Nỗ lực xóa mù chữ ở phường trung tâm biên giới Lào Cai

Phường biên giới trung tâm còn chênh lệch trình độ dân trí

Sau sắp xếp đơn vị hành chính mới, phường Lào Cai (tỉnh Lào Cai) là đơn vị hành chính duy nhất còn giữ lại hai chữ lịch sử “Lào Cai”. Tên gọi Lào Cai có nguồn gốc từ địa danh “Lão Nhai” (Phố Cũ) của một khu chợ cổ, được người dân địa phương gọi biến âm và người Pháp ghi lại là “Lao Kay”, sau đó thống nhất thành Lào Cai khi tỉnh được thành lập vào năm 1907, mang ý nghĩa là khu vực có nhiều phố chợ xưa cũ.

Phường Lào Cai được thành lập theo Nghị quyết số 1673/NQ-UBTVQH14 ngày 16/6/2025 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, trên cơ sở sáp nhập 6 đơn vị hành chính. Phường có diện tích tự nhiên 72,32 km², dân số gần 77.000 người với 129 tổ dân phố; trong đó, đồng bào dân tộc thiểu số chiếm khoảng 23%. Toàn phường có 163 chi bộ trực thuộc Đảng bộ, với 4.892 đảng viên. Với 17.316 m đường biên giới, phường giữ vị trí đặc biệt quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh của tỉnh Lào Cai.

Đây là địa phương nằm tại điểm nối của tuyến hành lang kinh tế Hải Phòng – Hà Nội – Lào Cai (Việt Nam) – Côn Minh (Trung Quốc), trên tuyến cao tốc Nội Bài – Lào Cai. Phường có tốc độ phát triển kinh tế - xã hội nhanh, quy mô kinh tế lớn, tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội luôn được giữ vững, ổn định.

Phường Lào Cai là địa bàn có trình độ dân trí tương đối cao. Tuy nhiên, do sáp nhập một số xã biên giới có điều kiện dân trí chưa đồng đều, nên ngay khi vận hành mô hình chính quyền mới, mục tiêu xóa mù chữ đã được Đảng ủy, UBND phường đặc biệt quan tâm, đưa vào Nghị quyết Đại hội Đảng bộ phường.

Ốm đi bệnh viện, đi thi bằng lái xe, làm sổ đỏ… đều cần biết chữ

Bà Chảo Thị Dính (sinh năm 1963, dân tộc Giáy, trú tại phường Lào Cai) là học viên cao tuổi nhất của lớp xóa mù chữ. Trước đây, do không biết chữ, mỗi lần đau ốm xuống bệnh viện, bà không thể đọc tên các khoa, không hiểu các bảng chỉ dẫn, cũng không nắm được hướng dẫn thăm khám của bác sĩ. Từ ý thức tự chủ của người cao tuổi, bà quyết tâm học chữ để tự chăm sóc sức khỏe, không phải phụ thuộc vào con cháu.

Cũng như bà Dính, chị Lại Thị Thu (sinh năm 1975, dân tộc Dao, trú tại phường Lào Cai) từng gặp rất nhiều khó khăn do không biết chữ. Trước khi địa phương tổ chức lớp xóa mù chữ, chị Thu đã từng đi hàng chục km sang xã khác để “học chữ”. Khi phường mở lớp, chị trở thành học viên giai đoạn 2. Đến nay, chị đã đọc thông, viết thạo, có thể tự đi thi bằng lái xe máy để phục vụ sinh hoạt của bản thân và gia đình.

Trường hợp đặc biệt nhất của lớp là chị Vàng Thị Kẻn (sinh năm 1988, dân tộc Dao, trú tại phường Lào Cai), về làm dâu tại địa phương nhiều năm nay. Hoàn cảnh gia đình chị rất khó khăn, chồng bị tai nạn, hạn chế khả năng lao động, một mình chị phải gánh vác việc chăm lo cho chồng và ba con. Con trai lớn phải nghỉ học sớm để đi làm phụ giúp gia đình.

Áp lực mưu sinh khiến chị Kẻn từng không có thời gian nghĩ đến việc học chữ. Tuy nhiên, từ thực tế cuộc sống, chị nhận ra rằng muốn làm ăn, ổn định cuộc sống lâu dài thì không thể không biết chữ. Chị theo học rất chuyên cần và đạt kết quả tốt. Hiện nay, chị đã có thể tự đọc, tự viết, tự đi làm các thủ tục hành chính như cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho gia đình.

Phường trung tâm đạt thành tích xóa mù chữ cao

Lớp xóa mù chữ của phường Lào Cai được tổ chức tại Trường THCS Bản Phiệt (tổ dân phố Bản Phiệt, phường Lào Cai). Lớp khai giảng ngày 9/3 và kết thúc ngày 30/11, với 24 học viên, đa số là đồng bào dân tộc thiểu số, độ tuổi từ 15 đến 62. Trong suốt quá trình học, đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý nhà trường và cán bộ phường đã nỗ lực giảng dạy, đồng thời tích cực vận động học viên tham gia đầy đủ.

“Mình thấy các bà, các chị, các em rất chịu khó, tối cầm đèn pin soi đường núi, cuốc bộ đến lớp. Những hình ảnh ấy là động lực rất lớn đối với giáo viên chúng tôi. Mong rằng sau khi biết đọc, biết viết, các học viên sẽ tự tin hơn khi tham gia các hoạt động xã hội”, cô Nguyễn Thị Minh, giáo viên Trường Tiểu học Bản Phiệt, giáo viên chủ nhiệm lớp xóa mù chữ phường Lào Cai, chia sẻ.

Nhờ sự cố gắng không ngừng của tập thể cán bộ, giáo viên, đến nay phường Lào Cai đã đạt nhiều kết quả tích cực trong công tác xóa mù chữ. Năm 2025, lớp xóa mù chữ giai đoạn 2 có 24/24 học viên hoàn thành khóa học.

Ở độ tuổi 15–35, số người biết chữ mức độ 1 đạt 19.808/19.808 người (100%); mức độ 2 đạt 19.801/19.808 người (99,96%). Ở độ tuổi 15–60, số người biết chữ mức độ 1 đạt 43.835/43.853 người (99,96%); mức độ 2 đạt 43.814/43.853 người (99,91%).

Những kết quả này đang góp phần rút ngắn khoảng cách về trình độ dân trí giữa các địa bàn trong phường. Với vai trò là phường trung tâm, đầu tàu phát triển kinh tế - xã hội của các xã, phường biên giới tỉnh Lào Cai, mục tiêu không còn người dân mù chữ đang được phường Lào Cai quyết tâm hoàn thành trong thời gian tới.