Mô phỏng chiến cơ thế hệ mới của Mỹ.
Những thách thức thiết kế
Nhiều nhà phân tích hàng không phương Tây tin rằng mặc dù chưa có nhiều thông tin nhưng người Nga dường như đang đưa ra những khái niệm công nghệ chưa từng có. Khái niệm tiên tiến nhất hiện nay là máy bay chiến đấu chiếm ưu thế trên không thế hệ tiếp theo (NGAD) của Không quân Mỹ.
Cuộc đua tiêm kích thế hệ 6 đã nhen nhóm trong khi các cường quốc vẫn đang phát triển, hoàn thiện tiêm kích thế hệ 5. “Trung Quốc vẫn đang nói về máy bay chiến đấu thế hệ thứ 5. Cả Mỹ và Trung Quốc đều tăng kinh phí cho các chương trình tương lai. Nga vẫn đang nỗ lực hoàn thiện quá trình phát triển và cố gắng có được số lượng kha khá tiêm kích Su-57”, tướng Chopra nói.
Theo ông, với dòng tiêm kích thế hệ 5 một động cơ Su-75 Checkmate vẫn đang trong giai đoạn đầu phát triển, cả hai chương trình Su-57 và Su-75 của Nga đều đang tìm kiếm đối tác nước ngoài nhằm tăng số lượng đơn đặt hàng, huy động vốn và giảm chi phí. Việc Nga đang nói quá về chương trình MiG-41 hay không rất khó đoán định, trong bối cảnh nước này đang tham chiến tại Ukraine và bị phương Tây cấm vận. Tài chính là vấn đề rất lớn đối với chương trình MiG-41.
Bên cạnh đó là các rào cản kỹ thuật. Ở tốc độ gần bằng tốc độ âm thanh, nhiệt độ bề mặt lớn hơn do ma sát không khí, vẫn giữ được khả năng tàng hình mà không làm hỏng lớp phủ máy bay là một thách thức về mặt công nghệ. Nhiệt từ khí thải cũng có thể làm tăng tín hiệu phản xạ radar của máy bay. Việc bảo trì và sửa chữa lớp phủ tàng hình rất tốn kém và ngay cả Mỹ cũng gặp khó khăn. Thiết kế buồng lái, kính khoang lái cho máy bay bay vượt tốc độ âm thanh đồng thời vẫn giữ được khả năng tàng hình cũng sẽ là một thách thức.
Để tăng phạm vi hoạt động, máy bay cần phải mang theo nhiều nhiên liệu hơn, đồng nghĩa với việc tăng kích thước và trọng lượng. Ngoài ra, MiG-41 cần tiếp nhiên liệu trên không trong hầu hết các nhiệm vụ. Khả năng khai hỏa ở tốc độ siêu vượt âm cũng cần đến các loại vũ khí được thiết kế đặc biệt, ông Anil Chopra phân tích.
Người Mỹ cũng “chạy nước rút”
NGAD là chương trình bí mật và tuyệt mật của Không quân Mỹ (USAF) nhằm tăng khả năng sát thương và đảm bảo ưu thế trên không trước các đối thủ tiềm tàng là Nga và Trung Quốc, hai nước cho đến nay mới thử nghiệm, bước đầu biên chế tiêm kích thế hệ 5.
Theo Airforce Technology, chiếc chiến đấu cơ thế hệ 6 của Mỹ sẽ là nền tảng tích hợp các công nghệ kết nối mạng của chương trình NGAD. Nó sẽ được hỗ trợ trong tác chiến bởi nhiều máy bay có người lái, các máy bay không người lái và các hệ thống chỉ huy, kiểm soát, liên lạc tiên tiến.
USAF đã tổ chức bay trình diễn nguyên mẫu tiêm kích thế hệ 6, một phần của chương trình NGAD hồi tháng 9/2020. Máy bay này dự kiến thay thế tiêm kích thế hệ 5 F-22 Raptor bắt đầu từ năm 2030. USAF dự định mua 200 tiêm kích NGAD và 1.000 máy bay chiến đấu hợp tác không người lái (CCA), sử dụng hai nền tảng CCA cho mỗi tiêm kích NGAD và hai nền tảng khác cho mỗi chiếc trong số 300 tiêm kích thế hệ 5 F-35.
