Chị Đặng Bích Ngọc. |
Khi nhu cầu của phụ huynh và đòi hỏi xã hội ngày càng cao thì tài trợ cho giáo dục là cần thiết. Vấn đề đặt ra, làm sao huy động được nguồn lực đầu tư; sử dụng nguồn tài trợ đúng mục đích và tạo sự đồng thuận. Có hai con đang học tiểu học và THCS, tôi hiểu những thuận lợi, khó khăn của nhà trường giai đoạn hiện nay. Dù trường ở thành thị hay nông thôn đều có những thuận lợi, khó khăn trong việc đầu tư, trang bị, đáp ứng các yêu cầu ngày càng cao của người học, đặc biệt là phụ huynh và xã hội.
Đối với vấn đề tài trợ cho giáo dục, theo tôi trước nhất cần tạo sự đồng thuận trong phụ huynh. Muốn làm được điều này, vai trò của Ban đại diện cha mẹ học sinh, phụ huynh và giáo viên chủ nhiệm rất quan trọng, đặc biệt là công tác tuyên truyền để hiểu rõ mục đích, ý nghĩa việc đóng góp quỹ (tự nguyện). Cụ thể là sử dụng nguồn này để làm gì, cho ai (phục vụ học sinh học tập, hỗ trợ học sinh giỏi, khó khăn, công tác dạy học nhà trường…).
Sau khi tạo sự đồng thuận của phụ huynh cần rõ ràng mức đóng góp. Không nên cào bằng hoặc đưa ra định mức bắt buộc, có thể dao động khoản tiền đóng góp để mọi phụ huynh có thể đóng bởi trong một lớp học sẽ có gia đình kinh tế khá giả, trung bình, khó khăn... Quan trọng nhất là công khai, minh bạch nguồn tiền thu - chi. Người giữ tiền phải là Ban đại diện cha mẹ học sinh, tổng thu và chi rõ ràng, cụ thể để tạo lòng tin với phụ huynh mỗi lớp và toàn trường.
Đặc biệt, ban giám hiệu mỗi trường phải công tâm, công khai, minh bạch và sử dụng tiền tài trợ đúng mục đích, hiệu quả, mang lại lợi ích cho học sinh trong quá trình học tập. Cùng đó, tùy từng hoạt động cụ thể, trường có sự ghi nhận, tôn vinh nhà tài trợ thỏa đáng để góp phần tạo hiệu ứng xã hội. Lãnh đạo trường cần thường xuyên ghi nhận ý kiến, tâm tư phản hồi từ phía phụ huynh, học sinh về vấn đề này. Có thể thông qua kênh giáo viên chủ nhiệm, hộp thư góp ý điện tử, trang fanpage… để thực hiện và điều chỉnh sao cho phù hợp, tạo sự đồng thuận.
Cô Nguyễn Thị Thùy Trang. |
Nhiều tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp không phải không có kinh phí để tài trợ mà họ e ngại nguồn tài trợ bị sử dụng sai mục đích hoặc thất thoát. Chỉ khi mọi việc rõ ràng, khách quan, đúng đối tượng, mục đích mới có thể tạo động lực cho nhà hảo tâm tích cực tài trợ giáo dục.
Bản chất tài trợ cho giáo dục là điều đáng quý và thực hiện suốt thời gian qua. Bên cạnh kết quả được cả xã hội ghi nhận vẫn còn tồn tại hạn chế, thiếu sót, “khe hở” để các đơn vị lợi dụng lạm thu, sử dụng không đúng mục đích, chi sai, gây lãng phí, không hiệu quả.
Để huy động được nguồn lực cho giáo dục, sử dụng đúng mục đích trước tiên phải tạo lòng tin và đầu tư đúng, đủ. Đảm bảo nguyên tắc tự nguyện, công khai, minh bạch, không ép buộc hay quy định mức tài trợ bình quân, tối thiểu; không lợi dụng việc tài trợ để ép buộc đóng góp, coi huy động tài trợ là điều kiện cho việc cung cấp dịch vụ giáo dục, đào tạo. Vận động, tiếp nhận, quản lý và sử dụng các khoản tài trợ phải được công bố, niêm yết công khai tại cơ sở giáo dục nhận tài trợ và tuân thủ đúng quy định của pháp luật hiện hành. Công tác quản lý, sử dụng các khoản tài trợ phải theo nguyên tắc tiết kiệm, hiệu quả, đúng mục đích và không để thất thoát, lãng phí...
Là phụ huynh có con đang học THCS, tôi rất quan tâm đến việc đầu tư cơ sở vật chất phù hợp mục đích, công khai tài chính rõ ràng. Những cơ sở vật chất có thể dùng nhiều năm, tái sử dụng thì cũng công khai minh bạch, sử dụng hợp lý để phụ huynh thấy không lãng phí.
Để làm được điều đó, người đứng đầu cơ sở giáo dục phải có quy định rõ ràng, tránh trường hợp triển khai một đằng, làm một nẻo. Ví dụ như trường hợp năm nào trường cũng thu tiền đóng góp mua tivi, vậy năm sau tivi đó sẽ sử dụng thế nào? Nếu được báo cáo rõ chắc chắn phụ huynh sẵn sàng hỗ trợ. Trên thực tế, nhiều hoạt động dạy học của nhà trường và học sinh khó thực hiện tốt nếu không có sự vào cuộc nhiệt tình của Ban đại diện cha mẹ học sinh.
Điều lệ Ban đại diện cha mẹ học sinh đã quy định cụ thể, rõ ràng, tạo hành lang pháp lý hoạt động hiệu quả. Ban không chỉ đại diện tiếng nói, bảo đảm quyền lợi cho học sinh, phụ huynh, là “cầu nối” để thống nhất hoạt động giữa nhà trường và gia đình, mà còn huy động nhiều nguồn lực đầu tư xây dựng cơ sở vật chất, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo.
Do đó, cần phát huy vai trò của Ban để thực hiện tốt việc phối hợp với nhà trường tổ chức hoạt động ngoại khóa, giáo dục đạo đức, lối sống và nâng cao chất lượng dạy học, từ đó thúc đẩy, phát huy trách nhiệm của gia đình trong việc chăm sóc, bảo vệ, giáo dục học sinh...