Gửi bình luận
Ứng dụng sáng tạo công nghệ, cô Nguyễn Thu Quyên, giáo viên Trường THPT chuyên Nguyễn Trãi (Hải Phòng) khiến giờ học Lịch sử trở nên cuốn hút.
Cơ duyên đưa cô Quyên đến với STEM bắt đầu từ đề tài đầu tiên trong sự nghiệp dạy học: “Thiết kế bảo tàng ảo 3D trong dạy học lịch sử”.
Trong quá trình giảng dạy, cô nhận ra học sinh tiếp nhận kiến thức tốt hơn khi được “chạm” vào trải nghiệm, được nhìn, tương tác và khám phá bằng công nghệ.
Nếu học sinh có thể bước vào một bảo tàng ảo, nơi các di tích, hiện vật và câu chuyện lịch sử hiện ra trước mắt, thì lịch sử có còn khô khan nữa không? Từ câu hỏi đó, cô dấn thân vào hành trình kết hợp Lịch sử với công nghệ - một con đường không hề dễ dàng.
Không có nền tảng kỹ thuật, cô Nguyễn Thu Quyên phải tự học các công cụ 3D, phần mềm mô phỏng, lập trình; đồng thời vượt qua rào cản tư duy rằng Lịch sử chỉ là “môn kể chuyện”.
“Tôi bắt đầu bằng những bước nhỏ: học cách dựng mô hình 3D cơ bản, thử thiết kế những “phòng trưng bày ảo” cho học sinh khám phá, rồi dần dần tích hợp công cụ phân tích dữ liệu, bản đồ số và các ứng dụng mô phỏng vào bài giảng.
Khi thấy học sinh say mê bước vào “bảo tàng lịch sử ảo” do chính tay mình tạo nên, tôi nhận ra STEM không làm mất đi cảm xúc của lịch sử; ngược lại, nó khiến lịch sử sống động hơn, chân thật hơn, và chạm được tới trái tim của thế hệ học sinh thời đại số”, cô Thu Quyên chia sẻ.
Với tính ứng dụng rất cao, bảo tàng ảo 3D học lịch sử của cô Quyên là một trong 10 công trình, sáng kiến xuất sắc nhất trong chương trình “Tri thức trẻ vì giáo dục” năm 2017. Sáng kiến này có thể áp dụng rộng rãi trong các trường phổ thông, giúp việc học lịch sử sống động, thú vị hơn.
Bên cạnh bảo tàng ảo, “Nâng cao nhận thức của học sinh trung học về bảo vệ môi trường hệ thống thủy lợi Bắc Hưng Hải” là một trong những dự án cô Quyên tự hào nhất. Đây cũng là dự án khởi nguồn cho cuộc thi trực tuyến trên ứng dụng Greenfy.vn - một nền tảng giáo dục xanh.
Trong cuộc thi, học sinh được khuyến khích trồng cây, phân loại rác, rồi chụp ảnh, quay video check-in trên Google Maps để cùng tạo nên “Bản đồ trồng cây xanh” - nơi mỗi dấu chấm trên bản đồ là một hành động thực tế vì môi trường.
Chỉ trong 20 ngày, dự án đã thu hút hơn 20.000 học sinh tham gia trên khắp các trường trung học. Mỗi bức ảnh, mỗi đoạn video đều kể một câu chuyện nhỏ về tinh thần trách nhiệm và tình yêu thiên nhiên của thế hệ trẻ.
Không chỉ dừng lại ở một hoạt động ngoại khóa, dự án này giúp học sinh vận dụng kiến thức liên môn, từ khoa học, công nghệ, toán học, đến nghệ thuật và xã hội. Từ đó cho thấy, STEM không chỉ là máy móc hay lập trình, mà còn là cách tư duy, hành động và kiến tạo giá trị cho cộng đồng.
“Tôi luôn nói với học sinh: Công nghệ chỉ thật sự có ý nghĩa khi nó gắn liền với con người và hành tinh chúng ta đang sống. Và chính các em - những người đã cùng tôi tạo nên bản đồ xanh ấy - đã chứng minh điều đó một cách đẹp đẽ nhất”, cô Nguyễn Thu Quyên bày tỏ.
Với cô Quyên, phụ nữ có một “siêu năng lực” đặc biệt khi đến với STEM - đó là sự tinh tế trong quan sát, khả năng kết nối giữa con người, tự nhiên và công nghệ, cùng cảm xúc nhân văn trong từng chi tiết nhỏ. “Nếu STEM là thế giới của logic, phụ nữ mang đến cho nó hơi ấm của cảm xúc và của trái tim”, cô nói.
Cô nhận thấy, học sinh chỉ thật sự yêu thích STEM khi nhận ra ý nghĩa của hành động. Vì vậy, mỗi bài học cô đều biến thành một câu chuyện có thật – nơi học sinh vừa được khám phá, vừa được sống trong dự án của chính mình.
Theo cô, giáo viên nữ trong lĩnh vực STEM ngày càng nhiều hơn, nhưng vẫn chưa tương xứng với tiềm năng. Ở nhiều trường, các cô giáo còn e dè khi bước vào lĩnh vực vốn được xem là “lãnh địa của nam giới”. Song chính họ - với sự kiên trì, tỉ mỉ và nhân văn - đã làm cho các dự án STEM trở nên gần gũi, có chiều sâu và mang tính cộng đồng.
“Tôi luôn tin rằng phụ nữ không chỉ “tham gia” mà còn có thể “dẫn dắt và tỏa sáng” trong STEM. Chúng tôi mang đến cho STEM một góc nhìn mềm mại nhưng sâu sắc, kiên trì nhưng sáng tạo.
Điều tôi mong mỏi nhất là xã hội và ngành giáo dục nhìn nhận năng lực của phụ nữ bằng sự công bằng và khích lệ, không qua lăng kính giới tính mà qua giá trị và cống hiến.
Để có thể trụ vững, mỗi cô giáo cần tin vào bản thân, duy trì tinh thần học hỏi không ngừng. Với tôi, mỗi bước tiến nhỏ hôm nay có thể là cánh cửa lớn cho những nữ sinh sau này dám bước vào thế giới STEM với niềm tin rằng “mình có thể”, cô Thu Quyên chia sẻ.
Để phụ nữ đến gần hơn với STEM, cô Nguyễn Thu Quyên đề xuất, cần có những chính sách thực chất và nhân văn. Theo đó, bồi dưỡng chuyên môn linh hoạt dành riêng cho nữ giáo viên, giúp họ vừa học tập, vừa cân bằng cuộc sống. Xây dựng mạng lưới “Women in STEM” trong trường học - nơi giáo viên và học sinh nữ có thể kết nối, chia sẻ và hỗ trợ lẫn nhau. Đưa hình ảnh những nhà khoa học nữ tiêu biểu vào chương trình học, để lan tỏa cảm hứng “phụ nữ có thể làm được”. Khuyến khích các dự án liên ngành kết hợp giữa Khoa học - Nghệ thuật - Nhân văn, để phụ nữ được thể hiện trọn vẹn thế mạnh sáng tạo và cảm xúc.
Với cô Nguyễn Thu Quyên, thành công của người phụ nữ trong STEM không đo bằng giải thưởng, mà bằng sức lan tỏa – truyền cảm hứng để thế hệ học sinh nữ tự tin, bản lĩnh và yêu khoa học bằng cả trái tim.
