Dưới góc nhìn chuyên gia, PGS.TS, giảng viên cao cấp Trần Thị Minh Hằng (Học viện Quản lý Giáo dục) nhận định, trong bối cảnh hiện nay, Nhà nước chưa có nguồn kinh phí thỏa đáng để đầu tư công cho giáo dục nhằm phát triển toàn diện và thực hiện Chương trình GDPT mới.
Do đó, huy động nguồn lực toàn dân là chủ trương đúng của Đảng, Nhà nước. Tuy nhiên, cơ sở giáo dục cần thực hiện đúng theo văn bản chỉ đạo của Bộ GD&ĐT, chính quyền địa phương.
Cụ thể, HĐND tỉnh tới UBND huyện phải quy định rõ năm học này, các nhà trường được phép thu khoản gì, mức thu tối đa bao nhiêu? Chính quyền các cấp phê duyệt sau đó nhà trường mới thu từ phụ huynh. Đồng thời, chủ trương về xã hội hóa giáo dục cần có sự đồng thuận từ nhà trường, người dân, đảm bảo đem lại lợi ích tối đa cho học sinh. Nếu đơn vị nào thu các khoản trái quy định phải xử lý thích đáng.
“Thu bất cứ khoản gì, giáo viên đều chịu sự chỉ đạo của hiệu trưởng. Do đó, để tránh tình trạng thu sai quy định cần nâng cao năng lực đội ngũ quản lý. Trách nhiệm này giao cho sở, phòng GD&ĐT địa phương. Hiệu trưởng phải có năng lực tuyên truyền cho phụ huynh thấu hiểu, đồng thuận khi quyết định thu các khoản. Muốn vậy, tập huấn cho đội ngũ giáo viên cách thức trao đổi với phụ huynh. Phụ huynh nào đồng thuận thì thu và ngược lại”, PGS.TS Trần Thị Minh Hằng nhấn mạnh.
Cũng theo vị chuyên gia này, đối với các trường ngoài công lập, việc thu chi đa số dựa trên thỏa thuận giữa nhà trường với phụ huynh. Mức thu có thể cao hơn nhiều lần so với trường công, nhưng trường tư có cam kết về chất lượng đào tạo. Giả sử, cho học sinh học thêm tiếng Anh tăng cường thì cuối năm, trường sẽ báo cáo phụ huynh bằng số liệu cụ thể về sự tiến bộ của người học nên tạo được sự đồng thuận. Do đó, vấn đề cốt yếu ở đây là nâng cao năng lực quản lý cho đội ngũ hiệu trưởng và giáo viên nhà trường.
“Một bộ phận người dân có tâm lý đám đông, chưa tìm hiểu kỹ nhưng vẫn nói nhà trường lạm thu dù trường thu đúng quy định. Chưa bao giờ ngành Giáo dục chịu nhiều áp lực từ dư luận xã hội như hiện nay. Chúng ta cần nhìn nhận những kết quả đáng tự hào của giáo dục. Nước ta còn vô vàn tấm gương nhà giáo, cán bộ quản lý tâm huyết ngày đêm tận hiến vì học trò. Các thầy cô cần sự thấu cảm từ xã hội. Bản thân họ cũng gặp nhiều khó khăn, vất vả để bám trụ với nghề”, PGS.TS Trần Thị Minh Hằng bày tỏ.
Thầy Chu Quang Hùng - Hiệu trưởng Trường THCS Cổ Đô (Ba Vì, Hà Nội) chia sẻ, nhà trường đang chờ quyết định chính thức từ UBND huyện về hướng dẫn các khoản thu trong năm học, sau đó mới cân nhắc mức thu cụ thể để áp dụng với từng đối tượng.
Nằm ở địa bàn thuần nông, phụ huynh đa số làm nông nghiệp và lao động tự do nên tình trạng nợ học phí vẫn diễn ra. Trường mới thu tiền Bảo hiểm y tế; các khoản được quy định trong Quyết định 51/2013 của UBND TP Hà Nội, trừ Điều 11 về thu chi khoản đóng góp tự nguyện để sửa chữa nhỏ hoặc mua sắm trang thiết.