Tháng 2/2024, hãng chế tạo động cơ máy bay Pratt & Whitney hoàn tất cuộc đánh giá quan trọng về giải pháp động cơ đẩy thích ứng (NGAP) thế hệ tiếp theo với sự phối hợp từ USAF. Nhóm đang tập trung thử nghiệm trên mặt đất với động cơ NGAP, được gọi là XA103.
Chương trình NGAD cung cấp cho USAF tiêm kích thế hệ 6, tác chiến kết hợp các nền tảng không người lái, được trang bị vũ khí, hệ thống tác chiến điện tử và cảm biến tiên tiến để thực hiện thành công nhiệm vụ trong một không gian chiến đấu có tính cạnh tranh cao.
Bộ trưởng Không quân Mỹ Frank Kendall hồi tháng 6/2022 nói rằng chương trình NGAD đã sẵn sàng chuyển sang giai đoạn phát triển kỹ thuật, sản xuất và thiết kế. Tháng 5/2023, Bộ Không quân Mỹ phát hành một tài liệu mời thầu tới các nhà thầu quốc phòng nhằm tiến tới các hợp đồng phát triển kỹ thuật và sản xuất cho nền tảng máy bay chiến đấu NGAD, dự kiến được ký kết trong năm 2024.
Các công ty Pratt & Whitney, General Electric, Lockheed Martin, Boeing và Northrop Grumman, mỗi bên được trao hợp đồng 10 năm trị giá gần 1 tỷ USD cho chương trình NGAP hồi tháng 8/2022. Các hợp đồng bao gồm hoàn thiện công nghệ và giảm thiểu rủi ro thông qua các giai đoạn khác nhau bao gồm thiết kế, phân tích, thử nghiệm động cơ nguyên mẫu, thử nghiệm trên dàn mô phỏng và tích hợp hệ thống vũ khí. Các công ty đã ký hợp đồng được yêu cầu phát triển động cơ nguyên mẫu cho máy bay chiến đấu thế hệ tiếp theo.
Chiến đấu cơ NGAD sẽ được triển khai để thực hiện các nhiệm vụ phản công, tấn công không đối không, tấn công các mục tiêu trên mặt đất để mang lại ưu thế trên không cho lực lượng chung. Chương trình NGAD hướng tới mục tiêu nâng cao khả năng sống sót, khả năng thích ứng, tính bền bỉ và khả năng tương tác của không quân. Tuy nhiên, thiết kế chi tiết và thông số kỹ thuật của NGAD chưa được công bố do tính chất bí mật của chương trình.
Theo Airforce Technology, NGAD ước tính có giá khoảng 300 triệu USD mỗi chiếc (trong khi Su-57 của Nga phiên bản xuất khẩu có giá 60-80 triệu USD chưa bao gồm vũ khí). Do chi phí đáng kể liên quan đến việc mua sắm máy bay có người lái thế hệ tiếp theo, USAF đang có kế hoạch triển khai nhiều CCA rẻ tiền hơn, có thể hoạt động song song với NGAD.
CCA bay cùng máy bay chiến đấu có người lái có thể nhận và thực hiện lệnh từ phi công một cách liền mạch. Chúng dự kiến mang theo các cảm biến tiên tiến, các mô - đun tác chiến điện tử hoặc đạn dược bổ sung để tăng cường sức mạnh cho NGAD và thực hiện các vai trò khác nhau, bao gồm khai hỏa vũ khí, gây nhiễu hoặc dùng cảm biến thu thập thông tin.
Chương trình NGAD ước tính cần ngân sách 16 tỷ USD trong 5 năm tới để nghiên cứu, phát triển, thử nghiệm và đánh giá. USAF đã đề nghị được chi 2,3 tỷ USD cho chương trình trong đề xuất ngân sách cho năm tài chính 2024 nhằm tiếp tục phát triển NGAD và động cơ NGAD. Trong yêu cầu ngân sách năm tài khóa 2023, USAF đã chi khoảng 1,7 tỷ USD cho chương trình NGAD.