Gửi bình luận
Mảnh ghép quan trọng còn thiếu của Ukraine
Theo các quan chức Ukraine và phương Tây, câu trả lời dường như là có, giữa bối cảnh cuộc phản công vẫn tiếp tục diễn ra với các cuộc pháo kích và tấn công UAV nhưng sẽ không có đột phá lớn.
Cuộc phản công của Ukrainehiện nay gặp nhiều khó khăn khi nước này không có đủ máy bay chiến đấu.
Tiêm kích F-16. Ảnh: Không quân Mỹ
"Chiến dịch này sẽ phải diễn ra mà không có tiêm kích F-16, nhưng tôi tin là họ có thể làm được", ông Philip M. Breedlove - Tướng Không quân Mỹ đã nghỉ hưu, đồng thời là cựu chỉ huy NATO cho hay.
Từng là một cựu phi công F-16, ông Breedlove nhận định, các lực lượng của Ukraine sẽ có "lợi ích to lớn" trong việc học hỏi và triển khai chiến thuật phối hợp lực lượng - vốn là xương sống của chiến tranh mặt đất hiện tại, bởi họ "có thể áp dụng trong nhiều giai đoạn khác nhau" của cuộc xung đột.
Tuy nhiên, ông cho biết: "Nếu bạn mong đợi Ukraine sẽ chiến đấu như phương Tây thì họ phải có các công cụ mà chúng ta có nhưng hiện nay, họ không được trao cho những công cụ này". Tướng Valery Zaluzhny, Tham mưu trưởng Lực lượng vũ trang Ukraine cũng đồng quan điểm về vấn đề này.
Một số chuyên gia cho rằng, việc thiếu khả năng trên không đã đặt Ukraine vào thế bất lợi, giữa bối cảnh trực thăng tấn công của Nga nhắm vào các xe tăng và xe bọc thép của Kiev. Theo Bộ Quốc phòng Anh, trực thăng được trang bị tên lửa chống tăng của Nga được bắn từ khoảng cách quá xa hoặc bay ở độ cao quá thấp khiến cho phòng không của Ukraine khó có thể đánh chặn.
Đại tá Markus Reisner, người giám sát việc phát triển lực lượng tại học viện huấn luyện quân sự của Áo cho biết, nếu có nhiều máy bay chiến đấu hơn, Ukraine có thể bảo vệ các lực lượng mặt đất tốt hơn trước các cuộc tấn công này.
"Logic quân sự cho thấy bạn phải có ưu thế trên không để tiến hành thành công các chiến dịch mặt đất", Đại tá Reisner, một sĩ quan tình báo giàu kinh nghiệm cho hay. Theo ông: "Một số vị tướng Mỹ nói rằng: 'Đó (Tiêm kích F-16) không phải thứ Ukraine cần lúc này'. Tôi nghĩ đó là một tuyên bố chính trị, không phải một tuyên bố hợp lý về mặt quân sự".
Kể từ khi xung đột nổ ra, cho đến nay, cả Nga và Ukraine đều chưa thể giành được quyền kiểm soát trên không.
F-16 sẽ thay đổi sức mạnh của Ukraine như thế nào?
Theo Global Firepower Index, Nga có số lượng chiến đấu cơ nhiều gấp 10 lần Ukraine với một số tiêm kích hiện đại vượt trội hơn hẳn về công nghệ. Tuy nhiên, trong 18 tháng qua, hai bên chủ yếu dựa vào các hệ thống pháo, UAV và tên lửa tầm xa để tấn công. Điều đó là bởi cả Ukraine và Nga đều có các hệ thống phòng không mạnh mẽ có thể ngăn cản đối phương tiến hành các cuộc không kích gần hoặc nhằm vào phía sau tiền tuyến bằng các chiến đấu cơ do phi công điều khiển.
Các phi công Ukraine hiện nay chủ yếu sử dụng tiêm kích MiG và Sukhoi thời Liên Xô nên không thể tiến gần mục tiêu cũng như không thể ở trên không quá lâu để tránh biến mình trở thành mục tiêu.
Các phi công phải cố gắng tiến gần mục tiêu nhất có thể sau đó phóng tên lửa vào các kho đạn dược và nhiên liệu cũng như các mục tiêu quân sự khác của đối phương trước khi nhanh chóng rời đi. Khi xem xét những hạn chế này, một quan chức trong chính quyền Tổng thống Biden nhận định trong cuộc trả lời phỏng vấn vào tuần trước rằng hiện chưa rõ liệu Ukraine có thể hỗ trợ cho các lực lượng mặt đất không nếu họ sở hữu tiêm kích F-16.
Sau khi Ukraine chịu tổn thất nặng nề trong giai đoạn đầu của cuộc phản công khi cố gắng áp dụng chiến thuật phối hợp lực lượng, một số chỉ huy đã quyết định từ bỏ lối đánh này và quay về chiến thuật mà họ thành thạo nhất - đó là pháo kích và tấn công tên lửa nhằm làm suy yếu khả năng của Nga trong cuộc xung đột tiêu hao.
Điều này không khiến các chuyên gia quân sự bất ngờ khi họ cho rằng vấn đề nằm ở việc thiếu các phương tiện trên không. Đại tá Mỹ đã nghỉ hưu Steve Boylan cho biết, chính các lực lượng của Mỹ cũng phải mất nhiều năm để "học cách chiến đấu hiệu quả" trong tác chiến hiệp đồng binh chủng.
Giống như cái tên, phương pháp tác chiến hiện đại này kết hợp bộ binh, xe bọc thép, hỏa lực và không lực để chiếm ưu thế trong tất cả các khía cạnh của một cuộc giao tranh mặt đất. Việc chiến đấu mà không có một trong các yếu tố trên, chẳng hạn như không lực trong trường hợp của Ukraine, có thể buộc các đơn vị phải thích nghi.
Theo ông Boylan, điều đó tức là Ukraine sẽ cần coi những chỉ dẫn, sự huấn luyện và chiến thuật của phương Tây là nền tảng cơ bản và điều chỉnh nó cho phù hợp nhất với mình.
Ông Breedlove đánh giá, Ukraine là một trong những đội quân được trang bị tốt nhất và được thử thách nhiều nhất trong chiến đấu ở châu Âu. Tuần trước, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết, các kế hoạch tiếp nhận chiến đấu cơ phương Tây đang được thúc đẩy và khẳng định: "Tôi không nghi ngờ gì về việc các tiêm kích F-16 sẽ xuất hiện trên bầu trời của chúng tôi".
Theo chuyên gia quân sự Douglas Barrie thuộc Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế tại London, việc cung cấp chỉ một vài tiêm kích F-16 sẽ không tạo nên nhiều khác biệt trên chiến trường. Nếu Ukraine có một vài phi đoàn F-16 được trang bị và huấn luyện bài bản, ông Barrie đặt câu hỏi "liệu đó đó có giúp ích cho cuộc phản công này hay không? Đó là một câu hỏi trên lý thuyết và câu trả lời trên lý thuyết là có".
Ông cho biết các lực lượng của Ukraine "chưa bao giờ ở vị trí" có thể tiến hành cuộc tấn công phối hợp lực lượng kiểu phương Tây nếu không có các phương tiện trên không.
