Là trung tâm kinh tế của khu vực Nam Lào, Champasak là tỉnh có đông đảo cộng đồng người Việt sinh sống, học tập và làm việc từ nhiều thế hệ. Gắn liền với sự hiện diện ấy, công tác dạy và học tiếng Việt tại đây từ lâu đã trở thành cầu nối quan trọng, vừa giúp con em người Việt giữ gìn tiếng mẹ đẻ, vừa góp phần thắt chặt quan hệ hữu nghị đặc biệt Việt Nam – Lào.
Vào những ngày đầu năm học 2025-2026, khuôn viên Trường Hữu nghị Lào - Việt tỉnh Champasak rộn ràng tiếng trống trường, hòa cùng tiếng cười nói của học sinh là con em kiều bào và người Lào, tạo nên bầu không khí náo nức, tràn đầy sức sống. Không chỉ là nơi diễn ra những tiết học thông thường, ngôi trường này còn là nơi ươm mầm tình yêu tiếng Việt, nuôi dưỡng ước mơ và gìn giữ tình cảm thầy trò gắn bó qua từng bài học.
Đôi mắt Nguyễn Thị Hải Yến (Nanivanh Sengchanh), một học sinh lớp 6, ánh lên niềm say mê khi nhắc đến môn học yêu thích nhất. Hải Yến tâm sự em rất thích học tiếng Việt vì mong muốn sau này có thể sang Việt Nam tiếp tục học tập. Với Hải Yến, mỗi bài thơ, mỗi câu chuyện bằng tiếng Việt như một cánh cửa mở ra những giấc mơ và cơ hội mới. Niềm say mê hồn nhiên ấy cũng chính là hình ảnh sống động cho thấy sức lan tỏa của phong trào học tiếng Việt nơi đất Champasak.
Trường Hữu nghị Lào - Việt tỉnh Champasak được thành lập năm 1978. Trải qua gần nửa thế kỷ, trường đã đào tạo hơn 43 thế hệ học sinh, trở thành mái nhà chung của gần 500 em nhỏ từ bậc mẫu giáo đến trung học cơ sở (hay cấp 2). Trong đó, khoảng 20% là con em người Việt đang sinh sống tại địa phương. Điểm đặc biệt của trường là việc đưa môn tiếng Việt vào chương trình giảng dạy chính thức từ bậc tiểu học, với đội ngũ giáo viên chuyên trách gồm cả người Việt và người Lào từng được đào tạo tại các trường đại học ở Việt Nam.
Đối với đội ngũ giáo viên của trường, việc giảng dạy tiếng Việt không chỉ là nhiệm vụ chuyên môn mà còn là trách nhiệm và tình cảm. Cô Soukdavanh Tanphanith, giáo viên người Lào dạy tiếng Việt, bày tỏ: “Dạy tiếng Việt là trách nhiệm và cũng là tình cảm thiêng liêng. Đây là cách chúng tôi góp phần gìn giữ, phát huy văn hóa Việt Nam và thắt chặt hơn nữa quan hệ hữu nghị đặc biệt giữa hai dân tộc”.
Song song với đó, nhà trường còn tổ chức nhiều sân chơi bổ ích để khuyến khích học sinh yêu thích và rèn luyện tiếng Việt. Các cuộc thi tìm hiểu tiếng Việt, thi kể chuyện bằng tiếng Việt do Tổng Lãnh sự quán Việt Nam tại Pakse (Lào) phát động đã thu hút sự tham gia tích cực của các em. Hằng năm, nhiều học sinh của trường còn giành được thành tích cao trong kỳ thi học sinh giỏi cấp tỉnh, khẳng định sự tiến bộ rõ rệt của phong trào học tiếng Việt tại Champasak.
Bà Đặng Thị Cúc, Phó Hiệu trưởng Trường Hữu nghị Lào - Việt tỉnh Champasak, cho biết nhờ sự quan tâm của Đảng và Nhà nước Việt Nam, cùng sự hỗ trợ từ các tỉnh, thành phố Việt Nam có quan hệ kết nghĩa với Champasak và sự đồng hành của các doanh nghiệp Việt Nam trên địa bàn, trường đã được trang bị nhiều thiết bị hiện đại như máy vi tính, máy chiếu, robot học tập để phục vụ giảng dạy các môn Toán, tiếng Anh, tiếng Việt, khoa học… Học sinh của trường có thêm môi trường học tập năng động, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục theo định hướng của Chính phủ Lào.
Hiện nay, các lớp học đều có 6 tiết tiếng Việt mỗi tuần. Điều quan trọng hơn cả là qua từng bài học, các thầy cô luôn cố gắng truyền cho học sinh tình yêu đối với ngôn ngữ, văn hóa và lịch sử Việt Nam, giúp các em hiểu sâu sắc hơn về cội nguồn và gắn bó hơn với quê hương của mình.
Chia sẻ với phóng viên TTXVN tại Lào, bà Tạ Phương Dung - Tổng Lãnh sự Việt Nam tại Pakse - cho biết việc dạy và học tiếng Việt tại Nam Lào nói chung, tỉnh Champasak nói riêng, luôn được chú trọng và ngày càng đi vào chiều sâu. Trên địa bàn tỉnh, tiếng Việt được giảng dạy tại nhiều cơ sở giáo dục tiêu biểu như Trường trung học phổ thông Năng khiếu Champasak - Lâm Đồng (trường Phonesavanh) và Trường phổ thông Dân tộc nội trú tỉnh Champasak. Đây đều là những ngôi trường có bề dày truyền thống, là mái nhà chung của nhiều thế hệ học sinh con em Việt - Lào, nơi tiếng Việt trở thành cầu nối gắn kết cộng đồng, giúp học sinh người Việt hòa nhập mà vẫn giữ được bản sắc văn hóa.
Theo Tổng Lãnh sự Tạ Phương Dung, để nâng cao chất lượng giảng dạy, thời gian qua, các trường đã tích cực cử giáo viên tham gia các khóa tập huấn chuyên môn, tiêu biểu như khóa do Tổng Lãnh sự quán tổ chức vào tháng 3 vừa qua và khóa do Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài (thuộc Bộ Ngoại giao Việt Nam) tổ chức vào tháng 8 vừa qua. Đây là những hoạt động thiết thực, giúp giáo viên cập nhật kiến thức, đổi mới phương pháp giảng dạy, từ đó nâng cao hiệu quả học tập cho học sinh.
Có thể thấy, công tác dạy và học tiếng Việt tại tỉnh Champasak những năm qua đã đạt được nhiều kết quả quan trọng. Đó không chỉ là việc gìn giữ tiếng mẹ đẻ cho thế hệ trẻ người Việt xa quê, mà còn là minh chứng sinh động cho mối quan hệ gắn bó keo sơn, thủy chung giữa nhân dân hai nước Việt Nam - Lào. Mỗi lớp học, mỗi giờ học tiếng Việt ở Champasak đều mang ý nghĩa như một nhịp cầu nối quá khứ với hiện tại, vun đắp cho tình hữu nghị đặc biệt ngày càng bền chặt.