Gửi bình luận
Từ thực tiễn, GS.TS Nguyễn Đình Hương đề xuất, cần tạo cơ chế, chính sách để khuyến khích hoạt động hiến tặng cho giáo dục đại học. Hoạt động này cần phát triển thành phong trào, với quy chế, điều lệ rõ ràng, tường minh.
Trước mắt, có thể xây dựng đơn vị tiên phong, “đầu tàu” để dẫn dắt. Ngoài ra, cần có chính sách khấu trừ thuế với các khoản tài trợ, quyên góp cho giáo dục. Mặt khác, thủ tục hiến tặng cần đơn giản, thuận tiện. Đặc biệt, công tác vận động, sử dụng, quản lý nguồn hiến tặng cần thực hiện công khai, minh bạch và chuyên nghiệp hóa.
Ở góc nhìn khác, GS.TS Lê Anh Vinh - Viện trưởng Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam cho rằng, cần xây dựng chính sách đầu tư nguồn lực tài chính cho giáo dục đại học theo mô hình “chia sẻ chi phí” giữa các bên. Chi phí đơn vị sẽ được chia sẻ, bao gồm: Ngân sách Nhà nước; học phí từ người học và đóng góp của cộng đồng.
Hiện, có ba vấn đề lớn về tài chính mà hệ thống giáo dục đại học Việt Nam đang đối mặt là: Thiếu kinh phí; bất bình đẳng và thiếu tự chủ tài chính. Cùng đó là ba thách thức lớn về tài chính: Các trường đại học thiếu kinh phí một cách trầm trọng; mức học phí cho các trường công thấp; nguồn thu khác như dịch vụ, khoa học, công nghệ; viện trợ, tài trợ, hiến tặng cũng thấp.
Do vậy, GS.TS Lê Anh Vinh nhấn mạnh, cải cách tài chính cho hệ thống các cơ sở giáo dục đại học Việt Nam cần tập trung vào ba lĩnh vực ưu tiên: Tăng đầu tư toàn xã hội vào hệ thống đại học, bao gồm cả tài trợ từ ngân sách lẫn đóng góp của xã hội; Tự chủ tài chính cho các trường đại học; Thay đổi cách phân bổ ngân sách cho từng trường và chia thành ba kênh hỗ trợ: Trực tiếp cho từng trường; học bổng và tín dụng sinh viên; tài trợ nghiên cứu khoa học.
Bên cạnh đó, cần tăng cường liên kết giữa trường đại học và doanh nghiệp để tạo cơ chế gắn kết giữa đào tạo, nghiên cứu khoa học với sản xuất và dịch vụ trong các trường đại học. Theo đó, các trường đại học cần có chính sách thiết thực trong việc gắn hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, thị trường với nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ, thương mại hóa sản phẩm được thị trường đón nhận. Đổi mới và xây dựng các mô hình khởi nghiệp, sáng tạo, thành lập doanh nghiệp, viện nghiên cứu trong các trường đại học.
Theo TS Lê Viết Khuyến, cần xây dựng văn hóa hiến tặng trong lĩnh vực giáo dục đại học. Muốn vậy, điều kiện tiên quyết là bên tặng và nhận phải vô tư, trong sáng, tuyệt đối không tư lợi. Mọi hoạt động liên quan đến hiến tặng phải được công khai, minh bạch.
