đạt hơn 11 triệu đồng. Ngoài giảng dạy không làm thêm được việc gì khác nên cuộc sống rất chật vật, khó khăn.
NGƯT Tô Ngọc Sơn và học trò. |
“Lương thấp nhưng yêu cầu cao” là nhận định của NGƯT Trần Thị Kim Liên (Hội Tâm lý giáo dục Hà Nội) khi nói về nghề giáo. Từng là hiệu trưởng 3 trường phổ thông, trong đó 2 công lập và 1 trường tư tại Hà Nội, NGƯT Trần Thị Kim Liên hiểu hơn ai hết đặc thù trong lao động của giáo viên.
Nhiều người cho rằng công việc của giáo viên nhàn nhã, thảnh thơi, nhưng không phải. Để có một tiết dạy trên lớp, thầy cô mất thời gian gấp nhiều lần để soạn bài ở nhà; thậm chí phải mất đến 2 - 3 ngày để có một giáo án tốt. Chưa kể thời gian chấm bài, làm sổ sách, rồi học tập nâng cao trình độ để có thể đáp ứng yêu cầu mới; trả lời ý kiến của phụ huynh…”.
Chia sẻ điều này, NGƯT Trần Thị Kim Liên nhấn mạnh: Sản phẩm của giáo dục là con người và xã hội ngày càng đặt yêu cầu cao hơn với công việc này, nên giáo viên sẽ càng mất nhiều thời gian, sức lực, trí tuệ hơn, áp lực cũng lớn hơn. Xã hội đòi hỏi ở người thầy sự toàn diện cả về năng lực và phẩm chất đạo đức. Thầy cô chỉ cần một phút thiếu kiềm chế là hậu quả khôn lường, đặc biệt trong điều kiện công nghệ phát triển như hiện nay.
Còn cô Phạm Thị Quý trăn trở: Lương giáo viên công lập thấp, không tương xứng với lượng công việc họ phải làm, thì hệ lụy lớn nhất, chịu ảnh hưởng nặng nề nhất chính là học sinh. Chất lượng giáo dục sẽ ra sao khi giáo viên không sống được bằng lương và phải bươn chải làm thêm?
Theo NGƯT Tô Ngọc Sơn, hiện nhiều ngành nghề ra sức cạnh tranh, thu hút nguồn nhân lực bằng cách ưu đãi, tiền lương hấp dẫn, chi trả kịp thời. Giáo viên là một trong những nguồn nhân lực tốt được nhắm đến. Riêng năm 2022, tổng số giáo viên cả nước chuyển việc, nghỉ việc là khoảng 1%; tức cứ khoảng 100 người thì có một người chuyển việc, nghỉ việc.
Để hạn chế tình trạng này, NGƯT Tô Ngọc Sơn cho rằng, mức lương cơ sở của nhà giáo nhất thiết phải cao hơn người lao động mới vào nghề. Mỗi bậc lương theo hạng cần phải được cập nhật kịp thời, đúng số năm quy định, không nên ràng buộc vào kết quả xếp loại viên chức.
Mỗi trình độ, học hàm, học vị của giáo viên phải được xếp lương theo các hạng mức khác nhau theo hướng khuyến học, khuyến tài. Nhà giáo cần được ghi nhận thành tích vượt trội; khi có cống hiến được Nhà nước ghi nhận, khen thưởng phải đi kèm ưu đãi thích đáng, được bố trí, phân công phù hợp để phát triển nhân tài.
Giá như tiền lương dành cho giáo viên được cải thiện, nâng cao đúng với trọng trách nặng nề công việc thì đời sống thầy cô sẽ bớt chật vật, không xảy ra hiện trạng o ép học sinh học thêm, không có tiêu cực trong thi cử, giáo dục. Khi cơm áo gạo tiền không còn là áp lực, thầy cô sẽ có nhiều thời gian đầu tư, cống hiến và đóng góp cho giáo dục ngày một chất lượng hơn. - NGƯT Tô Ngọc Sơn