Năm 2023 và những con số ấn tượng, kỳ vọng năm mới hóa rồng

Theo Cục Quản lý đăng ký kinh doanh, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, bức tranh về tình hình đăng ký doanh nghiệp trong năm 2023 tiếp tục là điểm sáng trong bức tranh toàn cảnh của nền kinh tế Việt Nam năm 2023, với gần 160.000 doanh nghiệp mới, tăng 7,2% so với cùng kỳ năm 2022. Cục Quản lý đăng ký kinh doanh nhận định: Đây là lần đầu tiên số doanh nghiệp thành lập mới trong năm chạm mức kỷ lục với gần 160.000 doanh nghiệp. Con số này được coi là ấn tượng khi gấp 1,2 lần mức bình quân giai đoạn 2017-2022 và tăng 4,6% so với ước thực hiện cả năm 2023.

Bên cạnh đó, số doanh nghiệp quay trở lại hoạt động trong năm 2023 đạt 58.412 doanh nghiệp. Qua đó, góp phần đưa số doanh nghiệp gia nhập và tái gia nhập thị trường tiếp tục ở mốc trên 200.000 doanh nghiệp (217.706 doanh nghiệp), tăng 4,5% so với cùng kỳ năm 2022 và gấp 1,3 lần số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường trong năm qua.

Theo ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng thư ký kiêm Trưởng Ban Pháp chế Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, những chỉ báo quan trọng này cho thấy, sau đại dịch COVID-19, năm 2023 tiếp tục là 1 năm đầy thách thức và tình trạng "sức khoẻ" đáng báo động của nhiều doanh nghiệp. Nhiều chỉ số tăng trưởng âm về giá trị sản xuất công nghiệp như máy móc, thiết bị, khai khoáng, chế biến gỗ, giấy, trang phục hay sản xuất xe có động cơ, các phương tiện vận tải khác...cho thấy những vận lộn thách thức của nhóm ngành này.

Đánh giá về ngành nông nghiệp năm 2023, ông Nguyễn Văn Việt, Vụ trưởng Vụ Kế hoạch cho biết, dù gặp rất nhiều khó khăn nhưng giá trị gia tăng toàn ngành vẫn tăng cao, ước đạt 3,83%. Đây là mức tăng trưởng cao nhất trong 10 năm gần đây.

“Trong năm 2023, nông nghiệp tiếp tục khẳng định vị thế quan trọng, là trụ đỡ của nền kinh tế. Trong đó, sản lượng lúa đạt 43,4 triệu tấn, tăng 1,7% so với năm 2022; sản lượng thịt hơi các loại đạt 7,6 triệu tấn, tăng 3,5%; sản lượng thủy sản 9,3 triệu tấn, tăng 2,9%...”, ông Việt thông tin thêm.

Nhờ triển khai nhiều giải pháp mở cửa thị trường, xúc tiến thương mại, tổng kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản đạt 53,01 tỷ USD. Xuất siêu đạt mức kỷ lục 12,07 tỷ USD, tăng 43,7%, chiếm trên 42,5% xuất siêu cả nước. PGS.TS. Nguyễn Chí Hải, nguyên Trưởng khoa Kinh tế, Trường Đại học Kinh tế - Luật (ĐHQG TPHCM) nhìn nhận việc giữ được tăng trưởng ổn định cho thấy nông nghiệp tiếp tục là "điểm sáng" nổi bật của nền kinh tế, tiếp tục giữ vai trò "bệ đỡ" và là "trụ chính" của nền kinh tế.

Đánh giá của các chuyên gia cho thấy, kinh tế Việt Nam năm 2024 tiếp tục đối mặt với nhiều khó khăn nhưng cũng có cả cơ hội.

Từ thực tiễn của năm 2023, các chuyên gia Viện Nghiên cứu và Quản lý Kinh tế Trung ương (CIEM) đã đưa ra 2 kịch bản dự báo triển vọng kinh tế Việt Nam năm 2024. Kết quả dự báo cho thấy tăng trưởng GDP năm 2024 có thể đạt mức 6,13% theo Kịch bản 1 và 6,48% trong Kịch bản 2. Xuất khẩu cả năm dự báo tăng 4,02% trong Kịch bản 1 và tăng 5,19% trong Kịch bản 2. Thặng dư thương mại dự báo tương ứng ở các mức 4,02 tỷ USD và 5,19 tỷ USD. Lạm phát bình quân năm 2024 dự báo lần lượt ở mức 3,4% và 3,72%.

"Triển vọng kinh tế vĩ mô năm 2024 chúng tôi xây dựng rất chi tiết hai kịch bản tăng trưởng GDP: có thể trong khoảng 6,13 % trong kịch bản bình thường, nếu tích cực hơn thì có thể được gần 6,5%. Lạm phát bình quân trong kịch bản một là gần 4%, nếu làm tốt hơn nữa, gắn với cải cách thể chế kinh tế và tăng năng suất lao động thì có thể chỉ khoảng 3,77%. Về tăng trưởng xuất khẩu năm nay, có thể sẽ là mức dương và mức cán cân thương mại chúng tôi kỳ vọng sẽ được thặng dư, nhưng thặng dư này có thể không lớn như năm 2023", ông Nguyễn Anh Dương, Trưởng ban Ban Nghiên cứu tổng hợp, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương cho biết.

Theo nhìn nhận của các chuyên gia, với những thách thức do xung đột địa chính trị và sự gia tăng cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn, nguy cơ lạm phát tại các thị trường chủ chốt của Việt Nam vẫn tiềm ẩn, thị trường trong nước còn yếu, đầu tư khu vực tư nhân chưa phục hồi…, tuy nhiên, những điểm sáng của nền kinh tế trong năm 2023, những động lực cho tăng trưởng hiện nay sẽ tạo đà tăng trưởng cho năm 2024 và các năm tiếp theo.

TS. Phạm Đỗ Chí nhận định, việc Fed tạm ngừng tăng lãi suất, chính sách của Fed ổn định sẽ giúp cho nền kinh tế Hoa Kỳ phục hồi, đồng thời cũng sẽ tác động tích cực đến các thị trường xuất khẩu chính của Việt Nam. Thêm vào đó, năm 2024 cũng là năm bầu cử, Chính phủ Hoa Kỳ sẽ chi tiêu mạnh hơn, do đó, triển vọng xuất khẩu vào thị trường này của Việt Nam sẽ rất tích cực. Và các doanh nghiệp nên có kế hoạch tăng cường sản xuất, đáp ứng nhu cầu xuất khẩu khi kinh tế Hoa Kỳ và các thị trường khác phục hồi.

Với thị trường trong nước, bên cạnh việc ổn định kinh tế vĩ mô, cần quan tâm chính sách kích cầu và chính sách tiền tệ trong năm 2024. Giảm VAT nên áp dụng đến cuối năm 2024.

Còn theo TS. Cấn Văn Lực, tăng trưởng kinh tế năm 2024, thế giới có thể đi ngang hoặc giảm nhẹ nhưng Việt Nam dự kiến phục hồi ở mức 6 - 6,5%. Để đảm bảo mức tăng trưởng này, những cơ chế, chính sách về tài khóa từ năm 2023 nên tiếp tục áp dụng. Các chính sách tiền tệ, như giảm lãi suất, cơ cấu lại nợ cũng cần kéo dài thực hiện đến hết năm.

Với các doanh nghiệp, phải đẩy mạnh cơ cấu lại, đa dạng hóa nguồn vốn, nâng cao tính thích ứng, và nhất là nhanh chóng chuyển đổi theo hướng xanh hóa và số hóa. Với các doanh nghiệp bất động sản, phải chấp nhận bán tài sản để cơ cấu lại nợ. Hiện giá bất động sản tại Việt Nam vẫn tương đối cao so với mặt bằng thu nhập, giá bất động sản nên giảm xuống cho phù hợp với khả năng chi trả của người dân, chỉ như thế mới phát triển bền vững.

Bài viết: Hồng Hương

Thiết kế: Nãm Trung Nguyên